Urlop szkoleniowy – poznaj swoje prawa i obowiązki

Skorzystanie z urlopu szkoleniowego to jedna z możliwości, które przysługują pracownikowi zatrudnionemu w ramach stosunku pracy, czyli w oparciu o przepisy Ustawy z dnia 26 czerwca 1974 roku Kodeks Pracy.

Pracownik podnoszący swoje kwalifikacje

W kontekście urlopu szkoleniowego kluczowy jest zapis art. 17 Kodeksu Pracy: „Pracodawca jest obowiązany ułatwiać pracownikom podnoszenie kwalifikacji zawodowych”. Ułatwianie pracownikom podnoszenia kwalifikacji zostało również ujęte pośród innych obowiązków pracodawcy, co potwierdza art. 94 Kodeksu.

Uściślić należy, iż poprzez podnoszenie kwalifikacji zawodowych rozumiane jest „zdobywanie lub uzupełnianie wiedzy i umiejętności przez pracownika, z inicjatywy pracodawcy albo za jego zgodą” (art. 1031 Kodeksu). Propozycja zwiększenia wiedzy oraz umiejętności może zatem paść zarówno ze strony pracodawcy, jak i pracownika. Istotne jest jednak to, by spotkała się ona z akceptacją pracodawcy, jeśli jest własną inicjatywą zatrudnionego – szczególnie, gdy podnoszenie kwalifikacji miałoby odbywać się w umówionych wcześniej godzinach pracy.

Urlop szkoleniowy – co warto wiedzieć?

Pracownik, który zdecydował się na podniesienie swoich kwalifikacji zawodowych może skorzystać z: urlopu szkoleniowego, a także zwolnienia (z całości albo części dnia pracy) na czas niezbędny, żeby przybyć o czasie na zajęcia obowiązkowe oraz na czas ich trwania.

Co istotne, w tym okresie szkolący się pracownik zachowuje prawo do swojego wynagrodzenia.

Art. 1031 Kodeksu Pracy:

„§ 2. Pracownikowi podnoszącemu kwalifikacje zawodowe przysługują:

1) urlop szkoleniowy;

2) zwolnienie z całości lub części dnia pracy, na czas niezbędny, by punktualnie przybyć na obowiązkowe zajęcia oraz na czas ich trwania.

3) Za czas urlopu szkoleniowego oraz za czas zwolnienia z całości lub części dnia pracy pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia”.

Dodatkowo, zgodnie z art. 1033: „Pracodawca może przyznać pracownikowi podnoszącemu kwalifikacje zawodowe dodatkowe świadczenia, w szczególności pokryć opłaty za kształcenie, przejazd, podręczniki i zakwaterowanie”.

Ważne jest, iż urlop szkoleniowy dla pracownika, jak i inne kwestie związane z podnoszeniem jego kwalifikacji, podlegają umowie, którą pracodawca zawiera z zatrudnionym. Porozumienie to (zawarte w formie pisemnej) określa wzajemne prawa i obowiązki stron, które nie mogą jednak być mniej korzystne niż postanowienia Kodeksu Pracy. Podpisanie umowy jest niezbędne, gdy pracodawca zamierza zobowiązać pracownika do pozostawania w zatrudnieniu po ukończeniu dodatkowych szkoleń – w innej sytuacji zawarcie umowy nie jest obowiązkowe.

Ponadto, zgodnie z art. 1035 Kodeksu:

„Pracownik podnoszący kwalifikacje zawodowe:

1) który bez uzasadnionych przyczyn nie podejmie podnoszenia kwalifikacji zawodowych albo przerwie podnoszenie tych kwalifikacji,

2) z którym pracodawca rozwiąże stosunek pracy bez wypowiedzenia z jego winy, w trakcie podnoszenia kwalifikacji zawodowych lub po jego ukończeniu, w terminie określonym w umowie, o której mowa w art. 1034, nie dłuższym niż 3 lata,

3) który w okresie wskazanym w pkt 2 rozwiąże stosunek pracy za wypowiedzeniem, z wyjątkiem wypowiedzenia umowy o prace z przyczyn określonych w art. 943,

4) który w okresie wskazanym w pkt 2 rozwiąże stosunek pracy bez wypowiedzenia na podstawie art. 55 lub art. 943, mimo braku przyczyn określonych w tych przepisach

- jest obowiązany do zwrotu kosztów poniesionych przez pracodawcę na ten cel z tytułu dodatkowych świadczeń, w wysokości proporcjonalnej do okresu zatrudnienia po ukończeniu podnoszenia kwalifikacji zawodowych lub okresu zatrudnienia w czasie ich podnoszenia”.

Jeżeli natomiast pracownik zdobywa lub uzupełnia swoją wiedzę i umiejętności na innych zasadach niż te, które określono w art. 1031-1035 Kodeksu, może on skorzystać ze zwolnienia z całości albo części dnia pracy (bez zachowania prawa do wynagrodzenia) lub urlopu bezpłatnego, których wymiar podlega porozumieniu pracodawcy i pracownika.

Dla przykładu: urlop szkoleniowy dla nauczyciela uregulowany został Rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 19 grudnia 2000 roku w sprawie szczegółowych zasad udzielania nauczycielom urlopów dla dalszego kształcenia się, dla celów naukowych, artystycznych, oświatowych i z innych ważnych przyczyn oraz ulg i świadczeń związanych z tym kształceniem, a także organów uprawnionych do ich udzielania.

Wymiar urlopu szkoleniowego

Wymiar urlopu szkoleniowego jest zależny od okoliczności, na które jest on udzielany. Pracownik, który przystępuje do egzaminów eksternistycznych skorzystać może z 6 dni urlopu – podobnie jak pracownik, który przystępuje do egzaminu maturalnego oraz egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe. Ponadto z 21 dni urlopu skorzystać może pracownik na ostatnim roku studiów – ten czas powinien zostać spożytkowany na przygotowanie pracy dyplomowej oraz przygotowanie się i przystąpienie do egzaminu dyplomowego.

Podkreślić warto, iż urlop szkoleniowy udzielany jest w dni, które – zgodnie z obowiązującym pracownika rozkładem czasu pracy – są dla niego dniami roboczymi.

Urlop szkoleniowy – wniosek

Urlop szkoleniowy udzielany jest na wniosek pracownika. Podanie o urlop szkoleniowy powinno zawierać m.in. charakterystykę szkolenia, w którym pracownik zamierza wziąć udział (w tym: cel i forma szkolenia, jego czas trwania oraz terminy rozpoczęcia i zakończenia nauki). Warto pamiętać, by wniosek o urlop szkoleniowy złożyć w odniesieniu (także terminowym) do przedsięwzięć, które uprawniają do skorzystania z niego. Jeżeli kształcący pracownik nie zdecyduje się na tego rodzaju urlop, przepada on.