Czy pracodawca może odmówić udzielenia urlopu, a jeśli tak to kiedy?

Wielu z nas w pracy najbardziej lubi… urlopy. Traktując temat poważnie, dni wolne od pracy są jednym z podstawowych praw pracownika. Bywają jednak sytuacje, kiedy pracodawca może odmówić urlopu. Szczegóły przedstawiamy w poniższym tekście.

Urlop wypoczynkowy - co należy wiedzieć?

Urlop przysługuje z mocy prawa każdemu pracownikowi, którego z pracodawcą wiąże umowa o pracę. Określa to w szczegółach kodeks pracy. Na płatny wypoczynek nie mogą liczyć za to osoby, które są zatrudnione na umowach cywilnoprawnych, zwanych popularnie “śmieciowymi”, czyli umowę zlecenie i o dzieło. Ten rodzaj stosunku zobowiązaniowego reguluje bowiem kodeks cywilny, a więc jest to umowa pomiędzy dwoma równoprawnymi podmiotami cywilnymi.

Ile urlopu ma pracownik?

Prawo określa, na ile dni płatnego wypoczynku w ciągu jednego roku pracy może wybrać się zatrudniony na etacie. Okazuje się, że w każdym roku kalendarzowym pracownikowi przysługuje 20 lub 26 dni urlopu. Okres ten jest zależny od stażu pracy. O 20 dniach mówimy w przypadku osoby, której staż jest mniejszy niż 10 lat. Jeśli pracownik może pochwalić się dłuższym stażem, wówczas ma do dyspozycji 26 dni. Dodajmy, że do stażu pracy zalicza się także okres edukacji. Zarówno w szkole średniej, zawodowej, technikum itp, jak i podczas studiów wyższych.

Jak wziąć urlop?

Urlop wypoczynkowy jest zawsze przyznawany na wniosek. Dokument przekazany pracodawcy przez pracownika musi posiadać w szczególności takie informacje jak: imię i nazwisko zatrudnionego, rodzaj urlopu, z którego chce skorzystać oraz jego dokładny termin. To szczególnie ważne w większych firmach, które zatrudniają wielu pracowników. Pozwala na zaplanowanie pracy tak, aby nie doszło do sytuacji, że wszyscy pracownicy wybierają się na urlop w tym samym czasie. Co ważne, pracodawca sporządza tzw. harmonogram urlopowy i podaje go pracownikom. Od tego momentu terminy są dla nich w pełni wiążące, a wszelkie zmiany mogą nastąpić wyłącznie za zgodą pracodawcy, po wcześniejszym przedstawieniu mu odpowiednich wniosków o zmianę.

Czy pracodawca może odmówić urlopu?

Okazuje się jednak, że nie tylko pracownik ma uprawnienia związane z urlopem wypoczynkowym. Kilka praw ma także pracodawca. Jednym z nich jest odmowa udzielenia urlopu, do której może dojść w wyjątkowych i ściśle określonych przepisami okolicznościach. Odmowa urlopu w każdym przypadku musi być odpowiednio uzasadniona.

Kiedy pracodawca może odmówić urlopu? – najczęstsze przyczyny

Kiedy pracodawca może odmówić urlopu? Odmowa udzielenia urlopu może spotkać podwładnego między innymi wówczas, gdy pracodawca uzna, że konieczne jest zachowanie ciągłości pracy w zakładzie. Dotyczy to zarówno sytuacji, w której urlop nie jest udzielony, ale także wtedy, gdy zatrudniający przerywa trwający już wypoczynek pracownika. Wyjątek stanowi jedynie urlop rodzicielski czy wychowawczy, którego przerwać nie można.

Odmowa urlopu a termin wniosku

Kolejną przyczyną odmowy jest zbyt późne złożenie wniosku urlopowego. W tym kontekście mowa zarówno o urlopie wypoczynkowym, jak i na żądanie. Bardzo często dochodzi także do sytuacji, w której urlop nie może zostać udzielony ze względu na ważny interes firmy. Pracodawca najlepiej wie bowiem, kiedy będzie potrzebować swoich podwładnych na miejscu.

Co może zrobić pracownik w przypadku odmowy udzielenia urlopu?

Pracownikowi, któremu pracodawca odmówił urlopu, należy się wolne w innym terminie. Podwładny może także w ostateczności, jeśli nie zgadza się z decyzją zatrudniającego, skierować sprawę na drogę sądową. Wówczas to po stronie zatrudniającego spoczywa ciężar udowodnienia swojej racji i przekonania sądu, że odmowa była w pełni uzasadniona. Jeśli pracodawca bezpodstawnie odwołał urlop powinien ponieść wszelkie koszty, jakie w związku z urlopem poniósł pracownik. Mowa także o zwrocie kosztów za dziecko, jeśli jego wyjazd był uzależniony od obecności osoby dorosłej, w tym przypadku pracownika.

Odmowa urlopu a jego przerwanie

Od braku zgody na urlop należy odróżnić przerwanie urlopu, czyli wezwanie pracownika do pracy w trakcie trwania na przykład wypoczynku, który został już wcześniej przyznany. Odwołanie urlopu ma zawsze formę polecenia służbowego, któremu pracownik musi się podporządkować. Dopiero później może nastąpić sprzeciw zatrudnionego i domaganie się od pracodawcy wyjaśnień. A powód musi być poważny i dobrze uzasadniony. Oczywiście, wiele zależy od relacji między zatrudnionym i pracodawcą. W wielu przypadkach są jednak na tyle dobre, że pracownicy są w stanie pójść z szefem na kompromis i wrócić do pracy, a urlop zrealizować w innym terminie.