Rabat a bonifikata – co je odróżnia? Jak je rozliczyć?

Prowadząc działalność handlową bardzo często decydujemy się na obniżkę cen lub specjalne upusty dla stałych klientów. Wszelkiego rodzaju rabaty wiążą się jednak z koniecznością odpowiedniego zaksięgowania i mają znaczenie na gruncie podatkowym. Jak do tego tematu podchodzi polski ustawodawca? Na co zwrócić szczególną uwagę jeśli chcemy sprzedać towar lub usługę taniej? I wreszcie, czym różni się rabat od bonifikaty?

Każda działalność zarobkowa jest związana ze sprzedażą produktów lub świadczeniem usług. Niezależnie od tego, w jakiej branży funkcjonujemy, jesteśmy jako przedsiębiorcy zobligowani do prowadzenia dokładnej i zgodnej z przepisami prawa rachunkowości. Wiele osób zastanawia się z pewnością, jak kwestia ta wygląda w przypadku wszelkiego typu kodów rabatowych, zniżek, wyprzedaży i wielu innych promocyjnych okazji? Zachęcamy do lektury artykułu, w którym wyjaśniamy te i wiele innych zagadnień.

Okazje cenowe dla klientów

Przedsiębiorcy co rusz muszą wymyślać, w jaki sposób przyciągnąć klientów i przekonać ich do zakupu towarów lub usług. W niemal każdej dziedzinie biznesu istnieje ogromna konkurencja, a koniec końców wygra ten, który zarobi najwięcej. Coraz częściej metodą na zdobycie klienteli jest zaoferowanie różnego rodzaju rabatów, dzięki którym w danym okresie można kupić jakiś produkt poniżej stałej ceny. Nic więc dziwnego w tym, że z większości reklam dowiadujemy się o wysokich obniżkach cen aż do wyczerpania zapasów. Ma to spowodować wzrost zainteresowania asortymentem danego sklepu.

Czym jest rabat?

Obniżkę cen przewidują także przepisy polskiego prawa, w tym w szczególności normy dotyczące podatków. Ustawodawca co prawda nie definiuje wprost znaczenia poszczególnych mechanizmów takich jak między innymi rabat cenowy, bonifikata, upusty i wielu innych, ale wyznacza pewne ramy prawne, które należy zachować przy korzystaniu z tych rozwiązań. Jak się okazuje, pojęcie rabatu występuje w ustawie o podatku od towarów i usług VAT. Zgodnie z definicją słownikową poprzez rabat należy rozumieć obniżenie ceny towaru o jakąś określoną kwotę.

Jakie są rodzaje rabatów?

Dostępne są różne rodzaje rabatów, ale podstawowy podział opiera się na rozróżnieniu rabatu finansowego oraz towarowego. Pierwszy oznacza obniżenie ceny towaru, drugi z kolei dodanie do sprzedawanego produktu kilku gratisowych sztuk. Rabat można rozróżnić ponadto ze względu na formę płatności, towar konkretnego producenta, rabat cenowy w zależności od tego, jaką ilość danego towaru kupi klient itp. Bardzo często między przedsiębiorcami możliwy jest rabat handlowy, dzięki któremu zyskują obie strony, ponieważ dostawca posiada stałego klienta, a kupujący nabywa produkty za atrakcyjniejszą cenę, gwarantując drugiej stronie dalszą współpracę biznesową.

Jak rozliczyć rabat?

Rabat a opodatkowanie? Jak się okazuje, przyznanie rabatu pociąga za sobą skutki na gruncie prawa podatkowego. Przede wszystkim należy wskazać, że udzielając klientowi rabatu jako przedsiębiorcy możemy automatycznie pomniejszyć o tę kwotę podstawę opodatkowania dochodowym. W praktyce oznacza to, że nie musimy płacić podatku od różnicy między ceną wyjściową, a końcową znajdującą się na paragonie lub fakturze sprzedażowej. Ma to szczególne znaczenie w momencie, w którym rabaty się kumulują, tworząc stosunkowo wysoką zniżkę. W jaki sposób należy jednak zaksięgować rabat, aby było to zgodne z prawem? Wszystko zależy od tego, kiedy i w jaki sposób rabat został udzielony i czy informacja o nim jest uwzględniona na rachunku. Jeśli rabat zmniejsza należną kwotę już podczas zakupu, wówczas nie jest konieczne jego oddzielne ewidencjonowanie. W sytuacji, gdy rabat jest przyznawany później i wystawiona zostaje faktura korygująca, ewidencja rabatu zachodzi poprzez zmniejszenie wartości towarów w magazynie lub też obniżenie kosztu własnego poniesionego przez przedsiębiorcę.

Czym jest bonifikata?

Obok rabatów istnieją także bonifikaty, które są bardzo często stosowane przez podmioty gospodarcze. Pod pojęciem tym kryje się zmniejszenie ustalonej ceny towaru lub usługi, przede wszystkim jako forma odszkodowania za poniesioną stratę, rabat czy też upust. Obniżka ceny może mieć wartość procentową, a także stanowić z góry określoną kwotę. Zastosowanie bonifikaty pozwala zmniejszyć cenę produktu lub usługi jeszcze przed sprzedażą. Nabywca powinien oczywiście zostać o tym fakcie poinformowany.

Jak rozliczyć rabat i bonifikatę?

Rabat oraz bonifikata są więc ze sobą w pewnym sensie związane, także jeśli chodzi o obszar podatkowy. Jak już wspomniano, wszelkiego rodzaju rabaty powodują obniżenie podstawy opodatkowania w tym samym miesiącu, w którym zostały udzielone. Co jednak wówczas, gdy rabatu udzielono względem wcześniej zaplanowanych dostaw towarów? W takich okolicznościach zmniejszenie podstawy opodatkowania może nastąpić dopiero w momencie zrealizowania bonifikaty. Jest to więc zabieg konieczny, aby przedsiębiorca nie musiał płacić podatku od dochodu, którego de facto nie uzyskał.

Rabat a upust - co trzeba wiedzieć?

O ile rabat może dotyczyć poszczególnych produktów, o tyle upust ma najczęściej zastosowanie wobec stałych klientów. Określenie to oznacza obniżkę ceny towaru lub całego zamówienia o pewną kwotę. Przedsiębiorca ma tutaj pełną dowolność i może przyznać upust na przykład stałym klientom. Upust musi zostać uwzględniony na fakturze lub paragonie, a więc już w chwili sprzedaży. Można więc powiedzieć, że w praktyce jest to konstrukcja podobna do rabatów, ale już na gruncie prawa podatkowego zachodzą spore różnice. Szczegóły dotyczące rozliczania upustów można znaleźć w ustawie o VAT.

Rabat i bonifikata - podsumowanie

Jak widzimy, pod każdym z tych pojęć kryje się z jednej strony spora okazja dla klientów, z drugiej wyzwanie dla samego przedsiębiorcy, który musi w zależności od okoliczności odpowiednio zaksięgować obniżkę ceny. Jeśli zna się jednak przepisy i działa zgodnie z przyjętymi normami nie powinno być z tym żadnego kłopotu. Warto stosować okazje cenowe, aby stać się bardziej konkurencyjnym i zachęcić tym samym klientów do zakupu towaru lub usługi właśnie u nas.