Przedsiębiorca musi opłacać składki ZUS zarówno za siebie, jak i za swoich pracowników. Są one obowiązkowe. Pieniądze są rozdysponowane pomiędzy ubezpieczeniem emerytalnym, rentowym, chorobowym i wypadkowym. W rezultacie są przekazywane na aktualnie wypłacane emerytury, renty i inne świadczenia. Zadaniem płatnika jest samodzielne naliczenie i opłacenie składek na ZUS. Przedstawiamy, w jakiej wysokości są naliczane składki ZUS, kto ponosi odpowiedzialność za ich płacenie i jak zweryfikować rzetelność pracodawcy.
Ile wynoszą składki ZUS?
Wiele osób nie wie, kto płaci składki ZUS, dlatego też to ile wynoszą składki ZUS, pozostaje wielką niewiadomą. Często bez zawahania wskazywany jest pracodawca jako osoba pokrywająca składki. Składki ZUS stanowią wydatek zarówno jednej, jak i drugiej strony umowy.
W przypadku umowy o pracę od wynagrodzenia brutto pracownika odliczane są następujące składki ZUS:
- Składka na ubezpieczenie emerytalne - 9,76% (9,76% opłaca pracodawca);
- Składka na ubezpieczenie rentowe - 1,5% (6,5% opłaca pracodawca);
- Składka na ubezpieczenie chorobowe - 2,45% (opłaca wyłącznie pracownik).
Ponadto, pracodawca posiada obowiązek opłacania składki na ubezpieczenie wypadkowej. Jej wartość wynika z oddzielnych przepisów, które przede wszystkim biorą pod uwagę ewentualną wypadkowość w miejscu pracy. Pracodawca posiada obowiązek pokrycia składki na ubezpieczenie zdrowotne, która tak jak i zaliczka na podatek dochodowy, jest odliczana od wynagrodzenia brutto pracownika. W takiej sytuacji jest również określany jako płatnik.
Na szczególną uwagę zasługuje brak ozusowania dla umów-zlecenie w niektórych przypadkach. Dotyczy to osób, które posiadają status ucznia w szkole ponadpodstawowej lub są studentami, a którzy nie ukończyli 26 roku życia. Od ich wynagrodzenia nie są pobierane składki na ubezpieczenie społeczne. Do tego również mogą skorzystać z tej możliwości osoby, które u innego pracodawcy posiadają stosunek pracy i ich wynagrodzenie jest większe lub równe wynagrodzeniu minimalnemu.
ZUS – sprawdzenie, czy pracodawca płaci składki
Zaległości pracodawców w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych nie są rzadkością. Z tego tytułu wynikają największe trudności finansowe tej instytucji. W rzeczywistości warto skontrolować swojego pracodawcę i ustalić jego rzetelność w opłacaniu składek pracowników. Obecnie można tego dokonać na kilka sposobów, nawet bez wychodzenia z domu. Jest to bardzo łatwe, jednak może tego dokonać tylko dany pracownik.
ZUS - sprawdzenie, czy pracodawca płaci składki, można dokonać przez:
- wizytę w oddziale Zakładu Ubezpieczeń Społecznych,
- Internet - za pomocą Platformy Usług Elektronicznych PUE - wystarczy posiadanie profilu;
- złożenie wniosku o oficjalne udzielenie niniejszych informacji na druku ZUS US-7;
- rozmowę telefoniczną - informacji udziela Centrum Obsługi Telefonicznej pod numerem: 22 560 16 00, jednak konieczne jest potwierdzenie swojej tożsamości.
Z powyższego wynika, że możliwości sprawdzenia pracodawcy jest sporo. Nad wymiar istotne jest, że pracownik, który dowie się o nieopłacaniu przez pracodawcę składek ZUS, może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia. Niepłacenie składek to ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracodawcy wobec pracownika. Zostało to potwierdzone przez Sąd Najwyższy wyrokiem z dnia 18 marca 2014 roku, o następującej sygn. akt: II PK 176/13. Wbrew pozorom rozwiązanie stosunku bez wypowiedzenia posiada ściśle określony katalog przyczyn, dlatego osoby, które chcą zakończyć natychmiastowo współpracę z daną osobą, mogą zweryfikować opłacanie składek na ich konto.
Składki ZUS pracownika – kiedy zaczyna się kara?
Nieopłacone składki ZUS pracownika już następnego dnia po terminie płatności skutkują negatywnymi konsekwencjami. Od tego momentu są naliczane odsetki za zwłokę. Stawka odsetek od 9 października 2014 roku wynosi 8% w skali roku. Zakład Ubezpieczeń Społecznych posiada możliwość nałożenia na dłużnika dodatkowej opłaty, która stanowi nawet równowartość nieopłaconych składek. Zaniechanie opłacania składek ZUS może doprowadzić do zajęcia nieruchomości, czyli dokonania wpisu do hipoteki w księdze wieczystej nieruchomości, która należy do dłużnika.
Warto zaznaczyć, że pracownik nie ponosi żadnych konsekwencji wynikających z faktu, że pracodawca nie opłacał za niego składek. Windykacją tych należności zajmuje się wyłącznie Zakład Ubezpieczeń Społecznych. To oni są zobligowani o pobrania tych składek. Pracownik nadal posiada możliwość korzystania z należnych świadczeń, zupełnie jak osoba za którą są opłacane składki. Dobra informacja jest także taka, że wysokość emerytury jest określana na podstawie zadeklarowanych składek, czyli regularność ich opłacania przez pracodawcę nie ma żadnego znaczenia. Aktualnie obowiązujące przepisy nie obciążają dodatkowo pracownika za nierzetelność wpłat pracodawcy.
ZUS brak składek – konsekwencje
Konsekwencje braku wpłat składek ZUS są bardzo szybko dostrzegalne przez przedsiębiorcę. W pierwszej kolejności dostaje upomnienie, które wskazuje dodatkowy termin na uiszczenie należnych składek. Brak odpowiedniej reakcji sprawia, że rozpoczynają się działania egzekucyjne Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Wówczas dział egzekucji dąży do wyegzekwowania kwot. W zależności od finansowej sytuacji jest wiele możliwości. W pierwszej kolejności dochodzi do blokady środków na rachunku bankowym, jeżeli nie jest to wystarczające, to są podejmowane dalsze działania, zgodne z ustawą. ZUS brak składek konsekwencje są zatem po stronie pracodawcy. Może się także starać o odroczenie terminu płacenia składek lub wnioskować o zwolnienie ze składek ZUS.
Przedsiębiorca, który posiada nawet jednodniowe opóźnienie w opłacaniu składek na ubezpieczenie chorobowe musi mieć na uwadze, że jego ubezpieczenie chorobowe ustanie już pierwszego dnia miesiąca, za który powstały zaległości. W rezultacie, w przypadku choroby lub wypadku traci możliwość pobierania zasiłku chorobowego i w trudnej sytuacji życiowej może pozostać bez środków do życia.
Kara za brak składki ZUS jest w szczególności odczuwalna przez przedsiębiorcę, który unika lub nie może opłacać za siebie składek. Emerytura przedsiębiorców jest naliczana na postawie składek, które rzeczywiście zostały wpłacone o organu. Równolegle sytuacja podobnie kształtuje się w przypadku renty. Choć wiele osób nie jest do końca tego świadomych. to wieloletnie zaległości znacząco rzutują na wysokość świadczeń emerytalnych pobieranych z ZUS.
W rzeczywistości weryfikowanie opłacania składek przez ZUS jest tylko elementem pozwalającym określić wypłacalność, terminowość i rzetelność pracodawcy. Niewpłacanie przez niego środków jest wyłącznym działaniem na jego szkodę, ponieważ nie wywołuje to żadnych konsekwencji dla pracownika. Nieopłacone składki są egzekwowane wyłącznie z pracodawcy, co wiąże się z powstawaniem dodatkowych zobowiązań. W przypadku pracownika, uwzględniane są wyłącznie składki należne, czyli te, które są zadeklarowane i powinny zostać zapłacone, zatem zatrudnienie u pracodawcy, który zaniechał płacenia nie będzie rzutowało na ewentualną wysokość świadczeń.
