Nieuczciwa konkurencja — jak jej przeciwdziałać i chronić swoją firmę?

Polski rynek, choć regulowany przepisami prawa, nie jest wolny od praktyk, które można określić jako czyny nieuczciwej konkurencji. Przedsiębiorcy, ale i konsumenci, często stykają się z sytuacjami, w których łamane są zasady uczciwego obrotu gospodarczego. Wśród praktyk, które naruszają interes innego przedsiębiorcy lub klienta są między innymi wprowadzające w błąd oznaczenia innego przedsiębiorstwa, naruszenie tajemnicy przedsiębiorstwa czy też stosowanie zakazanej reklamy. Jakie kroki można podjąć w celu zwalczania nieuczciwej konkurencji?

Najważniejsze informacje związane z tematem

1. Nieuczciwa konkurencja obejmuje działania naruszające zasady uczciwego obrotu gospodarczego, takie jak wprowadzające w błąd oznaczenia, naruszenie tajemnicy przedsiębiorstwa czy zakazana reklama.

2. Poszkodowany przedsiębiorca może żądać zaprzestania nieuczciwych działań, usunięcia ich skutków, naprawienia szkody oraz wydania bezpodstawnie uzyskanych korzyści.

3. Skuteczne przeciwdziałanie nieuczciwej konkurencji obejmuje monitoring rynku, ochronę marki, rejestrację znaków towarowych i wzorów przemysłowych oraz współpracę z organizacjami branżowymi i instytucjami kontrolnymi.

4. W przypadku naruszenia praw przedsiębiorca powinien zebrać dowody, zgłosić sprawę do odpowiednich instytucji i wdrożyć strategię zarządzania kryzysowego.

Czym jest nieuczciwa konkurencja?

Czynami nieuczciwej konkurencji są wszelkie działania przedsiębiorców, które naruszają zasady rzetelności, uczciwości i dobrych obyczajów w biznesie, a ich celem jest uzyskanie przewagi rynkowej kosztem innych podmiotów. W Polsce zjawisko to regulują przepisy ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, które precyzyjnie definiują katalog czynów nieuczciwej konkurencji oraz sposoby przeciwdziałania tego typu sytuacjom.

Najczęściej spotykane praktyki to:

• wprowadzanie w błąd poprzez stosowanie mylących nazw, opakowań czy reklam, a także wprowadzające w błąd oznaczenie przedsiębiorstwa, fałszywe lub oszukańcze oznaczenie pochodzenia geograficznego towarów albo usług, jak również wprowadzające w błąd oznaczenie towarów lub usług,

• naruszenie tajemnicy przedsiębiorstwa,

• naśladownictwo produktów,

• oczernianie konkurencji, czyli rozpowszechnianie fałszywych informacji szkodzących innym firmom i pomawianie, a także nakłanianie pracowników, klientów lub kontrahentów do rozwiązania lub niewykonania umowy z innym przedsiębiorcą,

• nieuczciwa reklama, np. stosowanie fałszywych rekomendacji nieuczciwe zachwalanie, stosowanie ukrytych opłat oraz manipulacji cenowych, 

• dumping cenowy, czyli sztuczne zaniżanie cen poniżej cen produkcji w celu eliminacji konkurentów,

• organizowanie systemu sprzedaży lawinowej, polegającej na proponowaniu nabywania towarów lub usług, poprzez składanie nabywcom tych towarów lub usług obietnicy uzyskania korzyści materialnych, w zamian za nakłonienie innych osób do dokonania takich samych transakcji,

• przejmowanie klientów w nieetyczny sposób, np. poprzez kradzież baz danych,

• utrudnianie dostępu do rynku,

• nieuzasadnione wydłużanie terminów zapłaty za dostarczane towary lub wykonane usługi,

• przekupstwo osoby pełniącej funkcję publiczną,

• podszywanie się pod znaną markę i wykorzystywanie jej renomy dla własnych korzyści,

• wytwarzanie lub handel urządzeniami niedozwolonymi w rozumieniu ustawy o ochronie usług świadczonych drogą elektroniczną.

Czego można żądać od przedsiębiorcy popełniającego czyny nieuczciwej konkurencji?

Zgodnie z prawem poszkodowani czynami nieuczciwej konkurencji mogą żądać:

• zaniechania niedozwolonych działań,

• usunięcia skutków niedozwolonych działań,

• złożenia jednokrotnego lub wielokrotnego oświadczenia odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie,

• naprawienia wyrządzonej szkody na zasadach ogólnych,

• wydania bezpodstawnie uzyskanych korzyści, na zasadach ogólnych,

• zasądzenia odpowiedniej sumy pieniężnej na określony cel społeczny związany ze wspieraniem kultury polskiej lub ochroną dziedzictwa narodowego – jeżeli czyn nieuczciwej konkurencji był zawiniony,

• orzeczenia przez sąd zniszczenia wyrobów, ich opakowań, materiałów reklamowych i innych przedmiotów bezpośrednio związanych z popełnieniem czynu nieuczciwej konkurencji lub zaliczenie na poczet odszkodowania.

Warto wiedzieć, że sądem właściwym do rozpatrywania skarg na nieuczciwą konkurencję jest sąd okręgowy właściwy względem siedziby przedsiębiorcy, który dopuszcza się czynu nieuczciwej konkurencji.

Jak skutecznie przeciwdziałać nieuczciwej konkurencji?

Pierwszym krokiem w walce z nieuczciwą konkurencją jest rozpoznanie zagrożenia. Przedsiębiorcy powinni nie tylko znać swoje prawa, ale także systematycznie monitorować rynek i analizować działania konkurentów. Wczesne wykrycie nieuczciwych praktyk pozwala na szybką reakcję i ograniczenie strat.

Kolejną dobrą praktyką jest troska o ochronę własnej marki przed działaniami nieuczciwej konkurencji. Odpowiednie konstruowanie umów oraz stosowanie klauzul dotyczących poufności i zakazu konkurencji pozwalają chronić tajemnice przedsiębiorstwa i know-how. Równie istotna jest rejestracja patentów, znaków towarowych i wzorów przemysłowych.

Warto także inwestować w monitoring mediów. Obecnie wiele działań sprzecznych z praktykami uczciwej konkurencji odbywa się w internecie, między innymi poprzez rozpowszechnianie fałszywych informacji. Śledzenie wzmianek o marce pozwala na szybkie wykrycie szkodliwych treści i podjęcie odpowiednich działań marketingowych, PR-owych i prawnych.

Nie można też zapomnieć o sile współpracy z organizacjami branżowymi i instytucjami kontrolnymi. Przy ich wsparciu łatwiej jest walczyć z nieuczciwymi praktykami i dochodzić swoich praw.

Co zrobić, gdy padniemy ofiarą nieuczciwej konkurencji?

Gdy firma padnie ofiarą działań nieuczciwego konkurenta, kluczowe jest szybkie działanie. Przede wszystkim należy zebrać dowody. Mogą to być na przykład screeny ze stron internetowych. Im więcej dowodów uda się zgromadzić, tym większa szansa na skuteczne dochodzenie roszczeń.

Kolejnym krokiem jest skierowanie sprawy do odpowiednich instytucji. W zależności od rodzaju naruszenia można zgłosić sprawę do UOKiK, Krajowej Izby Gospodarczej, a także na drogę sądową. Istnieje również możliwość wystąpienia o zabezpieczenie roszczeń, co pozwala na zablokowanie działań konkurenta jeszcze przed rozstrzygnięciem sprawy.

Nie należy także lekceważyć roli komunikacji w zarządzeniu kryzysowym. Jeżeli czyny nieuczciwej konkurencji uderzają w wizerunek firmy, warto przygotować strategię, która pozwoli na skuteczne przeciwdziałanie dezinformacji i odzyskanie zaufania klientów oraz partnerów biznesowych.

Podsumowanie

Nieuczciwa konkurencja stanowi realne zagrożenie dla wielu przedsiębiorstw w Polsce. Aby skutecznie się przed nią bronić, konieczna jest znajomość przepisów, monitorowanie rynku oraz stosowanie odpowiednich narzędzi prawnych. Rejestracja znaków towarowych, zabezpieczenie poufnych informacji oraz szybka reakcja na naruszenia to kluczowe elementy skutecznej strategii ochrony biznesu.