Umowa kupna-sprzedaży samochodu

Umowa kupna-sprzedaży (tak samochodu, jak i innych ruchomości i nieruchomości) uregulowana jest przez Ustawę z dnia 23 kwietnia 1964 roku Kodeks Cywilny. Istotą umowy tego rodzaju jest przeniesienie własności rzeczy, o czym stanowi art. 155 Kodeksu: „Umowa sprzedaży, zamiany, darowizny, przekazania nieruchomości lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia własności rzeczy co do tożsamości oznaczonej przenosi własność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły”.

Umowa kupna-sprzedaży: podstawowe informacje

Zgodnie z art. 535 Kodeksu: „Przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę”. Zapis ten powinien być stosowany również wobec transakcji, których przedmiotem są pojazdy. Wówczas umowa kupna-sprzedaży dotyczy np. samochodu i określa m.in. warunki oraz cenę jego sprzedaży.

Cena ta powinna zostać określona poprzez wskazanie podstaw do jej ustalenia. Sprzedaży samochodów nie dotyczą przepisy o cenie sztywnej (art. 537 Kodeksu: „Jeżeli w miejscu i czasie zawarcia umowy sprzedaży obowiązuje zarządzenie, według którego za rzeczy danego rodzaju lub gatunku może być zapłacona jedynie cena ściśle określona, cena ta wiąże strony bez względu na to, jaką cenę w umowie ustaliły”). Podobnie jest z przepisami dotyczącymi ceny maksymalnej, minimalnej oraz wynikowej.

Sprzedający i kupujący samochód – prawa i obowiązki

Warto wiedzieć, iż zgodnie z prawem za ofertę sprzedaży uważa się wystawienie rzeczy w miejscu sprzedaży na widok publiczny wraz z oznaczeniem ceny. W przypadku samochodów miejscem sprzedaży będą m.in. giełdy czy komisy, niemniej za ofertę uznać też należy pozostawienie pojazdu wraz ze stosowną informacją o sprzedaży np. na osiedlowym parkingu.

Dodać należy, iż – w odniesieniu do kupującego-konsumenta – obowiązkiem sprzedawcy jest niezwłoczne wydanie rzeczy, maksymalnie w ciągu trzydziestu dni od dnia, w którym zawarto umowę (chyba że postanawia ona inaczej). Przekroczenie tego terminu może być przyczyną odstąpienia od umowy przez konsumenta. Co więcej, sposób wydania i odebrania sprzedanej rzeczy powinien zagwarantować jej całość i nienaruszalność – m.in. z tego względu w odniesieniu do samochodów zazwyczaj stosowany jest odbiór osobisty.

Istotny jest też fakt, iż sprzedawca ma obowiązek (jeszcze przed zawarciem umowy) udzielić kupującemu wszelkich informacji o stosunkach prawnych i faktycznych, które rzeczy dotyczą. Warto upewnić się, iż osoba sprzedająca rzeczywiście posiada tytuł prawny do dysponowania samochodem, który zamierzamy kupić – np. czy jest jego jedynym właścicielem.

Dodatkowo, „Sprzedawca obowiązany jest wydać posiadane przez siebie dokumenty, które dotyczą rzeczy. Jeżeli treść takiego dokumentu dotyczy także innych rzeczy, sprzedawca obowiązany jest wydać uwierzytelniony wyciąg z dokumentu. Ponadto, jeżeli jest to potrzebne do należytego korzystania z rzeczy zgodnie z jej przeznaczeniem, sprzedawca obowiązany jest załączyć instrukcję i udzielić wyjaśnień dotyczących sposobu korzystania z rzeczy”. Wraz z samochodem powinniśmy zatem otrzymać np. kartę pojazdu czy dowód rejestracyjny.

Kolejnym obowiązkiem sprzedającego jest też umożliwienie sprawdzenia jakości, kompletności i funkcjonowania głównych mechanizmów i podstawowych podzespołów przedmiotu podlegającego transakcji. Dzięki temu kupujący może zapoznać się z samochodem, a także poznać jego ewentualne wady.

Kupujący powinien natomiast pamiętać, iż – zgodnie z art. 548 Kodeksu – „Z chwilą wydania rzeczy sprzedanej przechodzą na kupującego korzyści i ciężary związane z rzeczą oraz niebezpieczeństwo przypadkowej utraty lub uszkodzenia rzeczy”. Jest to związane z pełnym przeniesieniem własności samochodu.

Umowa kupna-sprzedaży samochodu – omówienie wzoru

Kodeks Cywilny nie precyzuje, w jakiej formie zawrzeć umowę kupna-sprzedaży samochodu. Powinna ona jednak zostać spisana, dzięki czemu zyska wartość dowodową, gdyby w przyszłości doszło do jakichkolwiek sporów w odniesieniu do nowego nabytku. Jeżeli kupujący w ramach transakcji nie otrzyma faktury, spisaną umowę trzeba będzie także przedstawić wydziałowi komunikacji oraz urzędowi skarbowemu. O spisanie umowy zadbać powinni szczególnie przedsiębiorcy, dla których będzie ona jednocześnie dowodem zakupu i dowodem księgowym.

Wobec braku wskazania formy umowy, prawodawca nie przedstawił również uniwersalnego wzoru umowy kupna-sprzedaży samochodu. Dostępnych jest wiele szablonów takiej umowy (umowa kupna-sprzedaży samochodu pdf, umowa kupna-sprzedaży samochodu doc). Dokument powinien z pewnością zawierać takie informacje, jak: data oraz miejsce zawarcia umowy; oznaczenie stron umowy (sprzedającego i kupującego); opis przedmiotu transakcji (możliwie najbardziej precyzyjny, uwzględniający m.in. markę samochodu, rok produkcji, numery nadwozia, numery silnika, numer rejestracyjny, numer karty pojazdu, aktualny przebieg, kolor); cena sprzedaży; oświadczenie kupującego dotyczące znajomości stanu technicznego pojazdu; data przekazania samochodu; wskazanie strony ponoszącej koszty zawarcia umowy; podpisy strony sprzedającej i kupującej.

W umowie kupna-sprzedaży samochodu mogą znaleźć się też inne informacje, np. zobowiązanie sprzedającego do przekazania dowodu rejestracyjnego kupującemu, karty pojazdu czy dowodu zawarcia obowiązkowego ubezpieczenia OC razem z potwierdzeniem zapłaty. Jeżeli transakcji podlega samochód sprowadzony z zagranicy, warto pamiętać o potwierdzeniu dokonania wszelkich niezbędnych opłat (w tym opłaty recyklingowej, opłat celnych czy akcyzy).