Urlop szkoleniowy – jak udzielić go zgodnie z Kodeksem pracy?

Urlop szkoleniowy stanowi jedno z najważniejszych uprawnień pracowniczych w trakcie podnoszenia kwalifikacji zawodowych. Szczegółowo reguluje go Kodeks pracy, określając precyzyjne zasady jego udzielania. Przepisy te mają na celu wspieranie rozwoju zawodowego pracowników oraz zapewnienie im odpowiednich warunków do zdobywania nowych kompetencji, ale wyłącznie w przypadku nauki odbywającej się za zgodą lub z inicjatywy pracodawcy.

Najważniejsze informacje:

1. Urlop szkoleniowy przysługuje tylko pracownikom zatrudnionym w ramach stosunku pracy, którzy podnoszą kwalifikacje zawodowe za zgodą lub z inicjatywy pracodawcy.

2. Wymiar urlopu szkoleniowego zależy od rodzaju egzaminu:

   • 6 dni na egzamin eksternistyczny, egzamin maturalny i egzamin potwierdzający kwalifikacje zawodowe (zawodowy).

   • 21 dni w ostatnim roku studiów – na przygotowanie pracy dyplomowej i egzamin dyplomowy.

3. Urlop szkoleniowy jest płatny – wynagrodzenie liczone jest podobnie jak za udzielenie urlopu wypoczynkowego.

4. Urlop nie przysługuje automatycznie – pracodawca może odmówić, jeśli nie wyraził zgody na naukę. Brak zgody wyklucza prawo do urlopu.

Komu przysługuje urlop szkoleniowy?

Urlop szkoleniowy przysługuje wyłącznie pracownikowi zatrudnionemu w ramach stosunku pracy, który podnosi kwalifikacje zawodowe za zgodą pracodawcy lub z jego inicjatywy.

Na podstawie przepisów kodeksu pracy urlop szkoleniowy może być udzielony zarówno z inicjatywy pracodawcy, jak i na wniosek pracownika, ale zawsze wymaga wcześniejszej zgody zatrudniającego.

Przez podnoszenie kwalifikacji zawodowych rozumiemy natomiast zdobywanie lub uzupełnianie przez pracownika wiedzy i umiejętności zawodowych, które są przydatne w wykonywanej pracy.

Czas urlopu szkoleniowego - ile dni przysługuje pracownikowi podnoszącemu kwalifikacje zawodowe?

Jedna z najczęstszych wątpliwości związanych z udzielanim urlopu szkoleniowego dotyczy konkretnej liczby dni, na które ten urlop można uzyskać. Wymiar urlopu szkoleniowego jest ściśle określony przez przepisy kodeksu pracy i zależy od rodzaju egzaminu, do którego przystępuje pracownik podnoszący kwalifikacje zawodowe.

6 dni urlopu szkoleniowego dla pracownika przystępującego do:

• egzaminu eksternistycznego,

• egzaminu maturalnego,

• egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe lub egzaminu zawodowego.

Na każdy z egzaminów określonych w przepisach przysługuje osobny urlop szkoleniowy w wymiarze 6 dni – nie kumuluje się on automatycznie z innymi egzaminami.

21 dni urlopu szkoleniowego w ostatnim roku studiów – na przygotowanie pracy dyplomowej oraz przystąpienie do egzaminu dyplomowego. Dotyczy wyłącznie ostatniego roku studiów i obejmuje zarówno czas na napisanie pracy, jak i przygotowanie się do obrony.

Urlop szkoleniowy musi być wykorzystany zgodnie z jego przeznaczeniem w czasie powiązanym ze zdarzeniem, które do niego uprawnia. Jeśli pracownik nie wykorzysta przysługującego mu urlopu w okresie nauki, urlop ten przepada.

Urlop szkoleniowy udzielany jest wyłącznie na pełne dni pracy zgodnie z obowiązującym pracownika dniami pracy według rozkładu czasu pracy. Urlop szkoleniowy nie może być udzielany na części dnia pracy.

Urlop szkoleniowy a studia podyplomowe

Pracownikowi podnoszącemu kwalifikacje zawodowe na studiach podyplomowych nie przysługuje ustawowy urlop szkoleniowy, ponieważ studia podyplomowe stanowią odrębną kategorię kształcenia. Studia podyplomowe nie kończą się napisaniem i obroną pracy dyplomowej, a z reguły jedynie pracą końcową lub egzaminem końcowym. Pracodawca może jednak zawrzeć z pracownikiem podnoszącym kwalifikacje zawodowe na studiach podyplomowych pisemną umowę szkoleniową, która określi dodatkowe uprawnienia, w tym urlop szkoleniowy, jako świadczenie dodatkowe. Należy podkreślić, że taki urlop wynika wyłącznie z ustaleń stron w umowie, a nie z uprawnień kodeksowych.

Czy pracodawca może odmówić udzielenia urlopu szkoleniowego?

Pracodawca może odmówić udzielenia urlopu szkoleniowego, jeśli nie wyraził wcześniej zgody na podnoszenie kwalifikacji zawodowych przez pracownika. W praktyce skorzystać z urlopu szkoleniowego może jedynie pracownik, który uzyskał zgodę pracodawcy przed rozpoczęciem nauki lub gdy nauka odbywa się ona z inicjatywy pracodawcy. Wyrażenie przez pracodawcę zgody na podnoszenie kwalifikacji zawodowych jest więc podstawowym warunkiem uzyskania urlopu szkoleniowego.

Warto dodać, że pracownik, który podjął naukę samodzielnie bez zgody pracodawcy może co najwyżej ubiegać się o urlop bezpłatny lub wykorzystać urlop wypoczynkowy.

Pracodawca może wymagać od pracownika udokumentowania wykorzystania urlopu szkoleniowego poprzez przedstawienie zaświadczeń o przystąpieniu do egzaminów. Należy pamiętać, że urlop szkoleniowy dotyczy wyłącznie egzaminów, a nie uczestnictwa w zajęciach.

Wniosek o urlop szkoleniowy

Wniosek o urlop szkoleniowy powinien być złożony z odpowiednim wyprzedzeniem, umożliwiającym pracodawcy właściwe zaplanowanie pracy. Wniosek pracownika musi zawierać informacje o celu urlopu, jego wymiarze oraz planowanych terminach wykorzystania.

Czy urlop szkoleniowy jest płatny?

Zagadnienie wynagrodzenia za okres urlopu szkoleniowego często budzi wątpliwości zarówno wśród pracowników, jak i pracodawców. Zgodnie z Kodeksem pracy, pracownik otrzymuje wynagrodzenie za czas urlopu szkoleniowego obliczane podobnie jak wynagrodzenie za urlop wypoczynkowy, z uwzględnieniem składników zmiennych w wysokości przeciętnej z trzech miesięcy poprzedzających miesiąc rozpoczęcia urlopu (lub – w razie znacznych wahań – z okresu dwunastu miesięcy).

Nie przyjmuje się wartości z miesiąca, w którym trwa urlop.

Urlop szkoleniowy a umowa szkoleniowa

Praktycznym rozwiązaniem pozwalającym uregulować wzajemne zobowiązania pomiędzy pracodawcą, a pracownikiem podnoszącym kwalifikacje zawodowe jest umowa szkoleniowa. Może ona określać wzajemne prawa i obowiązki stron w zakresie finansowania kształcenia oraz zobowiązań pracownika po ukończeniu podnoszenia kwalifikacji zawodowych. Umowa szkoleniowa nie może jednak zawierać postanowień mniej korzystnych dla pracownika niż te wynikające z kodeksu pracy, np. zmniejszyć wymiaru urlopu szkoleniowego.

Podsumowanie – kluczowe zasady udzielania urlopu szkoleniowego

Urlop szkoleniowy stanowi fundamentalne uprawnienie pracownika dążącego do rozwoju zawodowego, ale może być udzielony wyłącznie, gdy pracodawca wyrazi zgodę. Regulują go szczegółowe przepisy kodeksu pracy, które zapewniają równowagę między potrzebami pracownika a interesami pracodawcy. Czas urlopu szkoleniowego może wynosić 6 lub 21 dni.

Kluczem do prawidłowego stosowania przepisów o urlopie szkoleniowym jest zrozumienie jego celów oraz dokładne przestrzeganie procedur przewidzianych przez prawo. Udzielenie urlopu szkoleniowego jest możliwe wyłącznie w związku z przystąpieniem do egzaminów kończących określony etap nauki, a nie na uczestnictwo w zajęciach.

Pracodawcy powinni pamiętać, że inwestycja w rozwój pracowników poprzez umożliwienie im korzystania z urlopu szkoleniowego przynosi długoterminowe korzyści w postaci wyższych kwalifikacji zespołu. Pracownicy z kolei powinni odpowiedzialnie korzystać z tego uprawnienia, pamiętając o konieczności uzyskania zgody pracodawcy przed rozpoczęciem nauki oraz o obowiązku rzeczywistego przystąpienia do egzaminów, na które urlop został udzielony.