Jaka jest kwota darowizny wolna od podatku?

Darowizna a kwota wolna od podatku

Darowizna jest nieodpłatnym przekazaniem praw majątkowych na podstawie umowy darowizny. Co do zasady, otrzymujący darowiznę jest zobligowany do opodatkowania jej podatkiem od spadków i darowizn. Zgodnie z Ustawą o podatku od spadków i darowizn, obowiązek ten powstaje w chwili przedstawienia aktu notarialnego przez obdarowanego. Istnieją jednak pewne zwolnienia w zakresie opodatkowania, które mogą być powiązane na przykład z wysokością darowizny lub grupą podatkową, do której należy osoba przekazująca majątek.

Kwota wolna od podatku przy darowiźnie a grupy podatkowe

Powstaje zatem pytanie: ile darowizny bez podatku można przekazać? Jak zostało wspomniane, jednym z głównych kryteriów jest grupa podatkowa, do której należy osoba obdarowująca. W tym przypadku wyróżniamy cztery grupy podatkowe:

• zerowa grupa – obejmuje małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę,
• I grupa – dotyczy małżonka, córki, syna, wnuków, prawnuków (zstępnych), matki, ojca, dziadków (wstępnych), rodzeństwa, zięcia, synowej, pasierba, ojczyma, macochy, teściów,
• II grupa – obejmuje zstępnych rodzeństwa, zstępnych i małżonków pasierbów, rodzeństwo rodziców, małżonków rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonków rodzeństwa małżonków, małżonków innych zstępnych,
• III grupa – dotyczy innych nabywców.

Kwota wolna od podatku a darowizna – ile wynosi?

Osoby należące do zerowej grupy podatkowej mogą liczyć na to, że nie będą miały obowiązku opodatkowania darowizny. W przypadku pozostałych grup – po zmianach z 13 października 2022 roku – kwota wolna od podatku przy darowiźnie wynosi:

• dla I grupy podatkowej – 10 434 zł,
• dla II grupy podatkowej – 7878 zł,
• dla III grupy podatkowej – 5308 zł.

Przekroczenie wskazanych kwot wiąże się z powstaniem obowiązku opodatkowania otrzymanego nieodpłatnie majątku. Co jednak bardzo ważne, w Ustawie o podatku od spadku i darowizn przewidziano sytuację, w której nabycie własności rzeczy i praw majątkowych od tej samej osoby następuje więcej niż jeden raz. Zgodnie z jej zapisami w takim przypadku przy wyliczaniu kwoty wolnej bierze się pod uwagę wszystko, co zostało nam przekazane przez daną osobę lub po tej samej osobie w okresie pięciu lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie. Jeżeli był to przedmiot, kwotę wolną od podatku oblicza się na podstawie jego wartości rynkowej. Jeśli były to pieniądze, należy to udokumentować za pomocą wyciągu z konta lub przekazu pocztowego.

Zerowa grupa podatkowa a kwota wolna od podatku

Jak natomiast przepisy regulują kwestię kwoty wolnej od podatku przy zerowej grupie podatkowej? Jeśli podatnik otrzymuje rzeczy lub prawa majątkowe od najbliższej rodziny, czyli między innymi małżonka, dzieci, brata, siostry, matki czy ojca, darowizna jest zwolniona z opodatkowania. Jeżeli jednak kwota wolna od podatku zostanie przekroczona, należy spełnić określone warunki, by darowizna nie podlegała opodatkowaniu.

Jeżeli wartość nabytego majątku od osoby z grupy zerowej w ciągu 5 lat nie przekracza kwoty wolnej od opodatkowania, darowizna nie wiąże się z koniecznością odprowadzenia podatku. Co równie istotne, przy przekroczeniu progu podatkowego dla grupy zerowej, osoba obdarowująca nie musi przelewać kwoty darowizny na rachunek bankowy obdarowanego – można ją przekazać w formie gotówkowej.

By spadek lub darowizna od najbliższych zaliczanych do zerowej grupy podatkowej została zwolniona z podatku, należy zgłosić fakt ich otrzymania do urzędu skarbowego. Na dopełnienie formalności mamy pół roku od momentu powstania obowiązku podatkowego – czyli dnia postanowienia sądu o przyjęciu spadku albo aktu notarialnego poświadczającego dziedziczenie. Chcąc uniknąć zapłaty podatku od spadku lub darowizny, należy złożyć druk SD-Z2. Jeżeli przekroczymy określony termin, trzeba będzie odprowadzić podatek na zasadach ogólnych.

Jak oblicza się podatek od darowizny?

W przypadku, gdy kwota wolna od podatku zostanie przekroczona, powoduje to obowiązek opodatkowania darowizny. Ile wynosi podatek od darowizny, gdy otrzymana suma jest wyższa niż kwota wolna?

Kwota podatku dla I grupy podatkowej, gdy wartość spadku wynosi:

• do 11 128 zł – stanowi 3%,
• od 11 128 do 22 256 zł – 333,90 zł plus 5% nadwyżki ponad 11 128 zł,
• powyżej 22 256 zł – 890,30 zł plus 7% nadwyżki ponad 22 256 zł.

Kwota podatku dla II grupy podatkowej, gdy wartość spadku wynosi:

• do 11 128 zł – stanowi 7%,
• od 11 128 do 22 256 zł – 779 zł plus 9% nadwyżki ponad 11 128 zł,
• powyżej 22 256 zł – 1780,60 zł plus 12% nadwyżki ponad 22 256 zł.

Kwota podatku dla II grupy podatkowej, gdy wartość spadku wynosi:

• do 11 128 zł – stanowi 12%,
• od 11 128 do 22 256 zł – 1335,40 zł plus 16% nadwyżki ponad 11 128 zł,
• powyżej 22 256 zł – 3115,90 zł plus 20% nadwyżki ponad 22 256 zł.

Kwota wolna od podatku przy darowiźnie jest uzależniona przede wszystkim od grupy podatkowej, do której należy osoba przekazująca nieodpłatnie majątek. Jeśli jednak jest ona zaliczana do grupy zerowej, jak na przykład rodzice, można starać się o zwolnienie z odprowadzenia podatku.