Kwestie związane z umowami przedwstępnymi reguluje tytuł III, dotyczący ogólnych przepisów o zobowiązaniach umownych, Ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 roku Kodeks Cywilny. Na podstawie art. 389. Kodeksu stwierdzić można, iż umowa przedwstępna to zobowiązanie jednej lub obu strony umowy do zawarcia umowy przyrzeczonej (którą może być np. umowa sprzedaży czy umowa o dzieło). Umowa przedwstępna również jest więc umową zobowiązującą i stanowi etap w zawarciu zamierzonej przez strony umowy przyrzeczonej.


Art. 389. § 1. Umowa, przez którą jedna ze stron lub obie zobowiązują się do zawarcia oznaczonej umowy (umowa przedwstępna), powinna określać istotne postanowienia umowy przyrzeczonej.


Przedwstępna umowa sprzedaży – podstawowe informacje

W przedwstępnej umowie powinien znaleźć się termin zawarcia umowy przyrzeczonej (przykładowej umowy kupna-sprzedaży). Jeżeli jednak nie został on oznaczony, umowa powinna zostać zawarta w terminie wyznaczonym przez tę stronę, która jest uprawniona do żądania zawarcia przyrzeczonej umowy. Kiedy obie strony są do tego upoważnione i obie też wyznaczyły terminy, wiążący powinien być ten oznaczony wcześniejszym oświadczeniem. Jeśli natomiast w ciągu roku strony nie wyznaczą stosownego terminu zawarcia przyrzeczonej umowy, żądanie jej zawarcia staje się bezskuteczne.


Istotne jest to, że zgodnie z art. 390. Kodeksu: „Jeżeli strona zobowiązana do zawarcia umowy przyrzeczonej uchyla się od jej zawarcia, druga strona może żądać naprawienia szkody, którą poniosła przez to, że liczyła na zawarcie umowy przyrzeczonej. Strony mogą w umowie przedwstępnej odmiennie określić zakres odszkodowania”. Stanowi to faktyczne zabezpieczenie interesów stron i potwierdza, iż ostatecznym celem umowy przedwstępnej jest zawarcie umowy w pełni wiążącej co do określonych skutków prawnych. Przez to też przedwstępna umowa pełni funkcję gwarancyjną.


Nie ma też możliwości odstąpienia od podpisania umowy przyrzeczonej, jeśli umowa przedwstępna „czyni zadość wymaganiom, od których zależy ważność umowy przyrzeczonej, w szczególności wymaganiom co do formy”. Uprawniona strona może w takiej sytuacji dochodzić zawarcia umowy definitywnej. Należy jednak pamiętać, że roszczenia z przedwstępnej umowy przedawniają się wraz z upływem roku. Jest on jednak liczony od momentu, w którym zawarta miała zostać umowa przyrzeczona lub od dnia, w którym sąd oddalił żądanie zawarcia definitywnej umowy, a orzeczenie nabrało mocy prawnej.


Ważna jest też kwestia zadatku, który zwykle pojawia się przy przedwstępnej umowie sprzedaży: strona kupująca, na poczet umowy kupna-sprzedaży, wpłaca pewną część sumy należnej za mieszkanie czy samochód, będący przedmiotem transakcji. Jeśli do zawarcia umowy przyrzeczonej jednak nie dochodzi, druga strona może od niej odstąpić, zachowując zadatek. Kiedy sama go dała, może zażądać zwrotu dwukrotnie wyższej sumy. Wyjątkiem jest sytuacja, w której umowa zostaje rozwiązana lub nie dochodzi do skutku ze względu na okoliczności, których nie sposób było przewidzieć czy ponieść za nie odpowiedzialność (chyba że odpowiedzialność dotyczy obu stron).


Umowa przedwstępna sprzedaży nieruchomości

Jeśli umowa przedwstępna dotyczy sprzedaży nieruchomości, zazwyczaj przyczyną jej zawarcia jest konieczność pozyskania przez kupującego środków na pokrycie całkowitych kosztów zakupu. Innymi powodami zawarcia takiej umowy może być np.: czas wyprowadzki dotychczasowych lokatorów, potrzeba uregulowania prawnego stanu obiektu, pozyskania niezbędnych zezwoleń dotyczących zabudowy czy modyfikacji w odniesieniu do planu zagospodarowania przestrzennego.


Umowa przedwstępna dotycząca kupna i sprzedaży nieruchomości musi dokładnie wskazywać, jaka nieruchomość jest przedmiotem transakcji oraz jaka cena została ustalona.


W umowach tego rodzaju również stosuje się zadatki i zaliczki. Warto jednak pamiętać, iż to zadatek stanowi lepsze zabezpieczenie dla przeprowadzenia transakcji. W przypadku niewykonania umowy zaliczka podlega jedynie zwrotowi. Forma wpłaty zadatku powinna znaleźć się w umowie przedwstępnej. Zadatek, podobnie jak zaliczka, również odliczany jest od całości kwoty mieszkania, które podlega transakcji.


Warto pamiętać, iż umowa przedwstępna może zostać podpisana jako zwykła umowa cywilnoprawna, niestanowiąca aktu notarialnego lub w formie notarialnej. Umowa cywilnoprawna, jeśli nie została dotrzymana, pozwala żądać zwrotu zadatku, w przypadku umowy notarialnej łatwiej jest dochodzić swoich praw sądownie, żądając zawarcia umowy przyrzeczonej. Akt notarialny stanowi też lepszą ochronę, jeśli miałoby dojść do zbankrutowania dewelopera. Ponadto, ubiegając się o kredyt hipoteczny, bank może wymagać posiadania umowy przedwstępnej sporządzonej notarialnie.


Umowa przedwstępna kupna domu, tak jak i mieszkania czy gruntu, może być ujawniona w księdze wieczystej nieruchomości. Jest ona wówczas skuteczna wobec każdego właściciela, nawet gdy umowa nie zobowiązuje go bezpośrednio do świadczenia.


Pobierz darmowy wzór umowy przedwstępnej sprzedaży nieruchomości!



Pobierz wzór umowy przedwstępnej sprzedaży nieruchomości w formacie DOC (Word).

Pobierz wzór umowy przedwstępnej sprzedaży nieruchomości w formacie PDF, gotowy do druku.

Umowa przedwstępna – omówienie wzoru

Jak wspomniano, w umowie przedwstępnej niezbędnie zawarte muszą być postanowienia planowanej umowy przyrzeczonej – tzw. essentialia negotii. Są one zależne od rodzaju umowy, ich cechą jest jednak to, że kwalifikują daną czynność prawną do określonego typu – np. strony obligują się do zawarcia umowy sprzedaży. W treści umowy przedwstępnej będzie musiało znaleźć się w takiej sytuacji jasne wskazanie, iż jedna ze stron zobowiązuje się do przeniesienia własności i posiadania, a druga z nich – do zapłaty określonej ceny.


W umowie powinny znaleźć się również inne elementy. Oprócz przedmiotu i ceny sprzedaży, to także: data i miejsce zawarcia umowy, strony umowy, termin zawarcia umowy przyrzeczonej, zadatek lub zaliczka, podpisy stron.