KRUS, pełni kluczową rolę w polskim systemie ubezpieczeń dla rolników. Dowiedz się, jakie są zadania tej instytucji, kogo dotyczy opłacanie składek na KRUS, od jakich czynników zależy wysokość należnych składek i kiedy należy je uiszczać.

Czym jest KRUS? 

KRUS, czyli Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego to instytucja państwowa, która zajmuje się ubezpieczeniami emerytalno-rentowymi oraz ubezpieczeniami wypadkowymi, chorobowymi i macierzyńskimi rolników. Ubezpieczenia emerytalno-rentowe finansowane są w przeważającej części z dotacji budżetowej i uzupełniane są dochodami ze składek ubezpieczonych rolników. Natomiast ubezpieczenia wypadkowe, chorobowe i macierzyńskie są w całości realizowane z dochodów pochodzących ze składek pochodzących od rolników, które są gromadzone w Funduszu Składkowym Ubezpieczenia Społecznego Rolników.

Oprócz obsługi ubezpieczeń emerytalno-rentowych, chorobowych, wypadkowych i macierzyńskich, KRUS przyznaje i wypłaca świadczenia poza ubezpieczeniowe, zajmuje się orzecznictwem lekarskim do ustalenia prawa ubezpieczonych do świadczeń rentowych i odszkodowawczych, a także obsługuje ubezpieczenia zdrowotne i wspiera ubezpieczenia wzajemne. Do zadań KRUS należy też działalność prewencyjna,  mająca na celu zapobieganie wypadkom przy pracy rolniczej i chorobom zawodowym, jak również prowadzenie nieodpłatnej rehabilitacji leczniczej dla osób uprawnionych do świadczeń w ramach Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego. Instytucja ta ma zapewnić bezpieczeństwo socjalne osobom związanym z sektorem rolniczym. Oddzielenie rolników od ogólnego systemu ubezpieczeń społecznych (ZUS) i utworzeniu dla nich osobnego systemu (KRUS), pozwoliło na dostosowanie systemu ubezpieczeń do specyfiki pracy w rolnictwie.

Kto jest zobowiązany do opłacania składek w KRUS?

Składki w KRUS opłacają rolnicy, czyli według przepisów prawa pełnoletnie osoby fizyczne, które zamieszkują w Polsce i na terytorium naszego kraju prowadzą działalność rolniczą osobiście i na własny rachunek w pozostającym w ich posiadaniu gospodarstwach rolnych lub w ramach grupy producentów rolnych. Za rolników uznawane są też osoby, które przeznaczyły grunty prowadzonego przez siebie gospodarstwa rolnego do zalesienia.

Obowiązkowe ubezpieczenia społeczne w KRUS dotyczą tych rolników, którzy dysponują użytkami rolnymi przekraczającymi 1 ha przeliczeniowy. Posiadacze użytków rolnych, które nie przekraczają powierzchni 1 ha przeliczeniowego, nie muszą opłacać składek w KRUS, ale mogą zostać objęci ubezpieczeniem na swój wniosek. Co istotne, jeśli działalność rolnicza jest prowadzona na rachunek kilku osób, to obowiązek opłacania składek ciąży na każdej z nich.

Warto wiedzieć, że ubezpieczenie społeczne rolników obejmuje nie tylko rolników, ale także ich małżonków i pracujących z nimi domowników, jak również pomocników rolnika, z tym zastrzeżeniem, że powyżej wskazane osoby posiadają obywatelstwo polskie lub są uprawnieni do wykonywania pracy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, lub są zwolnieni na podstawie przepisów szczególnych z obowiązku posiadania zezwolenia na pracę.

Wysokość składek KRUS w 2024 roku

Wysokość składek na ubezpieczenia społeczne opłacane w KRUS są ustalane przez Radę Ubezpieczenia Społecznego Rolników. Dlatego też Uchwałą Nr 20 Rady Ubezpieczenia Społecznego Rolników z dnia 23 listopada 2023 r. została ogłoszona wysokość miesięcznych składek na ubezpieczenia w I kwartale 2024 r.

Składki na ubezpieczenie emerytalno-rentowe

Wysokość składki na ubezpieczenie emerytalno-rentowe jest zależne od wysokości emerytury podstawowej. Z racji tego, że w grudniu 2023 wyniosła ona 1429,60 zł, to składka na to ubezpieczenie za rolników, małżonków oraz pracujących z nimi domowników wynosi 143,00 zł, czyli 10% emerytury podstawowej.

Składki na ubezpieczenie wypadkowe, chorobowe i macierzyńskie

Zgodnie z wyżej wymienioną uchwałą składki na ubezpieczenie wypadkowe, chorobowe i macierzyńskie za podlegającego przez cały miesiąc rolnika, małżonka, domownika i pomocnika rolnika w I kwartale 2024 r. wynoszą 60,00 zł miesięcznie. Jeśli jednak rolnik, jego współmałżonek, domownik lub pomocnik objęty jest tym ubezpieczeniem na wniosek wyłącznie w zakresie ograniczonym, należna składka stanowi 1/3 pełnej składki, tj. 20,00 zł miesięcznie.

Dodatkowa składka dla rolników prowadzących gospodarstwo rolne o powierzchni powyżej 50 ha

Uchwalone przepisy określają również wysokość dodatkowej składki opłacanej przez rolników prowadzących gospodarstwo rolne o powierzchni powyżej 50 ha przeliczeniowych użytków rolnych. W ich przypadku wysokość składek kształtuje się następująco:

  • 12% emerytury podstawowej, tj. 172,00 zł dla gospodarstw rolnych obejmujących obszar użytków rolnych do 100 ha przeliczeniowych,

  • 24% emerytury podstawowej, tj. 343,00 zł dla gospodarstw rolnych obejmujących obszar użytków rolnych powyżej 100 ha przeliczeniowych do 150 ha przeliczeniowych,

  • 36% emerytury podstawowej, tj. 515,00 zł dla gospodarstw rolnych obejmujących użytki rolne powyżej 150 ha przeliczeniowych do 300 ha przeliczeniowych,

  • 48% emerytury podstawowej, tj. 686,00 zł dla gospodarstw rolnych obejmujących użytki rolne powyżej 300 ha przeliczeniowych.


Sprawdź Elektroniczny obieg dokumentów od Inewi!

Ogranicz do minimum czas poświęcony na tworzenie i katalogowanie dokumentów w formie papierowej.


Termin opłacania składek na KRUS

Za I kwartał 2024 r. należne składki za rolników, współmałżonków i domowników należy opłacić do 31 stycznia br. Z kolei składki za pomocników rolników za dany miesiąc upływa 15 dnia kolejnego miesiąca.

Podsumowując, Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, znana powszechnie jako KRUS, stanowi kluczowy element polskiego systemu ubezpieczeń społecznych, dedykowany osobom pracującym w sektorze rolnym. Oddzielenie rolników od ogólnego systemu ZUS na rzecz autonomicznego KRUS ma na celu dostosowanie się do specyfiki pracy w rolnictwie, uwzględniając jednocześnie unikalne wyzwania związane z prowadzeniem własnej działalności rolniczej. W świetle zmieniających się warunków ekonomicznych i sezonowości pracy rolników, KRUS pełni kluczową rolę w zapewnianiu odpowiednich świadczeń społecznych, uwzględniając specyfikę życia i pracy na polskiej wsi.


Zobacz również:

KRUS – co to jest, jak działa i komu się należy?

KRUS a działalność gospodarcza – poznaj zasady

Zmiana nazwy firmy – jak zmienić nazwę działalności gospodarczej?