Jakim ubezpieczeniom podlega pracownik?

Przez cały czas trwania stosunku pracy, pracownik podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym, z którymi związany jest także obowiązek uiszczania składek. Ubezpieczenia, o których mowa to: emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe. Obowiązek objęcia nimi trwa od momentu nawiązania stosunku pracy do dnia ustania go. Pracownik objęty jest także ubezpieczeniem zdrowotnym.

Warto wiedzieć, że dzięki ubezpieczeniu chorobowemu, pracownik może otrzymać świadczenia w sytuacji niezdolności do pracy z powodu choroby oraz do zasiłku macierzyńskiego. Ma też prawo do zasiłku wyrównawczego, świadczenia rehabilitacyjnego, opiekuńczego.

Wśród składek wyróżnić możemy również składki na Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, Fundusz Solidarnościowy, Fundusz Emerytur Pomostowych.

Składki ZUS – kto je opłaca?

W zależności od tego o jakie składki ZUS chodzi, możemy mówić o innym podmiocie, który je opłaca. Jedyną składką, którą w całości pokrywa pracownik jest ta na ubezpieczenie chorobowe.

Z kolei składka ZUS na ubezpieczenie emerytalne jest pokrywana po połowie przez pracodawcę i pracownika – każdy z nich opłaca 9,76%. Odprowadzana kwota ulega podziałowi. 12,22% znajdzie się na indywidualnym koncie ubezpieczonego w ZUS, 5% idzie na indywidualne subkonto, również prowadzone przez ZUS. 2,3% ZUS odprowadza do otwartego funduszu emerytalnego, wedle wyboru pracownika (pracownik może też nie wybrać żadnego funduszu i wtedy cała kwota wędruje do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych).

Podobnie składki na ubezpieczenie społeczne rentowe są opłacane zarówno przez pracodawcę jak i pracownika. Tu proporcje są inne. Składki pracodawcy to w tym zakresie 6,5%, natomiast pracownika – 1,5%.

Składki ZUS pracodawcy – ponoszone w całości przez niego, to te na ubezpieczenie wypadkowe. Nie dla każdego pracodawcy będą one takie same. Stopa procentowa różni się tu w zależności od tego, ilu ubezpieczonych się zgłasza.

Składka ZUS – od czego zależy jej wysokość?

Wysokość składki ZUS obliczamy jako procent podstawy wymiaru. Warto więc wiedzieć, jak kształtuje się ta podstawa. W przypadku osób zatrudnionych na umowie o pracę, podstawą wymiaru składek jest przychód. Jeśli jednak dany pracownik jednocześnie jest też zatrudniony w tym samym przedsiębiorstwie na podstawie umowy zlecenia, umowy o dzieło lub umowy o świadczenie usług, podstawę wymiaru składki ZUS pracownika jest łączny przychód ze wszystkich umów. Warto wiedzieć, że jeżeli pracownik zawrze umowę cywilnoprawną z innym podmiotem w celu wykonania jej przedmiotu na rzecz firmy, w której zatrudniony jest na umowę o pracę, będzie go również dotyczyć powyższa zasada naliczania.

Do przychodu zaliczyć należy także wartość świadczenia w naturze, czyli na przykład mieszkanie wynajmowane dla pracownika przez zatrudniającą go firmę. Prawo przewiduje też całą listę wyłączeń od wliczania składników do podstawy wymiaru. Przy obliczaniu więc składki ZUS za pracownika nie będzie się na przykład uwzględniać nagród jubileuszowych, odpraw pieniężnych czy wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną, zasiłków z ubezpieczenia chorobowego i wypadkowego oraz świadczenia rehabilitacyjnego. Lista wyłączeń jest znacznie dłuższa, warto się z nią zapoznać.

Składki ZUS – jak obliczyć ich wysokość?

Składkę na ubezpieczenie chorobowe obliczamy jako 2,45% podstawy wymiaru. Tą ostatnią jest podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe dla pracowników.

Zupełnie inaczej obliczamy wysokość składki ZUS za pracownika w przypadku ubezpieczenia emerytalnego i rentowego. Wynosi on 19,52% podstawy wymiaru dla ubezpieczenia emerytalnego i 8% dla ubezpieczenia rentowego.

Składki ZUS – kto może starać się o zwolnienie z płatności?

W czasie pandemii koronawirusa, w ramach tarczy antykryzysowej zaproponowano zwolnienie od składek ZUS od pracownika. Według sformułowanych przepisów można było starać się o zwolnienie w sytuacji, gdy pracodawca zgłosił do ubezpieczeń społecznych mniej niż 10 ubezpieczonych. Zwolnienie z płatności oznacza umorzenie składek. O jakie konkretnie składki chodzi? Na ubezpieczenia społeczne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, Fundusz Solidarnościowy, Fundusz Emerytur Pomostowych i na ubezpieczenia zdrowotne.

Okres umorzenia składek zostaje uwzględniony w prawie do renty, czy emerytury. Pracodawca więc zyskuje, ale nie kosztem pracowników. Nie ma też żadnych dodatkowych kosztów dla pracodawcy z tego tytułu.

W tym roku również dopuszczono możliwość umorzenia składek ZUS. Wniosek RDZ-B7 można złożyć najpóźniej do 30 kwietnia.

Wniosek o zwolnienie z opłacania składek składa się do ZUS. Można to zrobić papierowo lub też elektronicznie – do tej drugiej formy potrzebny nam będzie podpis elektroniczny, podpis zaufany lub podpis osobisty. 

Wszelkie dodatkowe informacje na temat składek ZUS i możliwości zwolnień uzyskać można u doradców ds. ulg i umorzeń pracujących w placówkach Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Możliwy jest kontakt telefoniczny z nimi, co szczególnie przydawało się w czasie pandemii koronawirusa.

Warto wiedzieć więcej o składkach – znać swoje prawa, będąc pracownikiem i obowiązki pracodawcy.