Mały podatnik VAT – kim jest i jakie posiada uprawnienia?

Jednak mały podatnik VAT to zupełnie inne pojęcie niż mały podatnik PIT. O tym, kto jest podatnikiem VAT, decyduje rodzaj dokonywanej czynności. Nie ma więc znaczenia rejestracja przedsiębiorcy w urzędzie dla celów VAT. Poza tym należy pamiętać, że ciężar podatku od towarów i usług ostatecznie ponosi konsument w kwocie nabywanego towaru lub usługi. Jednak czy te reguły dotyczą także małych podatników VAT?

Mały przedsiębiorca – definicja małego podatnika VAT

Na szczęście nie musimy domyślać się, kim jest mały podatnik VAT, ponieważ jego definicję ustawodawca zawarł w art. 2 ust. 25 Ustawy o podatku od towarów i usług. Zgodnie z jej treścią mały podatnik VAT to:

przedsiębiorca, którego wartość sprzedaży w poprzednim roku podatkowym była mniejsza lub równa od równowartości kwoty 1 200 000 euro wyrażonej w złotych polskich;
przedsiębiorca, którego kwota prowizji albo innych rodzajów wynagrodzenia za wykonanie usługi w poprzednim roku podatkowym była równa lub mniejsza od równowartości kwoty 45 000 euro wyrażonej w złotych polskich dla podatnika, który:

prowadzi przedsiębiorstwo maklerskie;
zarządza funduszami inwestycyjnymi;
zarządza alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi;
jest agentem, zleceniobiorcą lub inną osobą świadczącą usługi o podobnym charakterze, z wyjątkiem komisu.

Mały podatnik VAT a mały podatnik PIT – czym się różnią?

Małym podatnikiem VAT jest podatnik podatku do towarów i usług o niewielkim rocznym obrocie, który nie przekracza określonych w ustawie limitów. Elementem wspólnym łączącym status małego podatnika VAT i PIT jest kwota ustawowych limitów wyznaczona w obu przypadkach na wartość 1 200 000 euro.

Natomiast różnica sprowadza się do przysługujących im uprawnień. Mały podatnik VAT może skorzystać z tzw. kasowej metody rozliczenia podatku od towarów i usług. W przeciwieństwie do ogólnej procedury metoda kasowa przenosi termin rozliczenia podatku na okres, w którym podatnik otrzymuje płatność od klienta. Wówczas przedsiębiorca nie musi ujmować faktury w deklaracjach albo rejestracjach VAT aż do czasu, gdy zostanie opłacona. Natomiast mały podatnik PIT może skorzystać z kwartalnej metody wpłacania zaliczek na podatek dochodowym z tzw. kredytu podatkowe na początku prowadzenia działalności gospodarczej oraz jednorazowej amortyzacji do wysokości 50 000 euro.

Kto skorzysta z kasowej metody rozliczenia podatku VAT?

Ze względu na dosyć niski poziom ustawowych limitów z kasowej metody rozliczania podatku mogą skorzystać przede wszystkich mali i średni przedsiębiorcy. Biorąc pod uwagę, ze ta grupa stanowi w Polsce zdecydowana większość, metoda kasowa wydaje się korzystna szczególnie dla nich.

VAT kasowy jest wystawiany sporządzany w terminach kwartalnych na formularzach VAT-7K. Ze względu na przesunięcie okresu rozliczenia jest szczególnie korzystny dla przedsiębiorców, którzy wystawiają długoterminowe faktury. Dzięki temu zyskują niezbędny czas na zdobycie środków potrzebnych na rozliczenie obowiązkowych należności z fiskusem. Powinni to wykorzystać szczególnie młodzi przedsiębiorcy, którzy dopiero zaczynają swoją przygodę z biznesem. Początkowo nie są oni bowiem w stanie przewidzieć terminu wpływu należności od kontrahentów – metoda kasowa pozwala im skutecznie uniknąć ewentualnego konfliktu z urzędem skarbowym. Wspomaga więc ona utrzymanie ciągłości finansowej przedsiębiorstwa, a także pozwala uniknąć powstania zaległości podatkowych.

„Mały podatnik” – rok 2019 bez zmian obowiązującego limitu

Obowiązujący w 2019 r. limit dla uznania przedsiębiorcy za małego podatnika podatku do towarów i usług wynosi równowartość kwoty 1 200 000 euro wyrażonej w złotych polskich. Po przeliczeniu kursu średniego NBP z 1 października 2018 r. wyniósł 4,2795 złotych daje to wartość wynoszącą 5 135 000 złotych. Obowiązujący w tym roku limit nie zmienił się w względem roku poprzedniego i wynosi nadal 1 200 000 euro.

Jak zostać małym podatnikiem VAT?

Status małego podatnika VAT nie stanowi obowiązku przedsiębiorcy, ale jest jego uprawnieniem. Oznacza to, że nikt nie staje się małym podatnikiem automatycznie, gdy osiągnie mniejszy roczny obrót niż ten wyznaczony w przepisach. Ma to konsekwencje dla skorzystania z kasowej metody rozliczenia podatku. Innymi słowy, aby skorzystać z preferencyjnego dla podatnika sposobu rozliczania się, należy powiadomić o tym urząd skarbowy. Podatnik musi przy tym dochować terminu – powiadomienie powinno nastąpić do końca miesiąca poprzedzającego okres, za który podatnik będzie stosował metodę kasową. Podatnik powinien więc złożyć zawiadomienie do końca grudnia, marca, czerwca i września.

Jeśli przedsiębiorca zdecyduje się na korzystanie z metody kasowej rozliczenia podatku w ramach swojego statusu, mały podatnik VAT nie może z niej zrezygnować przez najbliższe 12 miesięcy. Jedynym sposobem na utracenie uprawnienia przed upływem tego okresu jest przekroczenie rocznego limitu wartości obrotu przewidzianego dla małych podatników podatku od towarów i usług.

Podatnik to nie płatnik

Niestety często błędnie utożsamia się podatnika z płatnikiem VAT. Tymczasem są to dwie odrębne funkcje, które różnią się obowiązkami oraz uprawnieniami. Podatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, podlegająca na mocy ustaw podatkowych obowiązkowi podatkowemu i która odpowiada za ten obowiązek całym swoim majątkiem. Natomiast płatnikiem jest osoba fizyczna, prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, która jest obowiązana do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu.

Na gruncie polskiego prawa podatkowe obowiązuje jedynie instytucja małego podatnika VAT. Dlatego mówienie o małym płatniku podatku od towarów i usług jest błędem.