Co oznacza netto, a co brutto? Jaka jest różnica?
O pojęciach takich jak brutto i netto z pewnością słyszała większość osób. Na co dzień spotykamy się z nimi w trakcie zakupów, ustalania wysokości zarobków w nowej pracy, czy wykonywania różnorodnych transakcji. Nie oznacza to jednak automatycznie, że każdy wie, czym się różni netto od brutto. Dlatego w poniższym artykule wyjaśnimy te pojęcia i przedstawimy różnice między kwotami netto i brutto.
Czym różni się kwota brutto od kwoty netto?
Jeśli należysz do osób zastanawiających się nad pytaniem co to znaczy, że jakaś wartość określana jako netto, a inna jako brutto. Najczęściej pojęcia mają one zastosowanie w finansach, bądź przy charakterystyce wagi towarów. Zarówno wartość brutto, jak i netto odnosi się do wartości danej usługi lub towaru. Ich różnicą jest natomiast wysokość tej wartości – cena brutto jest kwotą, na której ciążą różnorodne obciążenia (m.in. podatek). Natomiast cena netto możemy zdefiniować, jako tę pozbawioną wszelakich obciążeń. Łatwo wyjaśnić to na przykładzie towarów. Załóżmy, że kupujemy pudełko czekoladek. Przyjmijmy, że czekoladki ważą 100g, a samo opakowanie 20g. Waga czekoladek, czyli 100g to waga netto, natomiast 120g to waga towaru wraz z opakowaniem, czyli w tym wypadku waga brutto. Podobnie jest z wynagrodzeniem. Wynagrodzenie brutto to kwota, która obejmuje pensję pracownika zatrudnionego w firmie wraz z innymi składnikami wynagrodzenia, takimi jak choćby podatek dochodowy. Wynagrodzenie netto to z kolei kwota, którą pracownik otrzymuje "na rękę" bez wszystkich pozostałych świadczeń.
Podsumowując:
netto to wartość usługi, bądź towaru nieposiadająca jakichkolwiek obciążeń,
brutto to wartość usługi, bądź towaru posiadająca różnorodne obciążenia.
Wszystkim pracodawcom polecamy wprowadzenie rejestracji czasu pracy, dzięki któremu możesz m.in. monitorować nieobecności swoich pracowników, ich spóźnienia, bądź nadgodziny.
Cena brutto a netto — różnice
Przejdźmy teraz do szczegółowego wyjaśnienia, jak dokładnie kształtują się kwoty netto i brutto w różnych sytuacjach.
Produkty, które widzimy na sklepowych półkach, są wyrażone w cenach brutto. W skład takiej ceny oprócz ceny netto wchodzi podatek VAT, czyli podatek od towarów i usług. Podstawowa stawka podatku VAT to 23%. Istnieje jednak szereg wybranych towarów i usług, wobec których stosuje się inne, niższe stawki podatku. Przykładowo stawka podatku VAT obniżona do 8% dotyczy prasy, z wyjątkiem czasopism specjalistycznych czy też wybranych wyrobów medycznych, w tym środków odkażających, z kolei pod stawkę 5% VAT pochodzą produkty dla niemowląt i dzieci czy też artykuły higieniczne. Zatem płacąc za towar, płacimy cenę brutto, czyli cenę produktu powiększoną o stawkę podatku od towarów i usług - VAT.
Poznaj różnice między wynagrodzeniem netto i brutto — jest to bardzo pomocne zestawienie, dzięki któremu odpowiedź na pytanie "Brutto, netto co to?" stanie się jeszcze prostsza.
Skuteczna ewidencja czasu pracy w Twojej firmie z inEwi!
Monitoruj czas pracowników, godziny nadliczbowe i inne dzięki narzędziu do ewidencji czasu pracy online!
Różnica pomiędzy wynagrodzeniem netto a brutto w umowie o pracę
Przejdźmy do charakterystyki pojęć brutto i netto w kontekście wynagrodzeń:
wartość brutto wynagrodzenia – jest to kwota wynagrodzenia, która zawiera dodatkowe obciążenia, na które składają się: podatek dochodowy od osób fizycznych, czyli PIT, ubezpieczenie społeczne, a więc składki emerytalne, rentowe i chorobowe odprowadzane do ZUS oraz składki na ubezpieczenie zdrowotne;
wartość netto wynagrodzenia – kwota, jaką otrzymuje pracownik od swojego pracodawcy po odjęciu wcześniej wspomnianych podatków i składek (jest to tzw. kwota "na rękę”).
Warto, aby kandydaci ubiegający się o dane stanowisko znali różnicę między pojęciami netto a brutto, ponieważ pracodawca proponując wynagrodzenie prawdopodobnie będzie miał na myśli kwotę brutto, czyli tę, od której należy odliczyć wszelkie obciążenia. Z kolei potencjalnego pracownika będzie interesować cena netto, czyli kwota, jaką otrzyma za wykonywaną przez siebie pracę. Co prawda, z art. 87 § 1 Kodeksu pracy możemy dowiedzieć się, że wynagrodzenie zawarte w umowie o pracę powinno występować jako brutto, to znaczy bez odliczenia podatku i wszelkich składek, ale i tak może zdarzyć się, że pracodawca zdecyduje się na zawarcie w umowie kwoty netto, jaką proponuje swojemu pracownikowi.
Zarówno w umowie o pracę, jak i w umowie zlecenie, pracodawcy odliczają od pensji swoich pracowników nie tylko podatek dochodowy, ale i składki na ubezpieczenie zdrowotne oraz ubezpieczenie społeczne.
Składki te obejmują:
składkę zdrowotną – dzięki jej opłacaniu, pracownicy mają prawo do korzystania z pomocy medycznej, która zostanie sfinansowane ze środków publicznych. Od pensji pracownika zostaje odliczone 9%, które stanowi składkę na ubezpieczenia społeczne.
składkę chorobową – ubezpieczenie chorobowe jest bardzo istotne w razie nieszczęśliwego wypadku w trakcie pracy. Pensja pracownika zostaje pomniejszona o 2,45%. Dzięki regularnemu odprowadzaniu takiej składki osoby zatrudnione mają prawo do otrzymania renty w razie niezdolności do pracy.
składkę emerytalną – stanowi ona 19,52% wynagrodzenia. Jest to obowiązkowa składka, która gwarantuje prawo otrzymania emerytury po osiągnięciu wymaganego wieku. Z pensji pracownika odtrąca się 9,76%. Drugą połowę płaci pracodawca.
składkę rentową – pracodawca jest zobowiązany do wpłacenia na rzecz ZUS 8% pensji brutto. Z kolei pracownik w celu uzyskania prawa do otrzymania renty musi oddać 1,5% pensji brutto.
W trakcie przeliczania kwoty brutto na netto (poza wyżej wymienionymi składkami) uwzględnia się dodatkowo odliczenie zaliczki przeznaczonej na podatek dochodowy. Wysokość oddawanego procentu zależy m.in. od wysokości wynagrodzenia oraz od źródła dochodów (umowa o pracę, prowadzenie działalności gospodarczej itp.). Na stronie Ministerstwa Finansów można znaleźć regularną wysokość przelicznika kwoty brutto na netto, ponieważ ten często ulega zmianie.
Całkowity koszt zatrudnienia
Analizując czym jest wynagrodzenie brutto, a czym wynagrodzenie netto, należy też zaznaczyć, że niektóre składki społeczne nie są w całości pokrywane przez pracownika. Oznacza to, że dla pracodawcy całkowitym kosztem zatrudnienia pracownika nie będzie jedynie wynagrodzenie brutto wymienione w umowie o pracę. Na całkowity koszt zatrudnienia pracownika składa się jego pensja brutto, a także składki emerytalne, rentowe, składki na ubezpieczenie wypadkowe, składki na Fundusz Pracy, jak i składki na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. W praktyce jeśli weźmiemy pod uwagę aktualne wynagrodzenie minimalne, czyli 4242 zł brutto, to pensja netto, a więc to co wpływa na konto pracownika wynosi w takim wypadku 3261,53 zł, ale całkowity koszt zatrudnienia pracownika to 5174,38 zł!
Zastanawiasz się, jakie są obowiązki pracodawcy względem pracownika? Wynagrodzenie brutto a wynagrodzenie netto – jakie ma znaczenie przy różnym rodzaju wymiaru pracy?
Umowa cywilnoprawna a umowa o pracę — która jest lepsza?
Jaka jest różnica kwotowa pomiędzy wynagrodzeniem brutto a wynagrodzeniem netto na umowie o dzieło i zlecenia lub o dzieło?
Umowa o dzieło i umowa zlecenia różnią się od siebie kilkoma kwestiami. W umowie o dzieło nie występują składki ZUS, jest to tzw. umowa rezultatu, przedmiotem umowy jest otrzymanie danego rezultatu. Z kolei umowa zlecenia zawiera składki ZUS, określa minimalną stawkę godzinową, a przedmiotem umowy jest wykonanie dokładnej czynności. W kwestii wynagrodzeń – umowa o dzieło jest korzystniejsza, co obrazuje poniższy przykład:
Pan Krzysztof jest zatrudniony na podstawie umowy zlecenie. Jego pensja wynosi 3000 zł brutto. Pan Jakub jest zatrudniony na podstawie umowy o dzieło. Jego pensja również wynosi 3000 zł brutto. Skoro pracując w ramach umowy o dzieło, pracodawca nie odlicza od pensji pracownika składek oraz ubezpieczeń, wynagrodzenie netto będzie wyższe niż w przypadku umowy zlecenie, w której to składki i ubezpieczenia występują. Podsumowując – Pan Jakub otrzyma pensję netto pomniejszoną jedynie o podatek, z kolei Pan Krzysztof – otrzyma pensję netto pomniejszoną o podatek, składki oraz ubezpieczenia. Choć zatrudnienie na podstawie umowy o dzieło wydaje się korzystniejsze, ponieważ pracownicy otrzymują wyższą pensję netto, niż w przypadku umowy zlecenie, to trzeba pamiętać, że każda z umów ma swoje wady i zalety. W przypadku umowy o dzieło będzie to na przykład brak płacy minimalnej.
Zobacz również:
Różnica między wynagrodzeniem netto a wynagrodzeniem brutto
Wynagrodzenie za urlop wypoczynkowy – jak obliczyć?
Jak wyliczać wynagrodzenie chorobowe?