W kwietniu 2022 roku weszła w życie ustawa o obronie ojczyzny – tym samym wcześniejsze akty dotyczące służby wojskowej i powrotu do pracy zawodowej zostały unieważnione. Czy oznacza to jednak, że służba wojskowa nie będzie się już liczyć do stażu pracy? Przeczytaj artykuł i dowiedz się, jakie zmiany wprowadzono. Podpowiadamy również, jak udokumentować służbę wojskową oraz co zrobić na wypadek zagubienia książeczki wojskowej.

Czy służba wojskowa zalicza się do stażu pracy?

W artykule  "Kiedy pracownik może przejść na wcześniejszą emeryturę" wspominaliśmy o tym, że wojskowi mają możliwość przejścia na wcześniejszą emeryturę. Co więcej, mogą oni również starać się o dodatek kompensacyjny oraz dodatek za gotowość do boju. I to bez względu na to, czy służba wojskowa jest obowiązkowa, czy nie. Tu pojawia się zatem pytanie, czy służba wojskowa wlicza się do stażu pracy? Wygląda na to, że lista przywilejów dla wojskowych się na tym nie kończy. Ze względu na to, ile trwa służba wojskowa, jest ona doliczana do tego okresu. Oczywiście pod warunkiem, że jest to zawodowa służba wojskowa lub każda inna, czynna służba wojskowa.

Jeszcze do niedawna zgodnie z art. 120. Ustawy z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej wliczanie czasu odbywania czynnej służby wojskowej do okresu zatrudnienia było normą. Jednak w dniu 23 kwietnia 2022 r. akt ten stracił ważność – na rzecz nowo podpisanego dokumentu, jakim jest Ustawa o obronie Ojczyzny, która tego dnia weszła w życie. Tym samym zgodnie z zapisem ujętym w art. 237 – "okres pełnienia zawodowej służby wojskowej wlicza się pracownikowi do okresu zatrudnienia w zakresie wszystkich uprawnień związanych z tym zatrudnieniem".

O czym jeszcze warto wiedzieć? Zgodnie z niniejszą Ustawą żołnierz, "który w ciągu 30 dni od dnia zwolnienia z czynnej służby wojskowej [...] podjął pracę u pracodawcy, u którego był zatrudniony [...], czas odbywania służby wojskowej wlicza się do okresu zatrudnienia u tego pracodawcy w zakresie wszystkich uprawnień wynikających ze stosunku pracy". Nie dotyczy to jednak zawodowej służby wojskowej i zasadniczej służby wojskowej. Ponadto żołnierz zwalniający się z czynnej służby wojskowej, może również doliczyć czas służby do okresu zatrudnienia u nowego pracodawcy. Oczywiście, jeżeli zatrudni się on w ciągu 30 dni od dnia zwolnienia z czynnej służby wojskowej. W tej samej Ustawie czytamy bowiem, że były żołnierz ma możliwość "zachowania uprawnień wynikających ze stosunku pracy, z wyjątkiem uprawnień przysługujących wyłącznie pracownikom u pracodawcy, u którego podjął pracę". 

Co więcej, Ustawa ta mówi również, że jeżeli żołnierz podejmie pracę dopiero po upływie 30 dni od dnia zwolnienia ze służby "czas odbywania tej służby wlicza się do okresu zatrudnienia wymaganego do nabycia lub zachowania uprawnień wynikających ze stosunku pracy". Z kolei w art. 315.  Ustawy o obronie Ojczyzny, czytamy, że "pracodawca [...] jest zobowiązany zatrudnić go na poprzednio zajmowanym stanowisku lub na stanowisku równorzędnym pod względem rodzaju pracy oraz wynagrodzenia". Oznacza to więc, że powracający w ciągu 30 dni od zakończenia służby wojskowej pracownik, jeśli zgłosi się do swojego byłego pracodawcy – powinien on zostać zatrudniony na tym samym lub podobnym stanowisku o płacy nie gorszej od poprzednio sprawowanej pozycji.

Ponadto zgodnie z niniejszą Ustawą żołnierz, który ponownie podjął pracę w tym samym roku kalendarzowym, w którym odszedł z zawodowej służby wojskowej – ma prawo do skorzystania z urlopu wypoczynkowego w kolejnym roku kalendarzowym. Warto w tym miejscu wspomnieć również, że dotyczy to także przywileju korzystania z dłuższego urlopu, np. dla nauczyciela. Więcej na ten temat przeczytasz w artykułach "Urlop nauczyciela – ile urlopu ma nauczyciel?" oraz Pomniejszenie wymiaru urlopu spowodowane nieobecnością w pracy"

Jak udokumentować służbę wojskową?

Rejestracja czasu pracy w przypadku osób, które odbyły służbę wojskową, przebiega na podstawie książeczki wojskowej. Taka książeczka wojskowa powinna zawierać wpis, który jest potwierdzeniem odbycia służby wojskowej. Tym sam zgodnie z obowiązującym prawem wpis ten stanowi podstawę do uwzględnienia czasu spędzonego na służbie, w stażu pracy pracownika. Przepisy, choć zmienione, w dalszym ciągu nie narzucają konkretnego wzoru dokumentu, który należałoby przedłożyć pracodawcy. Jeżeli jednak powracający ze służby wojskowej pracownik ma w książeczce wojskowej wpis, z powodzeniem może on udowodnić, że w tym czasie odbywał służbę.

Jakie dokumenty potwierdzają nasz okres służby wojskowej?

Do grona dokumentów potwierdzających okres służby wojskowej zalicza się dokumenty takie jak:

  • Książeczka wojskowa;
  • Zaświadczenie o przebiegu służby wojskowej z Wojskowej Komendy Uzupełnień – na podstawie wydrukowanego i wypełnionego wniosku;
  • Zaświadczenie o przebiegu służby wojskowej pobrane przez Internet – po opłaceniu zaświadczenie wysyłane jest na wskazany w zgłoszeniu adres mailowy.

Książeczkę lub dokument należy przełożyć pracodawcy – w celu udokumentowania odbytej służby wojskowej. W przeciwnym razie może się bowiem okazać, że pracodawca nie doliczy czasu spędzonego w wojsku do stażu pracy, co wpłynie np. na skrócenie przysługującego pracownikowi urlopu.

Zgubiona książeczka wojskowa, czyli jak zdobyć potrzebne nam dokumenty?

Na końcu warto również powiedzieć kilka słów o tym, co zrobić w obliczu zagubienia książeczki wojskowej. Przede wszystkim trzeba pamiętać o tym, by zgłosić jej zaginięcie. Zgubiona książeczka wojskowa może stać się początkiem wielu problemów. Zwłaszcza jeżeli po zakończonej służbie wojskowej planuje się powrót do dawnego życia zawodowego.

Zagubienie książeczki wojskowej należy zgłosić do Wojskowego Komendanta Uzupełnień, czyli WKU. To właśnie ta instytucja na podstawie złożonego wcześniej wniosku może wystawić duplikat książeczki. Zgłoszenie można złożyć:

  • Bezpośrednio w Wojskowej Komendzie Uzupełnień;
  • Przez Internet – na stronie GOV.pl

Składając wniosek w siedzibie WKU, należy przygotować wypełniony druk, tzw. powiadomienie wojskowego komendanta uzupełnień o utracie lub zniszczeniu książeczki wojskowej, nowe zdjęcie do książeczki oraz ważny dokument tożsamości. Kluczowe jest również przedstawienie dowodu uiszczenia opłaty za wykonanie duplikatu.

Wniosek o wydanie duplikatu zagubionej książeczki wojskowej można złożyć także przez Internet. Potrzebne będzie do tego jednak założenie profilu zaufanego lub posiadanie certyfikatu kwalifikowanego, które pozwalają na potwierdzenie tożsamości w Internecie. Po jego założeniu należy przygotować zdjęcie do książeczki, dokument tożsamości oraz potwierdzenie dokonania wpłaty. Po wypełnieniu formularza zgłaszającego zagubienie w systemie należy wybrać odpowiedni swojemu miejscu zameldowania oddział WKU, a system wyśle powiadomienie o zagubionym dokumencie. Następnie duplikat książeczki wojskowej będzie można odebrać we wskazanym wcześniej oddziale WKU. Należy tam również zabrać ze sobą potwierdzenie opłaty oraz zdjęcie.

Na końcu warto również wspomnieć, że osoby, które zagubiły książeczkę, mogą również przedstawić swojemu pracodawcy zaświadczenie o przebiegu służby wojskowej z Wojskowej Komendy Uzupełnień. Nie zwalnia to jednak z obowiązku zgłoszenia zagubienia poprzedniego dokumentu.