Co to jest ryczałt energetyczny i ile wynosi?

Ryczałt energetyczny do emerytury jest dość mało popularnym dodatkiem. Wysokość rent i emerytur, które są wypłacane w Polsce sprawiają, że ich świadczeniobiorcy doceniają każdą uzyskaną złotówkę. Każde dodatkowe pieniądze pozwalają na podniesienie komfortu życia i zminimalizowanie stresów związanych z opłaceniem rachunków, wykupieniem leków czy zrobieniem zakupów spożywczych. Najczęściej osoby korzystające ze świadczeń wypłacanych przez ZUS lub KRUS nie posiadają wygórowanych oczekiwań. Sytuację materialną tych osób mogą poprawić specjalne dodatki, których przyznanie przewiduje ustawa. Mowa tu o przepisach z zakresu ubezpieczeń społecznych i innych aktów prawnych, które regulują kwestie przyznawania dodatkowych pieniędzy dla emerytów i rencistów. Doskonałym przykładem jest ryczałt energetyczny, który dedykowany jest wyłącznie dla ściśle określonych osób. Przedstawiamy, czym jest ryczałt energetyczny, komu przysługuje i jaka jest jego wysokość. Dodatkowo wskazujemy, jak wygląda proces wnioskowania o jego przyznanie.

Ryczałt energetyczny – co to?

Do emerytury i rent przewidziane są specjalne dodatki, których uzyskanie jest możliwe przy spełnieniu określonych warunków. Jednym z rodzajów dodatków możliwych do uzyskania jest ryczałt energetycznych. Jego przyznanie ma wspomóc emeryta lub rencistę w uregulowaniu opłat za energię elektryczną, gazową lub ciepłą użytkowane w mieszkaniu. Niestety, nie jest on doliczany do każdej emerytury lub renty. Istotne jest spełnienie warunków, dlatego uzyskują go tylko określone osoby. Ustawa ściśle precyzuje, kto może ubiegać się o uzyskanie tego dodatkowego świadczenia.

Ryczałt energetyczny jest często mylony z ryczałtem będącym jedną z form opodatkowania prowadzonej działalności lub wynajmu i rozliczanego za pomocą formularza PIT-28. Osoby otrzymujące ryczałt energetyczny nie są zobowiązane do jego wykazywania w tej deklaracji podatkowej.

Komu przysługuje ryczałt energetyczny?

Ryczałt energetyczny traktowany jest jako specjalny przywilej finansowy, z którego mogą korzystać tylko nieliczne osoby. Grono osób, które mogą ubiegać się o przyznanie tego dodatku, jest ściśle określone przez ustawę. Co więcej, jego przyznanie nie następuje z urzędu. Jego wypłata musi być poprzedzona złożeniem stosownego wniosku. W grupie osób, które mogą ubiegać się o wypłatę ryczałtu energetycznego znajdują się:

• kombatanci i inne osoby uprawnione;
• żołnierze będący w zastępczej służbie wojskowej, którzy zostali przymusowo zatrudnieni w kopalniach węglach lub kamieniołomach (dodatkowo dotyczy to osób obowiązkowo oddelegowanych do pracy w zakładach pozyskiwania rud uranowych i do batalionów budowlanych);
• wdowy lub wdowcy, którzy pobierają rentę lub emeryturę, a ich współmałżonek zaliczał się do grupy kombatantów lub innych osób uprawnionych do pobierania ryczałtu energetycznego;
• wdowy, których małżonek był przymusowo zatrudniony. One również muszą być świadczeniobiorcami renty lub emerytury.

Kombatant lub osoba poddawana represjom wojennym i powojennym może liczyć na aż trzy dodatki do pobieranych świadczeń rentowych lub emerytalnych. W tej grupie znajduje się dodatek kombatancki, kompensacyjny i ryczałt energetyczny. Po śmierci tej osoby, wdowa lub wdowiec, mogą ubiegać się o przyznanie dodatku kompensacyjnego i ryczałtu energetycznego. Wdowa lub wdowiec, nie ma prawa ubiegania się o wypłatę dodatku kombatanckiego. Przysługuje on wyłącznie osobie uprawnionej.

Ryczałt dla wdowy po kombatancie budzi wątpliwości, jeżeli kobieta jest świadczeniobiorcą renty rodzinnej, czyli z tytułu śmierci tej osoby nabyła już prawo do świadczeń. Ryczałt energetyczny jest wypłacany także osobom, które po śmierci małżonka pobierają rentę rodzinną.

Wśród emerytów i rencistów pojawiają się obawy, że skorzystanie z ulgi termomodernizacyjnej może negatywnie wpłynąć na kwestię uzyskania środków z tytułu ryczałtu energetycznego, ponieważ przeprowadzone prace zmniejszają rachunki. Otóż ustawa nie wskazuje, że osoba uprawniona do pobierania ryczałtu energetycznego przestaje mieć taką możliwość po skorzystaniu z ulgi termomodernizacyjnej.

Ryczałt energetyczny dla emeryta nie wypłaca wyłącznie Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Ryczałt energetyczny KRUS również wypłaca dla swoich świadczeniobiorców, zarówno dla osób pobierających rentę, jak i emeryturę. Jego wysokość jest taka sama dla tych dwóch organów rentowych i emerytalnych.

Ile wynosi ryczałt energetyczny?

Wysokość ryczałtu energetycznego zmienia się każdego roku. Kwota ryczałtu energetycznego podawana przez Szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych do 7 dnia roboczego miesiąca lutego. Przedstawiana jest każdego roku i zaczyna obowiązywać z dniem 1 marca bieżącego roku. Wysokość ryczałtu energetycznego ogłaszana jest zawsze w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski".

Wysokość ryczałtów prezentowała się w ostatni sposób następująco:

• od 1 marca 2019 r. do 29 lutego 2020 r. jego wysokość wynosi 171,41 zł.
• od 1 marca 2020 r. do 28 lutego 2021 r. jego wysokość wynosi 171,41 zł.
• od 1 marca 2021 r. do 28 lutego 2022 r. jego wysokość wynosi 179,81 zł.
• od dnia 1 marca 2022 r. kwota ryczałtu energetycznego wynosi 192,58 zł.

Wysokość dodatku na 2023 rok przedstawiona będzie do dnia 7 lutego 2023 r. 

Kwota przyznawanego ryczałtu energetycznego z każdym rokiem tylko nie znacznie zwiększa swoją wartość o maksymalnie 6%. Jego wypłacana wartość nie jest imponująca, jednak z pewnością jest to pewne odciążenie budżetu. Nierzadko korzystają z niego wdowy po uprawnionych osobach i równolegle podejmują się dodatkowego zatrudnienia, ponieważ ich dyspozycyjność umożliwia ich dostosowanie do grafiku pracy u danego pracodawcy. Kluczowe jest uzyskanie prawa do emerytury lub renty, ponieważ jest to dodatek do tego świadczenia i nie funkcjonuje on samodzielnie.

Ryczałt energetyczny – wymagane dokumenty

Ryczałt energetyczny dla emeryta lub rencisty jest przyznawany na podstawie złożonego wniosku wraz ze stosowanymi dokumentami.  Wniosek o ryczałt energetyczny posiada oznaczenie ZUS-ER-DKK-01. Jest on dostępny zarówno na stronie internetowej, jak i w placówkach Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Dodatkowo, należy dołączyć uzyskaną decyzję szefa Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych, z których wynikają okresy działalności kombatanckiej lub represji i dotyczy to samych kombatantów i osób represjonowanych. Z kole ryczałt dla wdowy po kombatancie lub wdowca przysługuje, jeżeli uzyskają od tego organu decyzję, która potwierdza ich uprawnienia jako członka rodziny po kombatancie.

Ponadto respektowane są zaświadczenia z Wojskowej Komendy Uzupełnień od żołnierzy przymusowo zatrudnionych, które wskazują na okres i rodzaj przymusowego zatrudnienia podejmowanego podczas zastępczej służby wojskowej. Z kolei wdowa po żołnierzu przymusowo zatrudnionym musi przedstawić zaświadczenie od właściwego organu wojskowego.

Wniosek o wypłatę ryczałtu energetycznego można złożyć w każdym momencie, jednak nie będzie on wypłacany z datą wsteczną, dlatego warto zrobić to, jak najszybciej i nie zwlekać.