Dodatek kompensacyjny – kto może z niego skorzystać?

Dodatek kompensacyjny i zasiłek kombatancki przysługują wyłącznie osobom, które są do tego uprawnione. O spełnieniu warunków wymaganych do uzyskania uprawnień kombatanckich czy dodatku kompensacyjnego orzeka Szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych. Warto wiedzieć, jak złożyć wniosek o te dodatki i jakie dokumenty są wymagane.

Co to jest dodatek kompensacyjny?

Dodatek kompensacyjny jest rodzajem świadczenia, które wypłacane jest przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Przysługuje on osobom uprawnionym do dodatku kombatanckiego oraz ryczałtu energetycznego albo dodatku za tajne nauczenie oraz ryczałtu energetycznego, a także wdowom i wdowcom, którzy pozostali po wyżej wymienionych osobach. O dodatek ten mogą ubiegać się osoby uprawnione do renty lub emerytury.

Aby otrzymać dodatek kompensacyjny, trzeba złożyć odpowiedni wniosek. To formularz, który składa się z wniosku o przyznanie dodatku kompensacyjnego, dodatku kombatanckiego oraz ryczałtu energetycznego. Taki sam druk używa się w przypadku bycia kombatantem, ofiarą represji czy wdową albo wdowcem.

Dodatek kombatancki – komu przysługuje?

Do dodatku kombatanckiego uprawniony jest emeryt, który brał udział w działaniach zbrojnych, wojnach oraz walczył o niepodległość Rzeczypospolitej Polskiej. Aby uzyskać dodatek kombatancki, osoba musi być kombatantem. Pojęcie kombatanta precyzyjnie określa ustawa o kombatantach i niektórych osobach, będących ofiarami represji wojennych i powstaniach narodowych, gdyż wchodzili w skład formacji wojennych albo organizacji, które walczyły o suwerenność oraz niepodległość Rzeczypospolitej Polskiej.

Dodatek kombatancki przysługuje jedynie osobom, które mają uprawnienia kombatanckie albo tym, które uznane zostały za osoby represjonowane. Dlatego też wdowa albo wdowiec po kombatancie nie ma prawa do tego dodatku, chyba że ma albo uzyska własne uprawnienia kombatanckie albo zostanie uznany za represjonowaną osobę. Ponadto, dodatek kombatancki wypłacany jest, jeśli nie jest już wypłacany dodatek z tytułu tajnego nauczania, przysługujący w związku z ustawą z dnia 26 stycznia 1982 roku - Karta Nauczyciela.

Starając się o dodatek kombatancki, warto także wiedzieć, że osoby, które pobierają rentę albo emeryturę dla kombatantów, mogą liczyć na honorowe świadczenie z ZUS. Przyznawane jest ono przez ZUS, bez względu na inne świadczenia, nawet jeżeli określona osoba nie pobiera żadnych świadczeń z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

A gdzie złożyć wniosek o dodatek kombatancki? Można to zrobić?

• Osobiście albo przez pełnomocnika w dowolnie wybranej jednostce organizacyjnej w ZUS - pisemnie albo ustnie do protokołu,
• Za pośrednictwem operatora pocztowego, polskiego urzędu konsularnego.

Wniosek o dodatek kombatancki rozpatruje organ rentowy, który właściwy jest ze względu na miejsce zamieszkania zainteresowanej osoby albo jednostka organizacyjna ZUS, która wyznaczona jest przez Prezesa ZUS. Organ rentowy przeanalizuje wniosek oraz załączone dokumenty, a w razie potrzeby przeprowadzi postępowanie wyjaśniające i wyda decyzję w terminie 30 dni od wyjaśnienia ostatniej okoliczności, która konieczna jest do wydania decyzji.

Czy można odwołać się od decyzji w sprawie dodatku kombatanckiego?

Osoby, które się nie zgadzają z negatywną decyzją w sprawie dodatku kombatanckiego, mają prawo złożyć odwołanie. Należy je wnieść ustnie albo pisemnie do protokołu przy pomocy jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję - do sądu okręgowego - sądu pracy i ubezpieczeń społecznych. Trzeba zrobić to w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.

Wycofanie wniosku o dodatek kombatancki

Wniosek można wycofać, ale nie później niż do dnia uprawomocnienia się decyzji organu rentowego, czyli w przypadku, kiedy nie zostało jeszcze złożone odwołanie do sądu - w terminie miesiąca od daty doręczenia decyzji.

Ile wynosi dodatek kombatancki?

Od 1 marca 2022 roku dodatek kombatancki wynosi 256,44 zł. Co roku kwota dodatku kombatanckiego jest podwyższana, wraz z waloryzacją świadczeń.

A jaka jest wysokość dodatku kompensacyjnego? Dodatek kompensacyjny wynosi zawsze 15% kombatanckiego dodatku, który jest waloryzowany co roku 1 marca. W 2022 roku wynosi 38,47 zł. To kwota netto, która co miesiąc trafia do osoby uprawnionej razem z pobieraną emeryturą albo rentą.

Najniższa emerytura z FUS

Jeżeli kombatantowi nie przysługuje emerytura albo renta z ustawy o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych, a także ich rodzin albo na podstawie innych przepisów i nie ma przy tym środków koniecznych do życia, w drodze wyjątku można przyznać mu prawo do najniższej emerytury, zgodnie z przepisami ustawy o emeryturach oraz rentach z FUS. W takim przypadku będzie mógł ubiegać się o dodatek pielęgnacyjny.

Dla osób, które samodzielnie chcą obliczyć swoje świadczenie emerytalne, pomocny może być specjalny kalkulator.

Emerytura kombatanta

Osoby, które posiadają takie uprawnienia, mogą przejść wcześniej na emeryturę, ale również otrzymać wyższe świadczenie razem ze specjalnymi dodatkami. Okresy, które brane są pod uwagę przy ustalaniu emerytury kombatanckiej liczą się podwójnie. Precyzyjnie są wyliczone w ustawie o kombatantach i są to m.in. okresy działalności kombatanckiej, działalności równorzędnej z kombatancką, okresy, które zaliczane są do okresów tej działalności i okresy podlegania represjom wojennym oraz okresu powojennego, a także okresy pracy przymusowej.

Dodatek kompensacyjny do emerytury – jakie dokumenty złożyć?

Osoby, które starają się o dodatek kompensacyjny do emerytury, muszą złożyć następujące dokumenty:

• Wniosek o przyznanie dodatku kompensacyjnego,
• Decyzję Szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, która potwierdza uprawnienia kombatanckie osoby starającej się.

Jeśli wnioskujący pobiera emeryturę albo rentę i jest wdową albo wdowcem po osobie, będącej kombatantem albo była uprawniona do otrzymania dodatku, może złożyć wniosek o dodatek kompensacyjny. Do wniosku powinien dołączyć zaświadczenie Urzędu do spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, potwierdzające jego uprawienia jako członka rodziny.

Warto wiedzieć, że mając prawo do więcej, niż jednej emerytury albo renty, ZUS może przyznać wyłącznie jeden dodatek kompensacyjny i jeden dodatek kombatancki.

Dokumenty związane z przyznaniem dodatku kompensacyjnego można złożyć w dowolnym czasie, a najlepiej zaraz po uzyskaniu decyzji Szefa Urzędu do spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych. Jeżeli wniosek złożony zostanie w kolejnych miesiącach po spełnieniu wymogów, prawo do dodatku ustalone zostanie od miesiąca zgłoszenia wniosku.

Emeryci często zastanawiają się, jakie dodatki im przysługują. Warto znać swoje prawa, a przebywając na świadczeniu emerytalnym, można również podjąć pracę. Potencjalni pracodawcy przychylnie patrzą na emerytów, między innymi ze względu na niskie składki ZUS.