Podatek od deszczu – co to?

Jedną z najpewniejszych rzeczy w życiu każdego z nas są podatki, które jesteśmy zobligowani odprowadzać do Skarbu Państwa. Rządzący co rusz nowelizują liczne przepisy prawne dotyczące tej sfery naszej codzienności. Stosunkowo młodą daniną, która zyskuje na znaczeniu jest od jakiegoś czasu tzw. podatek deszczowy. Kto jest zmuszony do jego uiszczenia oraz kiedy pojawia się taki obowiązek?

Niemal nikogo nie dziwi już tworzenie nowych podatków lub wzrost wysokości obecnie obowiązujących. Budżet państwa nie jest bowiem z gumy, a z roku na rok - szczególnie w dobie pandemii koronawirusa - wzrastają wydatki publiczne. Rząd w poszukiwaniu dodatkowych środków finansowych sięga więc do kieszeni Polaków, a jednym ze sposobów jest właśnie podatek od deszczu. Właśnie tym zagadnieniem zajmiemy się w naszym dzisiejszym tekście.

Czym jest podatek od deszczu?

Podatek od wody deszczowej czy też po prostu podatek deszczowy to opłata, którą ponosi się za tzw. zmniejszenie naturalnej retencji wód opadowych i roztopowych. Pojawienie się tej opłaty jest więc związany z faktem, iż woda z danego terenu wpływa do kanalizacji. Mowa zarówno o gospodarstwach prywatnych, które nie mają możliwości odprowadzania deszczówki innymi kanałami, a grunt nie jest w stanie całkowicie jej wchłonąć, ale także o dużych terenach należących do przedsiębiorców. Polski ustawodawca nie określa dokładnie, na czym polega zmniejszenie naturalnej retencji, ale w przepisach prawa wodnego znajdujemy artykuł wskazujący na to, że to “wyłączenie więcej niż 70% powierzchni nieruchomości z powierzchni biologicznej czynnej”.

Podatek deszczowy w polskim prawie

W tym miejscu warto wskazać, że podatek od deszczówki wprowadzono do polskiego obrotu prawnego 1 stycznia 2018 roku, gdy w życie weszła ustawa prawo wodne z dnia 20 lipca 2017 roku. Na mocy tego aktu zmianie uległo szereg rozwiązań dotyczących systemu gospodarowania wodami w naszym kraju, a na organy wykonawcze wszystkich gmin nałożono obowiązek poboru opłaty na zmniejszenie naturalnej retencji terenowej. Normy te muszą być oczywiście zgodne z prawem unijnym i dostosowane do zmieniających się wewnątrzwspólnotowych uregulowań prawnych. Obecnie podatek dotyczy nieruchomości o powierzchni powyżej 3500 mkw., które znajdują się na obszarach nieujętych w systemie kanalizacji otwartej lub zamkniętej.

Kto jest objęty podatkiem od deszczu?

Przy aktualnych regulacjach podatek od deszczu dotyczy więc przede wszystkim dużych przedsiębiorstw, które posiadają spory teren. Prawodawca wskazuje, że do uiszczania opłaty zobowiązane są osoby fizyczne oraz prawne, jednostki organizacyjne, które nie posiadają osobowości prawnej, w tym także spółki. Warunkiem jest bycie właścicielem lub posiadaczem samoistnym nieruchomości lub obiektów budowlanych lub użytkownikiem wieczystym gruntów. Ponadto, podatek dotyczy każdego podmiotu, który jest posiadaczem nieruchomości lub ich części albo obiektów budowlanych lub ich części, stanowiących własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego, które na skutek wykonywania na nieruchomości o powierzchni powyżej 3500 mkw jakichkolwiek robót i obiektów budowlanych trwale związanych mających wpływ na zmniejszenie naturalnej retencji doprowadziły do jej zmniejszenia.

Opłata za deszczówkę - jak obliczyć?

Podatku deszczowe nie muszą płacić kościoły oraz inne związki wyznaniowe. Poza tym, opłaty tej nie uiszcza się za jezdnie dróg publicznych oraz drogi kolejowe, z których woda opadowa odprowadzana jest do wód lub do ziemi przy pomocy urządzeń wodnych umożliwiających ich retencję lub infiltrację. Wysokość świadczenia uzależniona jest przede wszystkim od powierzchni zabudowy i ustalana poprzez iloczyn jednostkowej stawki opłaty, liczby metrów kwadratowych utraconej powierzchni biologicznej, a także czasu określonego w latach. W razie wątpliwości można zasięgnąć informacji we właściwym urzędzie gminy lub skorzystać z kalkulatorów dostępnych na ministerialnych stronach internetowych.

Ile wynosi podatek od deszczu dla przedsiębiorcy?

Stawka podatku od deszczu dla właścicieli mieszkań oraz domów to szacunkowo 0,81 zł za mkw, co przekłada się na 0,04 zł w przeliczeniu na 1 mkw powierzchni użytkowej. W przypadku przedsiębiorstw w tym roku stawka finalna ma osiągnąć nawet 0,94 zł za mkw. Warunkiem jest oczywiście oznaczenie danej powierzchni jako miejsca prowadzenia działalności gospodarczej. W jaki sposób uiszcza się opłatę? Kluczowe jest tutaj złożenie stosownego oświadczenia na ręce wójta gminy, w granicach której znajduje się grunt będący podstawą naliczenia podatku. Dokument taki zgodnie z prawem należy dostarczyć w terminie 30 dni od dnia, w którym upływa dzień przypadający na koniec każdego kwartału.

Podatek od deszczu w 2021 roku - co trzeba wiedzieć

Obecny stan prawny już wkrótce może stać się nieaktualny. Od wielu miesięcy rządzący coraz głośniej mówią o konieczności znowelizowania przepisów dotyczących podatku deszczowego. Ministerstwo Gospodarki Morskiej opublikowało w minionym roku projekt ustawy o inwestycjach w zakresie przeciwdziałania skutkom suszy. Zakłada on, że wysokość podatku deszczowego będzie zależna już nie tylko od powierzchni terenu, ale także od tego, na ile właściciel gruntu będzie wykazywał inicjatywę przy magazynowaniu wody opadowej. Wyższą opłatę poniosą bowiem podatnicy, którzy nie gromadzą deszczówki, lecz pozwalają na jej odprowadzenie do kanalizacji. Ponadto, obowiązek podatkowy ma dotyczyć właścicieli działek powyżej 600 mkw., a więc w dużej mierze także prywatnych gospodarstw, które są zabetonowane w co najmniej 51%.

Nowelizacja przepisów a stawki

Nie wiadomo, kiedy dokładnie nowe przepisy prawne wejdą w życie. W projekcie ustawy znalazła się za to propozycja trzech stawek podatku od deszczu. Jak czytamy mowa o 1,50 zł za 1 mkw./rok jeśli na działce nie ma urządzeń do retencjonowania wody z powierzchni uszczelnionych trwale związanych z gruntem; 0,90 zł za 1 mkw./rok w przypadku działki z urządzeniami do retencjonowania wody z powierzchni uszczelnionych o pojemności do 10% odpływu rocznego z powierzchni uszczelnionych trwale związanych z gruntem; lub 0,45 zł na 1 mkw./rok jeśli mowa o terenie z dostępnymi urządzeniami do retencjonowania wody z powierzchni uszczelnionych o pojemności od 10 do 30% odpływu rocznego.