Zarówno zleceniodawca, jak i wykonawca mają prawo zakończyć umowę, gdy zaistnieją ku temu odpowiednie okoliczności. Czy możliwe jest jednak porzucenie pracy na umowie o dzieło? Kiedy mamy z nim do czynienia oraz z jakimi konsekwencjami należy się liczyć?
Porzucenie pracy – co to takiego?
Za porzucenie pracy uznaje się nagłe i nieprzewidziane zaniechanie wykonywania pracy przez pracownika, które nie zostało usprawiedliwione. Jeszcze do niedawna porzucenie pracy skutkowało natychmiastowym wygaśnięciem stosunku zatrudnienia. Obecnie jego rozwiązanie m.in. poprzez wypowiedzenie umowy o pracę musi być zainicjowane przez pracodawcę. Może on tego dokonać również w trybie dyscyplinarnym, jednak zachowując odpowiednią ostrożność.
Może bowiem dojść do sytuacji, gdy absencja w pracy nie jest jednoznaczna z jej porzuceniem. Pracodawca powinien dać zatrudnionemu czas na usprawiedliwienie swojej nieobecności. Jeśli jednak wszystko wskazuje na to, że pracownik zdecydował się na porzucenie pracy, wówczas można podjąć kroki w kierunku jego zwolnienia. W przypadku podjęcia trybu dyscyplinarnego oraz funkcjonowania w firmie organizacji związkowej, powinna zostać sporządzona notatka służbowa w celu zawiadomienia organizacji o przyczynie rozwiązania umowy. Należy również pamiętać o tym, że pracownik powinien otrzymać świadectwo pracy, które wskazuje na podstawę rozwiązania umowy, jednak nie podaje przyczyny jej wypowiedzenia.
Umowa o dzieło jest szczególnym rodzajem współpracy. Polega ona na osiągnięciu określonego rezultatu, za które zleceniobiorca otrzymuje ustalone wynagrodzenie. W przypadku opóźnień w oddaniu dzieła bądź jego nienależytym wykonaniu zleceniodawca może odstąpić od umowy. Czy jednak można mówić o porzuceniu pracy na umowie o dzieło? Niekiedy za taki stan rzeczy uznaje się niewykonanie dzieła stanowiącego przedmiot umowy. Wykonawca nie otrzymuje wówczas ustalonego wynagrodzenia, a jeśli umowa przewidywała kary umowne z tytułu niewykonania dzieła - powinien spodziewać się roszczeń ze strony zleceniodawcy.
Porzucenie pracy przez pracownika – kiedy można wykonać ten proceder?
Pracownik zatrudniony w danym przedsiębiorstwie nie powinien porzucać swojej pracy. Jest to bowiem traktowane jako naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych, a skutkiem takiego zachowania jest zwykle rozwiązanie umowy o pracę, często w trybie dyscyplinarnym. Można mówić jednak o sytuacjach, w których zwykle dochodzi do porzucania pracy. Jedną z nich jest znalezienie zatrudnienia w innym miejscu. Pracownik przestaje przychodzić do poprzedniej pracy pomimo, że umowa nie wygasła i nie upłynął okres wypowiedzenia. Inną jest niezadowolenie z warunków zatrudnienia, takich jak czas pracy czy wynagrodzenie. Pracownik decyduje się więc na porzucenie pracy, gdy ta przestaje mu się zwyczajnie podobać.
W przypadku umowy o dzieło nie można mówić o porzuceniu pracy w tym samym kontekście, co przy umowach o pracę. Umowa o dzieło jest bowiem regulowana przez przepisy Kodeksu cywilnego i nie ma tu zastosowania Kodeks pracy. Jednakże za swoiste porzucenie pracy w tym wypadku można uznać niewykonanie rezultatu stanowiącego przedmiot umowy o dzieło. Pracownik nie będzie jednak wówczas narażony na takie same konsekwencje, co osoba zatrudniona na umowę o pracę.
Oprócz kontroli ze strony przełożonych w wykryciu absencji pracownika pomóc może rejestracja czasu pracy w systemie elektronicznym. Pomaga ona zaobserwować nie tylko spóźnienia, ale także nieusprawiedliwione nieobecności. Stanowi ona również dodatkowy dowód, że zatrudniony faktycznie nie pojawił się w miejscu pracy i doszło do jej porzucenia. Pracodawcy mogą wykorzystać do tego m.in. darmowy program do ewidencji czasu pracy, by nie ponosić dodatkowych kosztów związanych z prowadzeniem działalności. Będzie to korzystne zwłaszcza dla niewielkich firm, zatrudniających mniej pracowników i chcących ograniczać wydatki.
Co grozi za porzucenie pracy?
Zatrudnieni muszą pamiętać, że zaniechanie przez nich pracy może skutkować przykrymi konsekwencjami. Naruszenie obowiązków pracowniczych może stanowić podstawę do zwolnienia dyscyplinarnego, dlatego zamiast dopuszczać do nieusprawiedliwionej absencji, lepiej jest porozmawiać z przełożonym na temat ustania stosunku pracy na podstawie porozumienia stron. Zatem, co grozi za porzucenie pracy i z jakimi skutkami takiego postępowania należy się liczyć?
- Wypowiedzenie umowy o pracę. Następuje ono z inicjatywy pracodawcy, który ma prawo wypowiedzieć umowę o pracę osobie porzucającej ją. Dawniej do ustania stosunku pracy dochodziło automatycznie, w momencie porzucenia pracy. Obecnie przepisy wskazują, że to pracodawca powinien podjąć kroki w stronę zwolnienia pracownika.
- Zwolnienie dyscyplinarne. Porzucenie pracy jest przesłanką do wypowiedzenia umowy o pracę w trybie dyscyplinarnym. Pracodawca może rozwiązać współpracę bez zachowania okresu wypowiedzenia i z winy pracownika, jeżeli ten bez usprawiedliwienia przestał wykonywać swoje obowiązki, a tym samym pojawiać się w miejscu pracy. Informacja o zwolnieniu dyscyplinarnym pojawia się w świadectwie pracy i może być istotnym utrudnieniem w znalezieniu zatrudnienia w przyszłości. Co, jeśli chodzi o urlop po zwolnieniu dyscyplinarnym? Pracownik, który w momencie zwolnienia ma prawo do urlopu wypoczynkowego, powinien otrzymać ekwiwalent od pracodawcy.
- Odszkodowanie zapłacone pracodawcy. Zatrudniony może zostać pociągnięty do odpowiedzialności także w formie zapłaty odszkodowania. Pracodawca może bowiem dochodzić roszczeń od osoby, która wyrządziła szkodę w skutek porzucenia pracy.
- Brak prawa do zasiłku dla bezrobotnych. Osoby, które na skutek własnej winy spowodowały rozwiązanie umowy o pracę tracą możliwość uzyskania zasiłku dla bezrobotnych. Pracownik zwolniony dyscyplinarnie za porzucenie pracy nie będzie mógł go więc pobierać.
Jakie konsekwencje porzucenia pracy występują w przypadku umów o dzieło? Zleceniobiorca, który zdecyduje się na niewykonanie przedmiotu umowy, nie otrzyma zapisanego w niej wynagrodzenia. Jeśli w dokumencie zawarto zapisy dotyczące konsekwencji porzucenia zlecenia, wówczas wykonawca będzie musiał się im poddać. Porzucenie pracy na umowie o dzieło może skutkować m.in. zapłaceniem kary umownej czy zwrotem otrzymanej zaliczki. Nie ma w tym wypadku mowy o zwolnieniu dyscyplinarnym, które jest możliwym trybem zerwania współpracy na umowę o pracę.
Porzucenie pracy a emerytura – jakie są konsekwencje?
W przypadku osób decydujących się na porzucenie pracy konsekwencje są dotkliwe. Oprócz wypowiedzenia umowy o pracę zachowanie to może skutkować zapłatą odszkodowania lub utratą prawa zasiłku dla bezrobotnych. Jak wygląda jednak relacja porzucenie pracy a emerytura i czy osoba, u której doszło do nagłej i nieusprawiedliwionej absencji w pracy traci prawo do świadczenia? Otóż nie. Porzucenie pracy nie ma wpływu na wysokość emerytury, jednak pracownik powinien się liczyć z tym, że dni nieobecności w pracy nie będą wliczać się do okresu uwzględnianego przy ustalaniu prawa do emerytury.
Przerwanie pracy rozumiane jest jako nagłe i nieusprawiedliwione zaprzestanie wykonywania pracy. W przypadku umów o dzieło, które nie podlegają Kodeksowi pracy, można mówić o nim wówczas, gdy zleceniobiorca zaniecha wykonania przedmiotu umowy. Osoby zatrudnione na umowę o pracę powinny natomiast pamiętać, że porzucenie pracy przez pracownika może skutkować zwolnieniem dyscyplinarnym. Lepiej więc dojść do porozumienia z pracodawcą i dogadać się w sprawie przerwania stosunku pracy.
