Podatek od pożyczki – czy zawsze jest obowiązkowy?

Podatek od pożyczki – kiedy należy go zapłacić?

Wspomniane PCC od pożyczki to równowartość 0,5% od wartości zapożyczonej przez pożyczkobiorcę kwoty. Jak się jednak okazuje, nie każdy jest zobowiązany do jego odprowadzenia. Obowiązek uregulowania podatku leży bowiem jedynie na osobach prywatnych. Tym samym oznacza to, że właściciele firm są z nich zwolnieni. Ta forma opodatkowania dotyczy również jedynie pożyczek udzielanych prywatnie. W praktyce oznacza to więc, że osoby korzystające z usług banków oraz parabanków, nie muszą go odprowadzać. Co jeszcze warto na ten temat wiedzieć?

Pożyczka – podatek odprowadza się, gdy...

Zgodnie z obowiązującym prawem podatek od pożyczki muszą odprowadzić osoby prywatne, które zapożyczyły się np. u członka swojej rodziny lub znajomego. W związku z tym również bardzo często zdarza się, że osoby, które biorą taki kredyt, zapominają o odprowadzeniu PCC. Rzadziej zdarza się to w przypadku pożyczek udzielonych w ramach tzw. social lendingu, czyli kredytów zaciąganych u osób nieznanych kredytobiorcom. Biorąc bowiem pod uwagę, że przy udzielaniu takich formy pożyczki nie bierze udziału żadna instytucja finansowa – jest ona obarczona stosunkowo dużym ryzykiem. Zwłaszcza jeżeli zapożyczamy się u osoby obcej. Dzieje się tak, ponieważ ta forma kredytu nie podlega żadnym z przepisów Ustawy o kredycie konsumenckim, co z kolei sprawia, że wierzyciel może ustalić dowolną wysokość opłat. W przypadku pożyczki zaciągniętej u rodziny czy dobrego znajomego ryzyko to jest mniejsze. Wzrasta ono jednak w momencie, gdy pożyczka udzielana jest przez osobę obcą.

Pożyczka a podatek – kiedy należy go uregulować?

Podatek od zaciągniętej pożyczki należy odprowadzić w ciągu:

14 dni od daty zaciągnięcia kredytu;
do 7. dnia miesiąca następującego po tym, w którym kredyt się zaciągnęło – w przypadku, gdy dochodzi do składania deklaracji zbiorczej.

Podatek od pożyczki – kto powinien go zapłacić?

Decydując się na zaciągnięcie pożyczki, która nie pochodzi od instytucji bankowej, warto wiedzieć o tym, kto zobligowany jest do uiszczenia podatku. W tym wypadku PCC musi zostać odprowadzone przez kredytobiorcę. Zobowiązany do odprowadzenia podatku od pożyczki jest również pożyczkodawca. W jego przypadku nie jest to jednak PCC, lecz podatek dochodowy. Oczywiście o ile udzielony w ten sposób kredyt ma charakter odpłatny – oznacza to więc, że jej w trakcie jej spłaty pożyczkodawca musi spłacić również oprocentowanie.

Podatek od pożyczki udzielanej przez rodzinę

Ta forma kredytu również jest opodatkowana jednak, w niektórych przypadkach pożyczkobiorca może zostać zwolniony z obowiązku opłacania podatku. Przywilej ten przysługuje osobom, które wzięły pożyczkę od osób, zaliczających się do I grupy podatkowej. Są to m.in.:

Małżonkowie;
Rodzeństwo;
Dzieci;
Wnuki;
Prawnuki;
Rodzice;
Dziadkowie;
Pradziadkowie;
Pasierbowie,
Synowe;
Zięciowie;
Ojczymowie;
Macochy;
Teściowie.

Aby jednak uniknąć obowiązku płacenia podatku, należy pamiętać o tym, że wysokość pożyczki nie może przekroczyć granicy 9637 zł – i to w ciągu 5 ostatnich lat. Jeżeli kwotę tę się przekroczy – trzeba będzie uiścić podatek w wysokości 0,5% od całości z zapożyczonej kwoty. Jednak zgodnie z Ustawą o podatku od spadków i darowizn (art. 4a) z dn. 28 lipca 1983 r. można ubiegać się o całkowite umorzenie tej formy opodatkowania. Warunkiem koniecznym jest jednak, aby kredytodawca należał do tzw. grupy zerowej.

Jak udokumentować pożyczkę?

Pożyczając pieniądze od rodziny czy znajomych, bardzo łatwo można zapomnieć o dotrzymaniu należytych formalności. Należy jednak pamiętać o tym, że nawet taka forma pożyczki wymaga odpowiedniego udokumentowania.

Umowa pożyczki – podatek i dokumentacja

Bez względu na to, czy pożyczka zaciągana jest od rodzica, rodzeństwa, małżonka czy zaufanego przyjaciela – trzeba zawsze pamiętać o tym, by sporządzić jej umowę na piśmie. Dzięki temu urząd skarbowy nie będzie miał żadnych wątpliwości w kwestii wysokości pożyczki. Na jej podstawie bowiem zostanie wyliczony podatek, który pożyczkobiorca będzie musiał odprowadzić. Należy również nie zapominać o tym, by wypłata środków odbyła się za pomocą dokonania wpłaty na konto, przelewu bankowego lub w postaci pocztowego przekazu pieniężnego. Dzięki temu łatwiej będzie udokumentować pożyczkę w urzędzie skarbowym. Dodatkowo również nie można zapominać o tym, że kredytobiorca ma obowiązek dostarczenia do skarbówki druku PCC-3 – i to w ciągu 14 dni od uzyskania pożyczki.

Podatek od pożyczki – o czym warto pamiętać?

Na końcu warto również wspomnieć o tym, że na przestrzeni ostatnich 2 lat doszło do kilku dość istotnych zmian w prawie dotyczącym opodatkowania pożyczek pozabankowych. Część z nich zmieniła się na lepsze.

Podatek od umowy pożyczki – zmiany

Wraz z dn. 1 stycznia 2019 r. zaszło kilka zmian w przepisach regulujących kwestie związane z PCC od podatku. Przede wszystkim warto zaznaczyć, iż uległ on zmniejszeniu – z 2% do 0,5%. Kredytobiorcom udostępniono również możliwość składania jednej, zbiorczej deklaracji (PCC-3), która może obejmować aż 3 czynności cywilnoprawne. Oczywiście pod warunkiem, że wszystkie z nich miały miejsce w danym miesiącu. Zmniejszenie limitu kwoty pożyczki zwalniającej od PCC uległo jednak w przypadku pożyczki udzielanej przez znajomych. Przed 2019 r. nie trzeba było uiszczać podatku w przypadku, gdy kwota kredytu nie przekroczyła 5000 zł w ciągu 3 lat (w przypadku jednego kredytodawcy) lub 25000 zł (gdy dotyczyło to kilku pożyczkodawców). Obecnie jednak limit ten zmniejszono do 1000 zł.

Nieopłacenie podatku od czynności cywilnoprawnych – czym to grozi?

Często dochodzi do przypadków, w których osoby zaciągające pożyczkę od rodziny lub znajomych, ignorują obowiązek odprowadzenia podatku od udzielonego kredytu. Jak się jednak okazuje, może to nieść za sobą dość poważne konsekwencje. Jeżeli bowiem pożyczka nie zostanie zgłoszona do urzędu skarbowego w ciągu 14 dni od jej otrzymania – osobie zaciągającej pożyczkę grozi sankcja w postaci podniesienia kwoty podatku o wysokości 20% podstawy opodatkowania. W praktyce oznacza to, że wysokość kary będzie aż czterdzieści razy większa od kwoty, którą można było odprowadzić w formie podatku od pożyczki. Dlatego też warto o tym pomyśleć zawczasu oraz dostarczyć wypełnioną deklarację PCC-3 na podstawie, której zostanie wyliczony podatek. Karą pieniężną grozi również nieodprowadzenie podatku wyznaczonego przez urząd skarbowy na czas. Tak jak i w przypadku całkowitego zlekceważenia zgłoszenia pożyczki, kara ta wynosić będzie 20% zaciągniętego kredytu.