Zatrudnienie na ⅛ etatu – jakie są obowiązki pracodawcy?

Zatrudnienie na ⅛ etatu – czym jest?

Etat to według definicji określenie wymiaru czasu pracy, jaki obowiązuje osobę zatrudnioną na umowie o pracę. W zależności od jego wielkości liczbę godzin wylicza się dokładnie z uwzględnieniem wszystkich dni wolnych, a pracodawca, decydując się na zatrudnienie pracownika w wymiarze ⅛, dopasowuje czas pracy względem wymaganych na umowie zasad. Zatrudnienie na ⅛ etatu nie różni się więc od umowy na pełen etat, niczym innym, jak jedynie liczbą godzin, które należy przepracować oraz czynnikami bezpośrednio, oraz proporcjonalne z tym powiązanymi. Całościowy wymiar pracy można także zmieniać poprzez wykorzystanie terminu, jakim są nadgodziny, jednak wiąże się to z czynnikami wymienionymi w art. 152 par.5 Kodeksu Pracy:

• Strony ustalają w umowie o pracę dopuszczalną liczbę godzin pracy ponad określony w umowie wymiar czasu pracy pracownika zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy, których przekroczenie uprawnia pracownika, oprócz normalnego wynagrodzenia, do dodatku do wynagrodzenia, o którym mowa w art. 1511 par. 1.

Zatrudnienie na ⅛ etatu – jakie są obowiązki pracodawcy?

Jak w przypadku każdego zatrudnienia, niezależnie od wymiaru czasu pracy pracownika, jaki znajduje się na umowie, pracodawca ma obowiązek w pierwszej kolejności zorganizować skierowanie na badania wstępne. Jest to konieczność, która ustali, czy istnieją jakiekolwiek przeciwwskazania pracownika do wykonywania danych czynności. Tak samo jest ze szkoleniem BHP dopasowanym do stanowiska, które pracownik musi przejść. Takie formalności należy udokumentować i koniecznością jest prowadzenie akt osobowych pracownika, które obowiązkowo przechowuje się 50 lat od momentu rozwiązania współpracy. Zatrudnienie pracownika jest też powiązane ze zgłoszeniem go do ZUS-u. Niezależnie od wymiaru czasu pracy, instytucja traktuje osobę zatrudnioną w ten sam sposób. Na złożenie odpowiednich dokumentów pracodawca ma 7 dni, od momentu nastania zatrudnienia. Za pracownika, z którym nawiązuje się stosunek pracy, należy opłacać składki na: ubezpieczenie zdrowotne; ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe); Fundusz Pracy oraz Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Ponadto pracodawca co miesiąc ma obowiązek odprowadzania i naliczania podatku od dochodów pracownika – PIT-4. Po upływie roku wypłacania wynagrodzenia pracownikowi składa się deklarację PIT-11 i dostarcza do urzędu skarbowego oraz do pracownika, oraz deklarację roczną PIT-4R już tylko do urzędu skarbowego.

Zatrudnienie na ⅛ etatu – jaki obliczyć wynagrodzenie?

Minimalna płaca na cały etat w 2023 roku wynosi 3490 zł brutto. Jest to kwota zwiększona o 480 zł w stosunku do poprzedniego roku i wpływa proporcjonalne na zarobek netto, czyli tak zwany „na rękę”. Umowa na ⅛ etatu i zarobki, jakie się na niej otrzymuje, to obliczenie związane z liczbą godzin i minimalną płacą przy zatrudnieniu na pełen etat. Na tydzień przy pełnym wymiarze pracy przypada przeciętnie 40 godzin tygodniowo i 8 godzin na dzień (oczywiście bez uwzględnienia wyjątków wpływających bezpośrednio na szacunek oraz z uwzględnieniem okresu rozliczeniowego nieprzekraczającego 4 miesiące). Zatem ⅛ etatu – ile to godzin? Biorąc pod uwagę pełen wymiar godzin i mnożąc go przez ⅛ (0,125 w ułamku dziesiętnym), otrzymujemy 5 godzin tygodniowo:

• 40 × 0,125 = 5

Z obliczeniem wszystkich dni świątecznych, które ustawowo zwalniają pracownika z obowiązku wykonywania zadań zawartych na umowie, ogólny czas pracy ⅛ etatu na 2023 rok wynosi 250 godzin.

• Pełen etat – 2000 godzin/rok
• ⅛ etatu – 2000 × 0,125 = 250

Ilość ta ma związek z wynagrodzeniem, jakie otrzymamy za pracę na ⅛ etatu. Skoro przy pełnym wymiarze pracy stawka miesięczna wynosi 3490 zł brutto, obliczenia można dokonać w ten sam sposób:

• Pełen etat = 3490 zł brutto
• ⅛ (0,125) etatu = 3490 × 0,125 = 436,25

Czyli przy ⅛ etatu wynagrodzenie w 2023 roku wyniesie 436,25 zł brutto. Tak samo jest, kiedy chcemy poznać dokładną kwotę, którą otrzymamy „na rękę”. Po odliczeniu składek i wszystkich wymaganych opłat proporcjonalnych do odpowiedniego zatrudnienia, jakie pobierane są od kwoty brutto, przy ⅛ etatu otrzymujemy 376,44 zł netto miesięcznie na 2023 rok.

Zatrudnienie na ⅛ etatu a ubezpieczenie zdrowotne

Choć kwestia ubezpieczenia przy zmniejszonym etacie budzić może wiele wątpliwości, faktem jest, iż dla instytucji takich jak ZUS pracownik, który podpisuje dokument, którym jest umowa o pracę ⅛ etatu, jest traktowany w ten sam sposób jak ten z pełnym wymiarem godzin. Mniejsza liczba przepracowanych godzin nie wpływa na skrócenie okresu składkowego. Przy kwestii "⅛ etatu a ubezpieczenie zdrowotne", zaznaczyć trzeba zatem, że zatrudniając na jakikolwiek etat, pracodawca ma obowiązek zgłosić go do ZUS-u i opłacać wszystkie składki, w tym także na ubezpieczenie zdrowotne. ⅛ etatu ZUS traktuje zatem jak umowę o pełnym etacie z proporcjonalnymi do tego obliczeniami. Osoba zatrudniona na ⅛ ma zatem prawo skorzystać z bezpłatnych świadczeń zdrowotnych. Praca na ⅛ etatu nierożni się zatem podstawowymi elementami, które mają istotne znaczenie przy podpisywaniu umowy. Proporcjonalne zarobki i składki to jedynie logiczne obliczenia, które wykorzystuje się przy każdej wielkości etatu. Kwestia zasiłku jest tutaj sporna, gdyż otrzymanie go nie jest związane stricte z etatem zatrudnienia, a z dokładną liczbą przepracowanych godzin i łącznym zarobkiem. By móc pobierać zasiłek, trzeba zatem zarabiać przynajmniej równowartość płacy minimalnej, od której odprowadzane są składki na Fundusz Pracy i ubezpieczenie społeczne. Jeżeli zarabiamy co najmniej 3490 zł brutto miesięcznie przez odpowiedni okres, otrzymamy prawo do pobierania zasiłku dla bezrobotnych.

Podsumowując: ⅛ etatu na umowie o pracę różni się jedynie określeniem wymiaru czasu, jaki trzeba przepracować i wynikającymi z tego proporcjonalne obliczonymi aspektami. Niezależnie od etatu, dni ustawowo wolne od pracy obowiązują każdego, liczbę godzin oblicza się względem całego etatu w sposób pokazany wyżej, natomiast nadgodziny są ustalane przez obie strony. Kwotę wynagrodzenia brutto można także otrzymać po odpowiednim wyliczeniu i jest ona proporcjonalna względem kwoty przy pełnym wymiarze pracy. Pracodawca, zatrudniając osobę na ⅛ etatu, ma dokładnie te same obowiązki co przy pracowniku wyrabiającym pełen etat. Musi odprowadzać składki do ZUS-u i składać wszystkie wymagane deklaracje. Osobie zatrudnionej na umowę o pracę niezależnie od etatu należy się korzystanie ze wszystkich świadczeń zdrowotnych – ZUS traktuje pracownika w ten sam sposób, niezależnie od tego, na jaki wymiar godzin jest zatrudniony. Dodatkowo warto pamiętać, iż zasiłek dla bezrobotnych nie jest związany jedynie z umową, a całościową liczbą przepracowanych godzin i łącznym zarobkiem.