Czy pracodawca może odmówić udzielenia urlopu, a jeśli tak to kiedy?

Wszyscy wiemy, jak ważne są dni wolne od pracy. W 2025 roku przepisy dotyczące urlopu wypoczynkowego w Polsce pozostają niezmienne, jednak warto przypomnieć najistotniejsze informacje oraz zmiany, które mogą mieć wpływ na pracodawców i pracowników.

Urlop wypoczynkowy – podstawowe informacje

Urlop wypoczynkowy jest prawem pracowniczym i przysługuje każdemu pracownikowi zatrudnionemu na podstawie umowy o pracę. Zgodnie z Kodeksem pracy, pracownik ma prawo do corocznego płatnego urlopu wypoczynkowego. Osoby zatrudnione na umowach cywilnoprawnych, takich jak umowa zlecenie czy umowa o dzieło, nie mają prawa do urlopu wypoczynkowego – takie umowy są regulowane przez Kodeks cywilny.

Ile urlopu przysługuje pracownikowi?

Zgodnie z przepisami, w 2025 roku pracownik zatrudniony na pełny etat ma prawo do 20 lub 26 dni urlopu w ciągu roku. Liczba dni zależy od stażu pracy – pracownicy z krótszym stażem (do 10 lat) mają prawo do 20 dni urlopu, natomiast osoby z dłuższym stażem pracy mogą liczyć na 26 dni wypoczynku. Warto dodać, że do stażu pracy zalicza się także okres edukacji – szkoła średnia, studia, a także inne formy kształcenia zawodowego.

Jak złożyć wniosek o urlop?

Urlop wypoczynkowy przyznawany jest na podstawie wniosku pracownika, który zawiera: imię i nazwisko, rodzaj urlopu oraz jego daty. Pracodawca ma obowiązek sporządzenia harmonogramu urlopowego, który daje pracownikom pewność co do przyznanych terminów. W przypadku konieczności zmiany terminu, wymagane jest zgłoszenie prośby o zmianę terminu i uzyskanie zgody pracodawcy. Sprawdź elektroniczne wnioski urlopowe, które znacząco ułatwiają tę kwestię!

Czy pracodawca może odmówić urlopu?

Tak, pracodawca ma prawo odmówić urlopu w wyjątkowych sytuacjach. Zgodnie z przepisami, odmowa może dotyczyć m.in. konieczności zachowania ciągłości pracy w firmie. Warto pamiętać, że zmiana decyzji o urlopie w trakcie jego trwania również jest możliwa, ale tylko w uzasadnionych przypadkach – dotyczy to zwłaszcza sytuacji, w których pracownik już rozpoczął urlop, a firma wymaga jego obecności.

Kiedy pracodawca może odmówić urlopu?

Pracodawca może odmówić udzielenia urlopu lub przerwać trwający urlop, jeśli zachowanie ciągłości pracy w firmie tego wymaga. Należy jednak pamiętać, że w 2025 roku przepisy te zostały zaostrzone i pracodawcy muszą szczególnie uzasadniać decyzję o przerwaniu urlopu, aby uniknąć nadużyć.

Odmowa urlopu a termin wniosku

Odmowa może także wynikać z faktu, że pracownik złożył wniosek urlopowy zbyt późno. Warto pamiętać, że zarówno urlop wypoczynkowy, jak i urlop na żądanie muszą być zaplanowane w odpowiednim czasie, aby pracodawca miał możliwość dostosowania organizacji pracy w firmie.

Co może zrobić pracownik, jeśli pracodawca odmówi urlopu?

Jeśli pracownik nie zgadza się z decyzją o odmowie urlopu, ma prawo domagać się wolnego w innym terminie. W przypadku braku porozumienia, pracownik może złożyć skargę do sądu pracy. W takiej sytuacji to pracodawca będzie musiał udowodnić, że jego decyzja była uzasadniona. Jeśli odmowa była bezpodstawna, pracodawca będzie zobowiązany do pokrycia kosztów, które pracownik poniósł w związku z planowanym urlopem, w tym ewentualnych kosztów związanych z dzieckiem lub zaplanowanymi podróżami.

Przerwanie urlopu – kiedy jest możliwe?

Przerwanie urlopu, czyli wezwanie pracownika do pracy w trakcie wypoczynku, jest możliwe, ale tylko w uzasadnionych przypadkach. Pracodawca ma prawo polecić pracownikowi powrót do pracy, ale musi to zrobić w formie oficjalnego polecenia służbowego. Jeśli pracownik nie zgadza się na przerwanie urlopu, może zwrócić się do pracodawcy z prośbą o wyjaśnienie powodów tej decyzji.