Na rozwój kariery i wybranej ścieżki zawodowej wpływa wiele czynników. Świadectwo maturalne, potwierdzenie ukończenia studiów czy certyfikaty potwierdzające ukończenie szkoleń są dowodem na posiadanie określonych kwalifikacji zawodowych, które bardzo często są przedstawiane podczas aplikowania o nowe stanowisko pracy. Jednym z dokumentów, który również warto włączyć do swojej teczki akt osobowych jest świadectwo pracy. To bardzo ważny dokument wystawiany przez pracodawcę w momencie rozwiązania umowy o pracę. Zawarte w nim informacje są bardzo cenne dla potencjalnego, przyszłego pracodawcy, dlatego po zakończeniu pracy w danej firmie warto pamiętać o jego odebraniu. Czym jest świadectwo pracy? Co zrobić, gdy pracodawca nie planuje wydać byłemu pracownikowi tego dokumentu?

Brak świadectwa pracy – co i komu grozi za jego niewydanie?

Stosunek pracy, a także przypisujące mu zasady, prawa i obowiązki, zgodnie z prawem obowiązującym w Polsce, jest ściśle uregulowany w Kodeksie Pracy. Jednym z dokumentów, który zgodnie z kodeksem pracy powinien zostać wystawiony przez pracodawcę w momencie ustania stosunku pracy jest świadectwo pracy. 

Zgodnie z artykułami znajdującymi się w Kodeksie pracy, świadectwo pracy jest dokumentem potwierdzającym rozwiązanie lub wygaśnięcie umowy o prace między pracownikiem oraz pracodawcą. Dokument ma charakter informacyjny, dlatego powinny znajdować się w nim podstawowe informacje o pracowniku dla jego potencjalnego pracodawcy. W jego treści powinny się znajdować zapiski informujące o:

  • okresie zatrudnienia osoby, której wystawione zostaje świadectwo pracy,
  • wymiarze etatu oraz rodzaju stanowiska, które zajmował pracownik,
  • trybie rozwiązania umowy o pracę albo okoliczności, które doprowadziły do jej wygaśnięcia,
  • liczbie dni urlopu zaznaczonego w grafiku pracy, które wykorzystał pracownik w roku, w którym doszło do rozwiązania umowy o prace,
  • liczbie dni, w których pracownik pobierał wynagrodzenie chorobowe,
  • okresie korzystania z urlopu bezpłatnego i przyczynie pozwolenia na jego przejście.

Niewydanie pracownikowi świadectwa pracy, w świetle obowiązującego prawa jest poważnym wykroczeniem pracowniczym.  W związku z rozwiązaniem lub wygaśnięciem podpisanej przez obie strony umowy o pracę, pracodawca posiada prawny obowiązek do wydania świadectwa pracy. Jeśli jego wręczenie osobiste nie jest możliwe, osoba zatrudniająca powinna przekazać dokument za pośrednictwem odpowiednich organów, na przykład Urzędu Pocztowego. W takim wypadku konieczne jest włączenie do teczki z aktami osobowymi pracownika potwierdzenia nadania przesyłki z danym dokumentem.

Brak wydania świadectwa pracy przez pracodawcę jest nielegalny. Jeśli pracownik nie otrzymuje odpowiedniego dokumentu po wygaśnięciu lub rozwiązaniu umowy o pracę, za taki stan rzeczy odpowiedzialny jest pracodawca. Brak otrzymania świadectwa pracy powinien zostać zgłoszony do Sądu Pracy. Po rozpatrzeniu sprawy, pracodawca zostaje ukarany karą grzywny pieniężnej, której wartość może wynosić od 1000 zł do nawet 30000 zł. Dodatkowo, pracodawca zostanie upomniany przez odpowiednie organy oraz zobligowany do natychmiastowego wydania dokumentu. 

Świadectwo pracy – ile dni na wydanie?

W świetle prawa dokładnie opisanego w obowiązującym Kodeksie pracy, pracodawca jest zobowiązany do terminowego przekazania świadectwa pracy pracownikowi, z którym doszło do rozwiązania lub wygaśnięcia umowy o pracę. Dopełnienie tego obowiązku leży w gestii pracodawcy, a jego zaniechanie może mieć wiele nieprzyjemnych dla właściciela firmy czy przedsiębiorstwa konsekwencji. Świadectwo pracy jest jednym z najważniejszych dokumentów pracowniczych, dlatego jego sporządzeniu oraz dostarczeniu należy poświęcić szczególną uwagę. 

Termin, który przypisany jest obowiązkowi wydania świadectwa pracy, jest ściśle uregulowany przez kodeks pracy. Obowiązek jego wydania powstaje wraz z chwilą rozwiązania umowy o pracę lub jej wygaśnięcia z różnych względów. W 2019 roku ustawa o terminie wydania świadectwa pracy została znowelizowana, przez co Kodeks pracy określa datę wydania dokumentu jako niezwłoczne. W praktyce oznacza to, ze świadectwo powinno został przekazane pracownikowi w dniu, w którym następuje ustanie stosunku pracy między obiema stronami. 

Jeśli pracownik w dniu wygaśnięcia lub rozwiązania umowy o pracę nie przebywa na terenie zakładu pracy, pracodawca zostaje zobowiązany do przekazania dokumentu drogą pocztową. Brak takiego postępowania może mieć negatywne konsekwencje, jak na przykład oskarżeniem o niedopełnienie niezwłocznego obowiązku wydania tego dokumentu. Kopia świadectwa pracy, wraz z potwierdzeniem jego odbioru przez pracownika powinna zostać dołączona do teczki z aktami osobowymi danej osoby. 

Kara za brak świadectwa pracy

Wydanie świadectwa pracy, zgodnie z polskim prawem należy do obowiązków pracodawcy. Jego niewydanie jest poważnym wykroczeniem przeciw prawom pracowniczym, czego konsekwencją jest nałożenie sankcji w postaci grzywny pieniężnej. Wysokość kary za brak świadectwa pracy jest zależna od wielu czynników, a jej wielkość może wahać się między tysiącem złotych, a nawet 30000 zł. 

Jeśli były pracodawca nie dostarcza dokumentu poświadczającego zakończenie stosunku pracy w odpowiednim terminie, pracownik ma prawo zgłosić taki stan rzeczy do Sądu Pracy. Otrzymanie świadectwa pracy i jego pokazanie przyszłemu pracodawcy jest niezbędne do określenia dni urlopowych, które przysługują nowozatrudnionemu w danym roku kalendarzowym. 

Pozew o wydanie świadectwo pracy – kiedy go złożyć?

Pozew o wydanie świadectwa pracy jest jedną z możliwości, dzięki której pracownik ma szanse otrzymać należny mu dokument. W przypadku wszelkich trudności na drodze pracodawca-pracownik, Sąd Pracy jest instytucją, która pomaga rozwiązać konflikt, a także ochronić pracownika przed nieprzestrzeganiem jego praw.

Kiedy złożyć pozew o wydanie świadectwa pracy:

  • w przypadku braku otrzymania od pracodawcy świadectwa pracy w określonym terminie,
  • w przypadku chęci otrzymania sprostowania świadectwa pracy, na skutek nieprawidłowo wydanego dokumentu,
  • w przypadku nieprawidłowych informacji umieszczonych w otrzymanym świadectwie pracy,
  • w przypadku chęci otrzymania odszkodowania, które powinno zostać wydane pracownikowi na skutek braku możliwości kolejnego zatrudnienia wynikającego z nieotrzymania świadectwa pracy.

Świadectwo pracy jest bardzo ważnym dokumentem. Znajdujące się w nim informacje są najważniejszymi danymi dla przyszłego pracodawcy o zatrudnionym pracowniku, dlatego przy podpisywaniu kolejnej umowy przedłożenie dokumentu jest koniecznością. W przypadku braku otrzymania stosownego dokumentu w określonym w kodeksie pracy terminie, każdy pracownik ma prawo ubiegać się swoich praw do właściwej instytucji. Brak chęci wydania świadectwa pracy przez pracodawcę może mieć negatywne konsekwencje dla byłego pracownika, dlatego brak dopełnienia takiego obowiązku należy bezzwłocznie zgłaszać do Sądu Pracy. Sędzia, po przeprowadzeniu postępowania niemal natychmiastowo zobowiąże pracodawcę do wydania dokumentu i dodatkowo nałoży na niego karę pieniężną za niedopełnienie swojego obowiązku.