Warunki wydziedziczenia członka rodziny ze spadku

Wydziedziczenie – co to jest?

W życiu dochodzi niejednokrotnie do bardzo trudnych sytuacji pomiędzy członkami rodziny. Niekończące się awantury, zerwanie kontaktów rodzinnych, skrywane przez lata żale - to niestety zdarzający się scenariusz. Są zdarzenia, które sprawiają, że trudno jest myśleć o kimś z bliskich w kategoriach spadkobiercy, przejęcie przez niego majątku po śmierci wydaje się czymś niemal niemożliwym.

Co to jest wydziedziczenie? Jest to instytucja prawa spadkowego, która pozwala na pozbawienie prawa do spadku osoby, która zgodnie z dziedziczeniem ustawowym otrzymałaby majątek pozostały po zmarłym. Spadkobiercy pozbawiamy w ten sposób również zachowku. Wydziedziczenie jest możliwe wyłącznie jako wydziedziczenie całkowite - nie można pozbawić kogoś prawa do części spadku.

Warto mieć też na uwadze, że istnieje zasadnicza różnica między wydziedziczeniem a jedynie wyborem testamentowego spadkobiercy, który otrzyma po nas spadek. Ten drugi przypadek jest oczywiście możliwy, nawet jeżeli spadkodawca ma osoby, które po jego śmierci z ustawy otrzymałyby majątek. Różnica jest jednak następująca - w przypadku ustanowienia testamentu, spadkobiercy ustawowi mogą mieć roszczenie o zachowek. W tej bowiem sytuacji mamy do czynienia z pominięciem a nie - wykluczeniem członków rodziny.

Wydziedziczenie – kogo można wydziedziczyć?

Wydziedziczyć można wyłącznie ustawowych spadkobierców zmarłego. Jeśli więc na przykład spadkodawca ustanowi w testamencie nowego spadkobiercę, a później postanowi zmienić swoją wolę, tej sytuacji nie będziemy nazywać wydziedziczeniem. Jeżeli najbliżsi krewni spadkodawcy go nie przeżyją, krąg spadkobierców ustawowych rozszerzony zostaje także na dalszych krewnych, dlatego też wydziedziczenie może obejmować również te osoby.

Wydziedziczenie – jakie warunki muszą zostać spełnione?

Jak wygląda wydziedziczenie? Jest to instytucja prawa spadkowego, z której skorzystać można poprzez uczynienie odpowiedniego zapisu w testamencie. Jak zrobić wydziedziczenie, żeby spełniało wymogi prawne? Przede wszystkim precyzyjnie musi być wskazana osoba wydziedziczana. Podać też należy konkretny powód. Nie będzie wystarczającą na przykład błaha przyczyna lub też zdarzenie, które nie jest zgodne z poglądami spadkodawcy (na przykład sytuacja, w której córka się rozwiodła będzie jedną z tych, kiedy można podważyć wydziedziczenie). Istotne jest, iż nie można wydziedziczyć z powodu zachowania, które spadkodawca uznaje za niemoralne, podczas gdy jest ono całkowicie zgodne z prawem. Kolejną kwestią będzie również nieprzebaczenia przez spadkodawcę spadkobiercy.

Kodeks cywilny wskazuje na następujące przyczyny: postępowanie wbrew woli spadkodawcy uporczywie w sposób sprzeczny z zasadami życia społecznego, dopuszczenie się względem spadkodawcy lub jednej z najbliższych mu osób umyślnego przestępstwa przeciwko życiu zdrowiu lub wolności lub rażącej obrazy czci. Jest też kolejny powód, pozostawiający szeroki pole do interpretacji.

Czy niedopełnianie obowiązków rodzinnych może uzasadniać wydziedziczenie?

Możliwe jest wydziedziczenie z powodu niedopełnienia obowiązków rodzinnych. Musi być ono zawinione, długotrwałe oraz świadome. Jako przykład podać można zerwanie więzi, wyrzucenie spadkodawcy z domu, ignorowanie jego potrzeb osobistych, materialnych. Wszczynanie ciągłych awantur przez spadkobiercę również można zakwalifikować do tego rodzaju przesłanek.

Wydziedziczenie jest dla wielu osób ostatecznością, dlatego też warto z uwagą przemyśleć jego przesłanki. Nieklarowne określenie ich może być przyczyną podważenia wydziedziczenia przez spadkobierców.