Kody PKD – czym są i co oznaczają?

Zakładając działalność gospodarczą, przedsiębiorca musi podjąć kilka ważnych decyzji. Między innymi konieczne jest określenie charakteru działalności, jej zakresu. Rejestrując działalność we właściwym urzędzie albo dokonując tego przez internet, konieczne jest podanie między innymi kodów PKD, które opisują charakter działalności gospodarczej. Kiedy je wskażemy, nie powinniśmy wykraczać poza określony zakres. Dlatego warto wiedzieć czym są kody PKD, ile takich kodów można wybrać i czy można je zmieniać.

Kod PKD - co to jest?

Kiedy decydujemy się na założenie firmy, konieczne jest zapoznanie się z szeregiem przepisów i pojęć, po to, by nasze działania były zgodne z literą prawa. Każda firma powinna mieć swoją pieczęć, którą będzie umieszczona na firmowych dokumentach. Jest to niezbędny element na klasycznych, papierowych fakturach. Przed założeniem działalności warto też sprawdzić, jak powinna wyglądać prawidłowo wystawiona faktura VAT, przy prowadzeniu działalności, jest jednym z najważniejszych dokumentów firmowych. Nazwa firmy powinna być chwytliwa i przyciągać uwagę, nie zawsze pierwszy pomysł jest trafiony i sprawdza się na co dzień, w takiej sytuacji warto rozważyć zmianę nazwy swojej firmy na inną, taką, która pozwoli na osiągnięcie jak największych zysków. 

Jednym z ważniejszych pojęć, które powinien znać każdy, kto zamierza podjąć się prowadzenia firmy, jest skrót PKD. Jeżeli teraz zastanawiasz się co to jest, wiele wyjaśni rozwinięcie skrótu – Polska Klasyfikacja Działalności. Zatem PKD, czyli Polska Klasyfikacja Działalności jest to przyjęty oraz uporządkowany względem hierarchii podział, w którym znaleźć możemy rodzaje działalności, które mogą być realizowane przez jednostki gospodarcze. 

Zakładając własną firmę, należy określić to, czego będzie ona dotyczyła – część z podejmowanych działań, może wymagać też dodatkowych uprawnień np. koncesji, czy innych pozwoleń. Kody PKD można podzielić na kilka grup, przy czym wybiera się główne PKD, które mówi o głównym charakterze prowadzonej działalności, jak i te dodatkowe, które uściślają zakres prowadzonej działalności. Co ważne, jeżeli nie jesteśmy ściśle pewni charakteru swojej działalności lub nie wiemy dokładnie w jakim kierunku będzie się rozwijać, lepiej wybrać szerszy zakres, ponieważ, tego, czego nie ujęliśmy w PKD nie powinniśmy robić, jeżeli natomiast wyszczególnimy określone zadania w PKD, a nie będziemy ich wykonywać, nic się wtedy nie stanie.

O tym, jakie kody PKD należy wybrać decyduje osoba rejestrująca działalność gospodarczą. Oczywiście nie ma potrzeby dopisywania PKD na przyszłość, czy na zapas, ponieważ poszerzyć liczbę wpisów, czy też dokonać ich zmniejszenia można zawsze. 

Podsumowując, kod PKD – to po prostu formalny sposób na opisanie zakresu działalności firmy. 

Gdzie można znaleźć wszystkie kody PKD?

Odszukanie kodów PKD i tego co oznaczają poszczególne, na szczęście nie jest kłopotliwe, ani trudne. W Polsce funkcjonuje Centralna Informacja Działalności Gospodarczej, jej stronę można odszukać, posługując się skrótem CEIDG. Na tej stronie znajdziemy usystematyzowany spis wszystkich kodów PKD. Wyszukiwać kodów w bazie PKD możemy też na stronie Biznes.gov.pl.

Klasyfikacja PKD

Kody PKD składają się z nazwy numerycznej – symbole działalności gospodarczej oraz rozwinięcia słownego nazwy. Kody składają się z dwóch par cyfr, które są oddzielone od siebie kropkami oraz litery na końcu. Ogromna ilość kodów PKD, może utrudniać przedsiębiorcy odnalezienie tych właściwych dla swojej działalności, dlatego na stronie CEIDG, znajduje się wygodna wyszukiwarka, która pozwala odnaleźć właściwy kod zarówno po nazwie, jak i po symbolu numerycznym. 

• Pierwsza cyfra oznacza sekcję, czyli ogólny podział wykonywanej pracy.

• Druga cyfra to dział, który oznacza podział na 88 różnych grup działalności, które znajdują się w gospodarce narodowej. 

• Grupa jest trzycyfrowa, obejmuje 272 pogrupowania działalności, które są uporządkowane z punktu widzenia procesu produkcji. 

• Klasa jest to czterocyfrowy kod. Wśród klas, znaleźć możemy aż 615 rodzajów, które tyczą się procesu produkcyjnego, a także działalności usługowej. 

• Podklasa, czyli cały pięcioznakowy, numeryczno – literowy system klasyfikacji, to aż 654 grup.

Jak to wygląda w praktyce? Weźmy na przykład sekcję C - przetwórstwo przemysłowe. Sekcja ta jest podzielona na działy, takie jak produkcja artykułów spożywczych, produkcja odzieży, produkcja wyrobów tytoniowych, produkcja papieru i wyrobów z papieru itd. Jeśli rozwiniemy dział produkcja artykułów spożywczych, to znajdziemy w nim między innymi takie grupy jak choćby wytwarzanie wyrobów mleczarskich, produkcja wyrobów piekarskich i mącznych czy przetwarzanie i konserwowanie owoców i warzyw. Po otwarciu grupy dotyczącej wyrobów piekarskich, znajdziemy w niej klasy takie jak produkcja pieczywa, produkcja świeżych wyrobów ciastkarskich i ciastek, produkcja sucharów i herbatników, produkcja konserwowanych wyrobów ciastkarskich itd. Jeśli zaś rozwiniemy klasę oznaczającą produkcję pieczywa, produkcję świeżych wyrobów ciastkarskich i ciastek, to znajdziemy podklasę, która będzie obejmowała produkcję chleba, bułek, ciast, ciastek, placków, tarty, naleśników, gofrów itp. Jeśli zatem w ramach działalności gospodarczej będziemy planować sprzedaż gofrów z foodtrucka, to będzie nas interesowała sekcja C przetwórstwo przemysłowe, dział 10. produkcja artykułów spożywczych, grupa 10.7 produkcja wyrobów piekarskich i mącznych, klasa 10.71 Produkcja pieczywa, produkcja świeżych wyborów ciastkarskich i ciastek i podklasa 10.71.Z Produkcja pieczywa; produkcja świeżych wyrobów ciastkarskich i ciastek. Zatem nasz kod PKD to będzie właśnie 10.71.Z. Dodatkowo powinno się wpisać kod 56.10B.B oznaczającego ruchome placówki gastronomiczne.

Na tej samej zasadzie możemy wybrać odpowiedni kod, gdy przedmiotem działalności gospodarczej jest handel hurtowy, uprawa roślin korzeniowych, roślin oleistych czy też roślin strączkowych, produkcja opakowań, naprawa pojazdów samochodowych, dostawa wody, gospodarowanie ściekami, produkcja wyrobów nożowniczych, dystrybucja paliw gazowych, produkcja zamków, pozyskiwanie drewna czy cokolwiek innego. Klasyfikacja PKD obejmuje każdy rodzaj działalności gospodarczej, niezależnie od tego czy jest to działalność związana z produkcją, sprzedażą czy też na przykład ze świadczeniem usług.

Polska Klasyfikacja Działalności służy przede wszystkim działalności statystycznej. To właśnie kody PKD, są podstawą, na której bazuje urząd statystyczny, podczas nawania numeru REGON.

Wybór kodów PKD w praktyce

Zastanówmy się, jakie kody istniejące w bazie PKD powinny wybrać firmy, które chcą się zajmować przykładowo obsługą rynku nieruchomości oraz usługami gastronomicznymi.

W pierwszym przypadku trzeba szukać odpowiedniego kodu w sekcji l - działalność związana z obsługą rynku nieruchomości. Docelowo znajdziemy w niej takie obszary działalności jak kupno i sprzedaż nieruchomości na własny rachunek, wynajem i zarządzanie nieruchomościami własnymi lub dzierżawionymi i działalność związana z obsługą rynku nieruchomości wykonywana na zlecenie, w tym pośrednictwo w obrocie nieruchomościami i zarządzanie nieruchomościami wykonywane na zlecenie.

Jeśli działalność związana jest z gastronomią, to wybieramy odpowiedniego kodu szukamy w sekcji I - działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi. Tam znajdziemy dział: działalność usługowa związana z wyżywieniem, a w nim grupy poświęcone restauracjom i innym placówkom gastronomicznym, przygotowaniu żywności dla odbiorców zewnętrznych (katering) i przygotowywanie oraz podawanie napojów. Naturalnie firma może mieć kilka kodów PKD z tego działu. Na przykład jeśli jest to lokal który możemy opisać jako restaurację i bar, to wybieramy kod 56.10A.A restauracje i inne placówki gastronomiczne oraz 56.30.Z przygotowywanie i podawanie napojów, przy czym jeden będzie kodem głównym, a drugi kodem dodatkowym.

Naturalnie kody PKD nie muszą być ze sobą powiązane. Jeśli Jan Kowalski posiada sklep internetowy, warsztat samochodowy i biuro podróży to poszczególne kody PKD będą opisywać poszczególne firmy przedsiębiorcy. Głównym kodem będzie zaś ten, który opisuje ten obszar działalności, który generuje największe zyski na przykład naprawa pojazdów samochodowych. 

Jak sprawdzić PKD firmy?

Kiedy chcemy sprawdzić rodzaj działalności, tutaj także okaże się pomocna rządowa strona CEIDG. W tym obszernym spisie znaleźć można bardzo wiele informacji dotyczących firm. Kiedy po nazwie, czy numerze NIP odszukamy interesującą nas spółkę, czy firmę, znajdziemy tam także informacje dotyczące prowadzonej działalności, w tym także i te dotyczące kodów PKD. Dzięki temu będziemy mogli poznać charakter działalności firmy, która nas interesuje. Kody PKD obowiązkowo muszą posiadać różnorodne podmioty. Obowiązek ten dotyczy nie tylko osób prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą, spółek cywilnych oraz spółek osobowych, czy kapitałowych, ale także fundacji, czy spółdzielni.

Czy kody PKD można zmienić?

Tak, kody PKD można zmieniać. Wskazanie tego, czym zajmuje się dana firma i to w sposób dokładny i wyczerpujący, wyszczególniając wszystkie niezbędne kody PKD, które będą pasowały do jej działalności, na samym początku może być kłopotliwe. W przypadku jednoosobowej działalności gospodarczej w tym temacie pozostaje dowolność. Nieco więcej ograniczeń ciąży na wspólnikach w spółkach. Tutaj również możliwe jest dokonanie zmian w tym zakresie, jednak ograniczeniem jest tu umowa spółki – wybranie, dopisanie, czy zmiana w obrębie PKD musi mieścić się w określonym w umowie zakresie (do umowy spółki nie ma konieczności wpisywania kodów PKD, wystarczy opis zakresu działalności). Jeżeli zmiana ma być znacząca i wykraczać poza umowę, konieczne jest naniesienie na nią zmian, ponieważ zapisy w niej zawarte, są widoczne w ogólnie dostępnych rejestrach sądowych. Co ważne, możliwa jest także zmiana głównego PKD, nie tylko tych dodatkowych. Istnieje możliwość zmiany kodów PKD. Jeżeli przedsiębiorca dokonuje transformacji profilu swojej działalności, ciąży na nim obowiązek wprowadzenia zmian w obrębie wpisu do PKD, w ciągu 7 dni od ich wprowadzenia w życie. Niektóre kody PKD zarezerwowane są dla konkretnych grup, czy spółek np. dla rolników, jednak w wyszukiwarce kodów PKD każdy zainteresowany, będzie mógł znaleźć taką informację w rejestrze. W przypadku spółek, które zarejestrowane są w KRS istnieje ograniczenie do maksymalnie 10 wpisów PKD.

Ze względu na cel i charakter działalności można mówić o kilku rodzajach jej organizacji prawnej, może to być spółka cywilna, wtedy warto dowiedzieć się, jak powinna wyglądać umowa spółki cywilnej oraz na czym polegają wymogi pieczęci finansowej, innym typem działalności jest spółka akcyjna, a jeszcze innym jednoosobowa działalność gospodarcza. Wiedzy, jaką powinien posiadać przedsiębiorca, jest naprawdę wiele, jednak jest to niezbędne, by robić to w sposób prawidłowy i zgodny z obowiązującymi przepisami.