Czym jest wypowiedzenie zmieniające i kiedy jest stosowane?

Polski rynek pracy

Mówią, że pewne w życiu są tylko śmierć i podatki. W obecnych czasach nikt z nas nie może być pewny swojej pozycji zawodowej. Nie znamy dnia ani godziny, kiedy możemy stracić pracę. Na rynku pracy panują dynamiczne zmiany i dochodzi do kolejnych roszad. Nie tylko w obrębie danej branży, ale także w konkretnych przedsiębiorstwach. Polityka zatrudnienia w danej firmie uzależniana jest w dużej mierze od sytuacji ekonomicznej i prawnej w kraju. To dlatego wszelkiego rodzaju umowy między pracownikami a pracodawcami stają się niejako o wiele bardziej elastyczne, niż kiedyś.

Czym jest wypowiedzenie zmieniające?

Jednym ze sposobów na nagłą i de facto jednostronną zmianę warunków trwającej jeszcze umowy o pracę jest tzw. wypowiedzenie zmieniające. To dokument, który może wystosować do osoby zatrudnionej wyłącznie pracodawca. Wypowiedzenie zmieniające warunki pracy jest w wielu przypadkach ostatecznością. Najczęściej, jeszcze przed jego wręczeniem, dochodzi do negocjacji i próby dogadania się. Jeśli pracownik z góry odrzuca jednak zaproponowane nowe zasady współpracy, przedsiębiorca, który go zatrudnia, ma prawo przekazać mu właśnie tego rodzaju pismo.

Kiedy stosuje się wypowiedzenie zmieniające?

Dokument ten stawia pracownika w dość niekomfortowej sytuacji i zmusza go do podjęcia decyzji o swojej przyszłości. To właśnie do niego, po skutecznym doręczeniu wypowiedzenia, należy kolejny krok. Aby można było uznać, że zatrudniony otrzymał propozycję nowych warunków pracy, muszą być one sporządzone w formie pisemnej. Nie wystarczy więc zwykła rozmowa, ani próba porozumienia się przy świadkach.

Wypowiedzenie zmieniające - co może zmienić?

Siła wypowiedzenia jest ogromna i całkowicie burzy dotychczasowe porozumienie między stronami. Dzięki niemu pracodawca ma możliwość zmiany rodzaju pracy, wymiaru czasu pracy, miejsca wykonywania zadań służbowych, a nawet wysokości wynagrodzenia za pracę. Jedyne czego nie może zrobić tym dokumentem, to zmodyfikować rodzaj umowy, na przykład z określonej na nieokreśloną i odwrotnie. Co ważne, wypowiedzenie zmieniające może złożyć wyłącznie pracodawca. Uprawnienie to nie obowiązuje pracownika!

Kogo może dotyczyć wypowiedzenie?

Przepisy prawa stanowią, że wypowiedzenie zmieniające może otrzymać każdy pracownik, który podlega ogólnym normom kodeksu pracy, czyli mówiąc najprościej - zatrudniony na umowie o pracę. Co z osobami przyjętymi na nieco innych zasadach? Okazuje się, że na przykład zatrudnieni na podstawie aktu mianowania czy też pracownicy służby cywilnej mogą co prawda otrzymać wypowiedzenie, ale odmowa przyjęcia nowych warunków nie przynosi im żadnych ujemnych konsekwencji. Co więcej, bywają sytuacje, w których pracownik musi zasięgnąć opinii związków zawodowych zrzeszonych w danym zakładzie pracy.

Wypowiedzenie zmieniające warunki pracy i płacy uzasadnienie

Warto dodać, że wypowiedzenie nie zawsze przynosi negatywne konsekwencje. Bardzo często wynika ono z faktu, że pracodawca chce rozszerzyć nieco zakres obowiązków pracownika, a co za tym idzie, podwyżce ulega jego wynagrodzenie. Po otrzymaniu wypowiedzenia zmieniającego zatrudniony ma czas na podjęcie decyzji. Może przyjąć nowe warunki albo nie zgodzić się na nie. Ważne w tym kontekście są terminy. Przedsiębiorca wręczając pismo powinien umieścić w nim zapis, że czeka na decyzję pracownika do połowy trwania okresu wypowiedzenia. Jeśli nie otrzyma jej w tym terminie, uznaje się, w myśl zasady, że milczenie oznacza zgodę, iż zatrudniony zaakceptował przedłożone warunki.

Obliczanie biegu okresu wypowiedzenia

Często pojawiają się jednak wątpliwości, w jaki sposób należy określać połowę okresu wypowiedzenia? Przyjęło się, że jeśli okres ten jest wyrażony w miesiącach, czas liczy się od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym pracownik otrzymał wypowiedzenie. Jeśli jednak okres określa się w tygodniach, to bieg wypowiedzenia nalicza się od najbliższego dnia wolnego, jakim jest niedziela. Jeszcze jedna zasada głosi, że jeśli okres wyrażony został w dniach, wówczas bieg zaczyna liczyć się następnego dnia roboczego.

Konsekwencje służbowe i prawne

Jeśli w wypowiedzeniu nie znajdzie się wspomniana klauzula, pracownik ma czas na poinformowanie o swojej decyzji nawet do końca trwania okresu. W przypadku odmowy przyjęcia zaproponowanych warunków, umowa o pracę ulega wygaśnięciu z datą dokonania wypowiedzenia. W praktyce więc pracownik, któremu nie odpowiadają nowe warunki, stoi na straconej pozycji. Nie ma bowiem żadnych instrumentów negocjacyjnych, jest postawiony pod ścianą i pod presją czasu musi wybrać jedną z dwóch możliwości. W tym miejscu można podkreślić, że przepisy nie zabraniają pracodawcy wręczenia tego rodzaju wypowiedzenia nawet wszystkim zatrudnionym.

Wypowiedzenie zmieniające a odprawa

Jeśli pracownik nie zdecyduje się na przyjęcie gorszych warunków i zostanie zwolniony z pracy, należy mu się stosowna odprawa. Przepisy ustawowe wskazują, że w takich okolicznościach powinna się ona równać wysokości miesięcznego, dwumiesięcznego lub trzymiesięcznego wynagrodzenia. Aby jednak pracownik mógł ją otrzymać musi spełnić jeden kluczowy warunek, a mianowicie - w sposób obiektywy uzasadnić odmowę przyjęcia wypowiedzenia. Jak wskazują bowiem przepisy ustawy o zwolnieniach grupowych, w przeciwnym razie zwolniony pracownik może być potraktowany jako ktoś, kto przyczynił się do rozwiązania z nim umowy. Co oznacza jednak “obiektywne uzasadnienie” i to w sytuacji, w której zatrudniony otrzymuje mniej korzystne warunki? Tego przepisy nie wyjaśniają. Przed podjęciem jakichkolwiek działań należy więc dokładnie przemyśleć każdy ruch i w ramach możliwości zasięgnąć porady ekspertów specjalizujących się w tej materii.