Składki ZUS przedsiębiorców w 2025 roku

Opłacanie składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne to jeden z najważniejszych obowiązków polskich przedsiębiorców. Regularne opłacanie tych składek jest kluczowe nie tylko dla zabezpieczenia przyszłych świadczeń emerytalnych, ale także dla zapewnienia ochrony zdrowotnej czy ubezpieczenia na wypadek choroby. Co przedsiębiorcy powinni wiedzieć na temat składek ZUS? W artykule przedstawiamy szczegółowe informacje na temat wysokości składek na ubezpieczenia społeczne, zdrowotne, Fundusz Pracy, a także dostępnych ulg i konsekwencji niepłacenia składek w 2025 roku.

Najważniejsze kwestie związane z tematem

1. Przedsiębiorcy prowadzący w Polsce działalność gospodarczą podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu i rentowemu, wypadkowemu i zdrowotnemu.

2. Przedsiębiorcy muszą opłacać składki na ubezpieczenia społeczne w tym składki emerytalne, rentowe, wypadkowe oraz składkę zdrowotną, jak również składkę na Fundusz Pracy. Jedyną dobrowolną składką ZUS jest składka chorobowa na ubezpieczenie chorobowe.

3. Podstawa wymiaru składek to 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw. Wysokość składek zależy od minimalnego wynagrodzenia i przeciętnego wynagrodzenia, które co roku ulegają waloryzacji, dlatego przedsiębiorcy powinni monitorować zmiany prawne w tym zakresie

4. Niekiedy przedsiębiorca zobowiązany do płacenia składek ZUS może skorzystać z ulg, na przykład ulgi na start czy też możliwości opłacania składek ZUS od preferencyjnej podstawy.

5. Zaległości w opłacaniu składek ZUS mogą prowadzić do naliczania odsetek, egzekucji długów przez ZUS (np. zajęcie konta bankowego), a także utraty prawa do świadczeń, takich jak zasiłek chorobowy czy emerytura.

Jakie składki ZUS obowiązują przedsiębiorców?

ZUS, czyli Zakład Ubezpieczeń Społecznych, to instytucja, która odpowiada za gromadzenie środków na przyszłe świadczenia emerytalne, rentowe, chorobowe czy zdrowotne. Niezależnie od tego jaki jest zakres wykonywanej działalności gospodarczej, jakie są dochody i skala działalności, każdy przedsiębiorca musi regularnie uiszczać składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne. Obligatoryjne składki ZUS przedsiębiorców to:

• składki na ubezpieczenia społeczne takie jak:

• ubezpieczenie emerytalne na zabezpieczenie przyszłej emerytury,

• ubezpieczenia rentowe zapewniające świadczenia rentowe w przypadku trwałej niezdolności do pracy,

• ubezpieczenie wypadkowe, gwarantujące uzyskanie świadczeń w przypadku wypadków przy pracy lub chorób zawodowych

a także

• składki na ubezpieczenie zdrowotne, umożliwiające korzystanie z publicznej opieki zdrowotnej.

Dodatkowo przedsiębiorca zobowiązany jest do opłacania składek na Fundusz Pracy. Składki te są przeznaczone na finansowanie działań związanych z aktywizacją zawodową, świadczeniami zasiłkowymi dla bezrobotnych i innymi formami pomocy na rynku pracy.

Jedyną dobrowolną składką jest składka chorobowa, która daje prawo do zasiłku chorobowego w przypadku niezdolności do pracy spowodowanej chorobą.

Nieopłacanie składek może skutkować zaległościami, odsetkami karnymi, a także problemami z uzyskaniem świadczeń w przyszłości. Warto zaznaczyć, że składki są co roku waloryzowane i ich wysokość może się zmieniać w zależności od minimalnego wynagrodzenia w Polsce, które stanowi podstawę ich naliczania.

Warto również zaznaczyć, że przedsiębiorcy mogą opłacać tzw. duży ZUS (pełne składki) lub korzystać z preferencyjnych składek, jeśli spełniają określone kryteria.

Wysokość składek ZUS dla przedsiębiorców — składki ZUS 2025

Na wysokość składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne wpływ ma wartość przeciętnego wynagrodzenia za pracę oraz minimalnego wynagrodzenia za pracę. Prognozowane przeciętne wynagrodzenie w 2025 roku to 8 673 zł, a minimalne wynagrodzenie od stycznia 2025  wyniesie 4 666 zł.

Podwyżka składek ZUS w 2025 roku

W 2025 roku przewidywana jest podwyżka składek ZUS, wynikająca z prognozowanego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia. Wysokość składek wzrośnie o 173,64 zł miesięcznie, co oznacza, że przedsiębiorcy zapłacą 1773,96 zł zamiast dotychczasowych 1600 zł. Zmiana ta jest wynikiem waloryzacji wynagrodzeń w Polsce, co ma bezpośredni wpływ na wysokość składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne.

Składki ZUS - ile wyniosą?

Podstawę wymiaru składek ZUS stanowi 60% prognozowanego minimalnego wynagrodzenia za pracę za dany rok kalendarzowy, co obecnie daje 5 203,80 zł. Przekłada się to na następujące kwoty:

• składka emerytalna (19,52%) 1 015,78 zł,

• składka rentowa (8%) 416,30 zł,

• składka chorobowa (2,45%) 127,49 zł,

• składka wypadkowa (1,67%) 86,90 zł (przy uwzględnieniu standardowej składki wypadkowej),

• Składka na Fundusz Pracy (2,45%): 127,49 zł

Wysokość składki na ubezpieczenie zdrowotne zależy od formy opodatkowania. W przypadku skali podatkowej i podatku liniowego, składka zdrowotna wynosi 9% dochodu, a w przypadku ryczałtu ewidencjonowanego podstawą wymiaru składki jest przychód. Natomiast dla podatników opłacających podatek liniowy, składka wynosi 4,9% dochodu.

W przypadku podatników rozliczających się według skali podatkowej lub podatkiem liniowym podstawą składki jest wartość dochodu, w przypadku podatników rozliczających się ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne stanowi przychód, a dla podatników rozliczających się w formie karty podatkowej, kluczowa jest kwota minimalnego wynagrodzenia. W większości przypadków składka zdrowotna wynosi 9% podstawy wymiaru składki, jednak w przypadku podatników opłacających podatek liniowy obowiązuje 4,9% podstawy wymiaru składki.

Zmiana składki zdrowotnej w 2025 roku

W 2025 roku zmieniają się zasady naliczania składki zdrowotnej. Minimalna składka zdrowotna wzrośnie do 419,94 zł, co oznacza, że przedsiębiorcy będą zobowiązani do opłacenia wyższej składki zdrowotnej niż w poprzednich latach. Dodatkowo, dochody ze sprzedaży środków trwałych będą wyłączone spod obowiązku opłacania składki zdrowotnej, co jest korzystną zmianą dla przedsiębiorców prowadzących działalność związaną z handlem środkami trwałymi.

Preferencyjne składki ZUS

Przedsiębiorców mogą obowiązywać preferencyjne składki ZUS. W tym przypadku podstawa wymiaru składki ZUS to 30% minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującego w danym roku. Dla przedsiębiorców korzystających z preferencyjnych składek ZUS w 2025 roku kwoty wynoszą:

• składka emerytalna (19,52%) – 273,24 zł,

• składka rentowa (8%) – 111,98 zł,

• składka chorobowa (2,45%) – 34,30 zł,

• składka wypadkowa (1,67%) – 23,38 zł.

Przedsiębiorcy opłacający niższe składki ZUS nie opłaca za siebie składek na Fundusz Pracy. Należy też zaznaczyć, że wysokość kwot przeznaczanych na składkę zdrowotną pozostaje bez zmian.

Dodatkowo, przedsiębiorcy o niskich przychodach mogą skorzystać z programu Mały ZUS Plus, który pozwala na obniżenie składek w zależności od osiągniętego dochodu z poprzedniego roku. 

Ulgi dla przedsiębiorców w 2025 roku

W 2025 roku przedsiębiorcy mogą skorzystać z kilku ulg, które ułatwią im opłacanie składek ZUS. Przykładem jest ulga na start, która pozwala na zwolnienie z płacenia składek na ubezpieczenia społeczne przez pierwsze 6 miesięcy prowadzenia działalności gospodarczej. Dodatkowo, przedsiębiorcy mogą skorzystać z programu Mały ZUS Plus, który umożliwia obniżenie składek ZUS w zależności od dochodów z poprzedniego roku.

Zmiana wysokości składki na preferencyjne składki ZUS również wpłynie na obniżenie kosztów prowadzenia działalności w pierwszych latach funkcjonowania firmy. Przedsiębiorcy, którzy spełniają określone warunki, mogą opłacać składki ZUS od niższej podstawy wymiaru, co zmniejsza obciążenia finansowe.

Zaległości w opłacaniu składek ZUS

Przypomnijmy, że termin przekazywania dokumentów rozliczeniowych i opłacania składek ZUS to do 5. dnia następnego miesiąca, za który składka jest należna, w przypadku jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych, do 15. dnia następnego miesiąca, za który składka jest należna, w przypadku płatników składek posiadających osobowość prawną i do 20. dnia następnego miesiąca, za który składka jest należna, dla pozostałych płatników składek.

Nieopłacanie składek ZUS może prowadzić do poważnych konsekwencji prawnych i finansowych. W przypadku zaległości w opłatach, ZUS nalicza odsetki za zwłokę, które mogą znacznie obciążyć przedsiębiorcę. Dług wobec ZUS jest również traktowany jako dług publicznoprawny, co oznacza, że może być egzekwowany na drodze administracyjnej, a ZUS ma prawo do zajęcia konta bankowego przedsiębiorcy, nieruchomości lub innych aktywów firmy.

Należy również pamiętać, że niepłacenie składek może skutkować brakiem prawa do świadczeń z ubezpieczeń społecznych, takich jak zasiłek chorobowy czy macierzyński. W skrajnych przypadkach, wieloletnie zaległości mogą prowadzić do problemów z uzyskaniem emerytury.

Ulgi i odroczenia w płaceniu składek ZUS

Obowiązek opłacania składek ZUS, szczególnie jeśli są to pełne składki ZUS, może być dużym obciążeniem finansowym dla przedsiębiorcy. Dlatego warto wiedzieć, że Zakład Ubezpieczeń Społecznych przewiduje rozmaite rozwiązania dla płatników składek, które mogą ułatwić wywiązanie się ze zobowiązań. Są to zarówno różnego rodzaju ulgi, jak ulgi na start czy też możliwość opłacania preferencyjnych składek na ubezpieczenia społeczne, możliwość skorzystania z wakacji składkowych, jak i możliwość odroczenia terminu płatności składek, rozłożenie zaległości na raty, a nawet w wyjątkowych sytuacjach - umorzenie zaległości składkowych. Oczywiście przedsiębiorcy korzystający z ulg muszą spełniać wymagane warunki, na przykład nie mogą wykonywać działalności na rzecz byłego pracodawcy. 

Składki ZUS dla przedsiębiorców - podsumowanie

Składki ZUS to obowiązkowy element prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce. Każdy przedsiębiorca musi regularnie odprowadzać składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, które stanowią istotny koszt działalności. Naturalnie przedsiębiorcy muszą być świadomi nie tylko obowiązków, ale również konsekwencji nieopłacania składek, a także możliwości korzystania z form wsparcia oferowanych przez ZUS. Regularne monitorowanie zmian prawnych w tym zakresie jest kluczowe dla bezpiecznego prowadzenia biznesu.