Jak wysoka lub niska temperatura wpływa na samopoczucie i wydajność.

Jakie są optymalne temperatury w zależności od rodzaju pracy i pory roku?

Na komfort i wydajność pracy wpływa szereg zewnętrznych i wewnętrznych czynników. Niektóre z nich mają charakter obiektywny, a co za tym idzie, nie zawsze zależą od działań podejmowanych przez pracownika czy pracodawcę. Są jednak obszary, których zatrudniający musi szczególnie pilnować. Zalicza się do nich m.in. zapewnienie odpowiedniej temperatury powietrza w miejscu pracy. To jeden z obowiązków ciążących na pracodawcy. Temperatura w miejscu wykonywania obowiązków zawodowych nie może być ani za wysoka, ani zbyt niska. Odchyły od normy mogą w znaczący sposób wpłynąć nie tylko na komfort, ale również na zdrowie pracownika. Obowiązki ustawowe i zasady, które są określone w miejscu pracy to jedno. Drugą kwestią są rzeczywiste odczucia poszczególnych pracowników, którzy mogą zgłaszać uwagi co do komfortu termicznego w pracy. Przepisy określają, że temperatura w pomieszczeniach powinna być dostosowana do charakteru wykonywanej pracy. Warto zatem, oprócz zwracania uwagi na zapisy prawne, dostosować ciepło wnętrza do preferencji pracowników. To nie jedyne obowiązki pracodawcy.

Wymiana ciepła pomiędzy ciałem człowieka a otoczeniem odbywa się w sposób nieprzerwany. W przypadku, gdy dochodzi do przegrzania się wnętrza, organizm człowieka nie jest w stanie optymalnie odprowadzać nadmiaru temperatury. Pojawia się wówczas problem z obciążeniem ważnych procesów wewnętrznych co skutkuje pogorszeniem się samopoczucia i spadkiem wydajności w pracy. Pracownik, który wykonuje swoje obowiązki w miejscu cechującym się zachwianym mikroklimatem termicznym, traci nawet kilkadziesiąt procent swojej wydajności. Człowiek staje się bardziej zmęczony, mniej zmotywowany, a nawet zdezorientowany. Zachwianie komfortu cieplnego działa także w drugą stronę. Wychłodzenie się wnętrza pomieszczenia, w którym dana osoba pracuje, wpływa negatywnie na podobne procesy metaboliczne. Pojawia się drżenie ciała, uczucie przenikającego zimna i problemy z utrzymaniem koncentracji na wysokim poziomie. To dlatego dbanie o właściwą temperaturę w pracy jest tak ważnym zadaniem, który realnie przekłada się na komfort i wydajność zatrudnionych.

Jaka jest minimalna dopuszczalna temperatura w pracy?

Nie w każdym przypadku pracodawca może wziąć pod uwagę indywidualne preferencje zatrudnionych i na podstawie takich informacji dostosowywać ciepło w pomieszczeniu. Problem pojawia się, gdy zatrudnionych jest więcej osób, albo gdy ciężko jednoznacznie określić zakres temperaturowy, który będzie zawsze odpowiedni dla pracowników. W takiej sytuacji pomocne okazują się być wytyczne, zawarte m.in. w szeregu rozporządzeń dotyczących warunków w miejscu pracy. Bazując na zapisach prawnych można bardzo precyzyjnie wskazać, jaka rozpiętość temperatur jest najbardziej odpowiednia w danym momencie. Dotyczy to m.in. obowiązków wykonywanych w biurze, magazynie, instytucji czy innej przestrzeni zamkniętej, gdzie pracodawca ma rzeczywisty wpływ na ustalenie temperatury powietrza. Najważniejszym terminem obecnym w różnego rodzaju przepisach jest minimalna temperatura w pracy. Określa ona najniższe możliwe ciepło, jakie musi być zapewnione w przestrzeni roboczej. Jak prezentuje się minimalna temperatura w pracy na poszczególnych przykładach?

• Przedsiębiorca prowadzi biuro nieruchomości i zatrudnia w nim czterech pracowników. Lokal mieści się na parterze wielopiętrowego budynku. Pomieszczenie posiada doprowadzoną instalację ciepłowniczą, dzięki czemu pracodawca może sterować grzejnikami. Minimalna temperatura pracy w biurze wynosi w takim przypadku 18°C. Wartość ta dotyczy standardowej pogody panującej na zewnątrz. Jeśli pojawią się upały, wówczas temperatura pomieszczenia musi być niższa niż ta, która panuje na zewnątrz. Oprócz wartości minimalnych ważną kwestią jest także stosowanie się do zasad utrzymania optymalnego mikroklimatu wnętrza.
• Firma zatrudnia ponad 300 osób pracujących zmianowo na hali magazynowej, która posiada dużą bramę i zewnętrzny plac do składowania palet. Według prawa, minimalna temperatura pracy w magazynie wynosi 14°C. Jest to informacja zgodna z rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. Zgodnie z zapisami tego aktu prawnego, taka wartość temperaturowa musi być utrzymana, jeśli tylko specyfikacja techniczna hali na to pozwala. Oznacza to, że jeśli pracodawca nie jest w stanie tak intensywnie dogrzać pomieszczenia, wówczas przepisy pozwalają na obniżenie progu minimalnej temperatury.

Jak poprawić warunki termiczne w miejscu pracy?

Zarówno zbyt niska, jak i za wysoka temperatura w miejscu pracy to spore zagrożenie. Niekorzystne warunki termiczne oddziałują na zdrowie pracowników, co może skutkować pojawianiem się chorób przeziębieniowych. Sezon grypowy zbiega się w czasie z obniżeniem temperatury na zewnątrz. Im gorsze warunki termiczne, tym organizm staje się bardziej narażony na bodźce zewnętrzne. To może z kolei prowadzić do tego, że duża część kadry zdecyduje się złożyć elektroniczny wniosek urlopowy uargumentowany chorobą. Uzasadnieniem może być również kwestia nieodpowiedniej temperatury, która wpłynęła na pogorszenie się zdrowia.

Wnioski specjalistów są jednoznaczne. Organizm, który zbyt długo przebywa w nieodpowiednich warunkach termicznych, jest bardziej obciążony. W niektórych sytuacjach może to prowadzić nawet do powstawania chorób układu krążenia, w tym także schorzeń sercowych. Istotne, aby pracodawca zadbał o przyjazny mikroklimat termiczny w miejscu pracy. Istnieje przynajmniej kilka możliwości, dzięki którym można poprawić te parametry. Podstawowym krokiem jest termomodernizacja budynku firmowego. Często korzysta się także z pomp ciepła oraz wydajnych systemów klimatyzacji. Warto także zadbać o indywidualny komfort pracownika. Polega to np. na tym, aby sporządzić grafik pracy w taki sposób, aby osoby najbardziej narażone na pracę w chłodnych warunkach przemysłowych pozostawały w nocy lub nad ranem w domu.