Monitor do laptopa i refundacja soczewek kontaktowych-zmiany w prawie.

Choć praca przy komputerze nie wymaga dużej aktywności fizycznej, to długotrwałe siedzenie przy biurku i wpatrywanie się w ekran komputera, może na równi z ciężką pracą fizyczną zrujnować zdrowie pracowników. Dlatego wprowadzono nowe przepisy, które mają lepiej chronić osoby pracujące przy komputerach.

Nowe przepisy dla pracodawców wprowadza rozporządzenie Ministra Rodziny i Polityki Społecznej w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe. Rozporządzenie weszło w życie 17 listopada 2023 roku, przy czym pracodawcy mają od tej daty pół roku na dostosowanie się do nowych wymogów. Wymogi te mają skłonić pracodawców do wyposażania stanowisk pracy w taki sposób, by długotrwała praca przy komputerze nie powodowała nadmiernego obciążenia układu mięśniowo-szkieletowego oraz wzroku.

Dodatkowy monitor do laptopa

Pracownikom, którzy przez przynajmniej połowę dobowego wymiaru czasu pracy pracują na laptopie, będą przysługiwać dodatkowe akcesoria. Ich miejsce pracy będzie musiało zostać wyposażone na życzenie pracownika w zewnętrzny monitor do laptopa. Alternatywą dla tego rozwiązania będzie wyposażenie stanowiska pracy w podstawkę do laptopa, która zapewni, że górna krawędź ekranu monitora w urządzeniu przenośnym znajdzie się na wysokości oczu pracownika.

Należy zaznaczyć, że zgodnie z rozporządzeniem monitory muszą spełniać określone wymogi, tak aby zapewnić odpowiednią jakość obrazu. Przede wszystkim wszystkie znaki na ekranie monitora muszą być wyraźne i czytelne. Ponadto obraz na ekranie monitora musi być stabilny, a elementy takie jak jaskrawość i kontrast muszą być łatwe do wyregulowania. Pracownik powinien mieć też możliwość swobodnego regulowania nachylenia ekranu.

Warto pamiętać, że przepisy dotyczące dostosowywania stanowiska pracy w zewnętrzny monitor do laptopa dotyczą także pracy zdalnej. Oznacza to, że w razie potrzeby w domach pracowników pracujących zdalnie powinny znaleźć się duże monitory ekranowe, do których pracownicy będą mogli podłączać laptopy służbowe.

Wyposażenie stanowiska pracy

Monitor zewnętrzny do laptopa lub odpowiednia podstawka to jednak nie wszystko. Pracownicy pracujący na laptopie powinni także z otrzymać dodatkową klawiaturę i mysz komputerową. Mogą też żądać wyposażenia stanowiska pracy w regulowany uchwyt na dokumenty, jeśli podczas wykonywania swoich obowiązków korzystają z dokumentacji. Uchwyt na dokumenty powinien mieć regulację wysokości, odległości i nachylenia. Zgodnie z nowymi przepisami stanowisko pracy należy wyposażyć tak, by pracownik miał zapewnioną większą przestrzeń roboczą, umożliwiającą umieszczenie w zasięgu rąk wszystkich elementów obsługiwanych ręcznie. W dodatku zarówno ustawienie ekranu monitora, jak i korzystanie z innych elementów wyposażenia nie powinno wymuszać u pracownika niewygodnych ruchów głowy i szyi.

Oświetlenie stanowiska pracy

Nowe rozporządzenie określa też wymogi dotyczące oświetlenia na stanowisku pracy wyposażone w monitor ekranowy. Kluczowa jest eliminacja efektu odbicia światła od monitora, które może oślepiać pracownika. Przepisy wskazują na konieczność wprowadzenia rozwiązań eliminujących nadmierne operowanie promieni słonecznych padających na stanowisko pracy, jak i stosowanie odpowiednich opraw oświetleniowych. Nawet powierzchnia blatu stołu powinna być matowa. Oczywiście oświetlenie miejsca pracy musi być dostosowane do rodzaju wykonywanych zadań.

Ochrona wzroku pracowników

Zgodnie z obowiązującymi przepisami pracodawca ma obowiązek zapewnienia pracownikowi okularów, jeśli pracuje on przy monitorze ekranowym, a lekarz medycyny pracy wydał zaświadczenie, że takie okulary są mu do pracy w tym charakterze niezbędne. Pracownikowi przysługuje zwrot poniesionych kosztów na podstawie przekazanej pracodawcy faktury na zakup okularów wystawionych na imię i nazwisko pracownika. W praktyce pracodawca musi się liczyć ze zwrotem wydatków na okulary przy okazji badań kontrolnych osób pracujących przy monitorach ekranowych, czyli co cztery lata. Wspomniane rozporządzenie rozszerza istniejące przepisy o obowiązek refundacji nie tylko okularów, ale i soczewek kontaktowych. Co prawda już wcześniej urzędy akceptowały wydatki pracodawców na zakup szkieł kontaktowych dla pracowników, ale obecnie przepisy zostały doprecyzowane tak, aby rozliczenie wydatków na zakup soczewek dla pracowników nie budziło żadnych wątpliwości.

Ergonomia stanowiska pracy

Organizując stanowisko pracy do pracy przy komputerze, należy wyposażyć je w odpowiedni monitor ekranowy, a także klawiaturę i myszkę, które powinny stanowić osobne elementy wyposażenia. O jakich jeszcze zasadach dotyczących tworzenia ergonomicznego stanowiska pracy należy pamiętać? Przede wszystkim konstrukcja stołu powinna umożliwiać ergonomiczne ustawienie elementów wyposażenia, tak aby umożliwiać łatwe posługiwanie się wszystkimi dostępnymi elementami bez konieczności przyjmowania wymuszonej pozycji. Wysokość stołu powinna być dopasowana do pracownika. Szczególnie ważne jest również zapewnienie pracownikowi podparcia dłoni i przedramion podczas korzystania z klawiatury, przy jednoczesnym zachowaniu co najmniej kąta prostego pomiędzy ramionami a przedramionami. Pracownik powinien mieć też możliwość swobodnego umieszczenia nóg pod blatem stołu, tak aby przyjąć wygodną pozycję ciała i móc ją zmieniać podczas pracy.

Oczywiście niezwykle ważne jest też krzesło stanowiące element wyposażenia stanowiska pracy. Krzesło powinno mieć stabilną, co najmniej pięciopodporową podstawę z kółkami jezdnymi, możliwość obracania się wokół osi pionowej i regulację podłokietników. W dodatku krzesło powinno być wyprofilowane i regulowane tak, aby dopasowywać się do naturalnego wygięcia kręgosłupa, zapewniać wygodną pozycję ciała i swobodę ruchów. Oczywiście regulowana musi być też wysokość krzesła. Na życzenie pracownika pracodawca musi także wyposażyć miejsce pracy w podnóżek zapewniający wygodne, spoczynkowe ustawienie stóp.

Z pewnością nowe regulacje pomogą redukować częste dolegliwości związane z pracą przed komputerem, w tym bóle pleców, szyi i nadgarstków czy też zmęczenie wzroku. Mając na uwadze zdrowie i komfort pracowników warto zachęcać ich do aktywnego wykorzystywania przysługujących im przerw oraz do przestrzegania zasad ergonomii w miejscu pracy.