Umowa kupna-sprzedaży samochodu

Sprzedaż lub kupno pojazdu to często zawierana transakcja, zarówno pomiędzy osobami fizycznymi, jak i pomiędzy osobami prawnymi. Dlatego warto wiedzieć, jak prawidłowo przygotować umowy kupna-sprzedaży pojazdu, jakie formalności należy dopełnić i jak zabezpieczyć się przed ewentualnymi sporami.

Czym jest umowa sprzedaży?

Umowa sprzedaży (zarówno samochodu, jak i innych ruchomości i nieruchomości) jest umową cywilnoprawną, dlatego uregulowana jest przez Ustawę z dnia 23 kwietnia 1964 roku Kodeks Cywilny. Istotą umowy tego rodzaju jest przeniesienie własności rzeczy, o czym stanowi art. 155 Kodeksu: „Umowa sprzedaży, zamiany, darowizny, przekazania nieruchomości lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia własności rzeczy co do tożsamości oznaczonej przenosi własność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły”.

Umowa kupna-sprzedaży: podstawowe informacje

Zgodnie z art. 535 Kodeksu: „Przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę”. Zapis ten powinien być stosowany również wobec transakcji, których przedmiotem są pojazdy. Wówczas umowa kupna-sprzedaży dotyczy np. samochodu i określa m.in. warunki oraz cenę jego sprzedaży.

Cena ta powinna zostać określona poprzez wskazanie podstaw do jej ustalenia. Sprzedaży samochodów nie dotyczą przepisy o cenie sztywnej (art. 537 Kodeksu: „Jeżeli w miejscu i czasie zawarcia umowy sprzedaży obowiązuje zarządzenie, według którego za rzeczy danego rodzaju lub gatunku może być zapłacona jedynie cena ściśle określona, cena ta wiąże strony bez względu na to, jaką cenę w umowie ustaliły”). Podobnie jest z przepisami dotyczącymi ceny maksymalnej, minimalnej oraz wynikowej.

Sprzedający i kupujący samochód – prawa i obowiązki

Warto wiedzieć, iż zgodnie z prawem za ofertę sprzedaży uważa się wystawienie rzeczy w miejscu sprzedaży na widok publiczny wraz z oznaczeniem ceny. W przypadku samochodów miejscem sprzedaży będą m.in. giełdy czy komisy, niemniej za ofertę uznać też należy pozostawienie pojazdu wraz ze stosowną informacją o sprzedaży np. na osiedlowym parkingu.

Dodać należy, iż – w odniesieniu do kupującego-konsumenta – obowiązkiem sprzedawcy jest niezwłoczne wydanie rzeczy, maksymalnie w ciągu trzydziestu dni od dnia, w którym zawarto umowę (chyba że postanawia ona inaczej). Przekroczenie tego terminu może być przyczyną odstąpienia od umowy przez konsumenta. Co więcej, sposób wydania i odebrania sprzedanej rzeczy powinien zagwarantować jej całość i nienaruszalność – m.in. z tego względu w odniesieniu do samochodów zazwyczaj stosowany jest odbiór osobisty.

Istotny jest też fakt, iż sprzedawca ma obowiązek (jeszcze przed zawarciem umowy) udzielić kupującemu wszelkich informacji o stosunkach prawnych i faktycznych, które rzeczy dotyczą. Warto upewnić się, iż osoba sprzedająca rzeczywiście posiada tytuł prawny do dysponowania samochodem, który zamierzamy kupić – np. czy jest jego jedynym właścicielem.

Dodatkowo zgodnie z art. 546 § 2 „Sprzedawca obowiązany jest wydać posiadane przez siebie dokumenty, które dotyczą rzeczy. Jeżeli treść takiego dokumentu dotyczy także innych rzeczy, sprzedawca obowiązany jest wydać uwierzytelniony wyciąg z dokumentu. Ponadto, jeżeli jest to potrzebne do należytego korzystania z rzeczy zgodnie z jej przeznaczeniem, sprzedawca obowiązany jest załączyć instrukcję i udzielić wyjaśnień dotyczących sposobu korzystania z rzeczy”. Wraz z samochodem powinniśmy zatem otrzymać np. kartę pojazdu czy dowód rejestracyjny.

Kolejnym obowiązkiem sprzedającego jest też umożliwienie sprawdzenia jakości, kompletności i funkcjonowania głównych mechanizmów i podstawowych podzespołów przedmiotu podlegającego transakcji. Dzięki temu kupujący może zapoznać się z samochodem, a także poznać jego ewentualne wady.

Kupujący powinien natomiast pamiętać, iż – zgodnie z art. 548 Kodeksu – „Z chwilą wydania rzeczy sprzedanej przechodzą na kupującego korzyści i ciężary związane z rzeczą oraz niebezpieczeństwo przypadkowej utraty lub uszkodzenia rzeczy”. Jest to związane z pełnym przeniesieniem własności samochodu.

Pobierz darmowy wzór umowy kupna-sprzedaży samochodu!

Umowa sprzedaży samochodu

Umowę na sprzedaż i zakup samochodu warto zawrzeć na piśmie. Pobierz DARMOWY wzór/druk Umowy Sprzedaży Samochodu w formacie DOC (Word) lub PDF.

Umowa kupna-sprzedaży pojazdu – omówienie wzoru

Kodeks cywilny nie precyzuje, w jakiej formie mają zostać zawarte umowy kupna-sprzedaży samochodu. Powinny one jednak zostać spisane, dzięki czemu zyskają wartość dowodową, gdyby w przyszłości doszło do jakichkolwiek sporów w odniesieniu do nowego nabytku. Jeżeli kupujący w ramach transakcji nie otrzyma faktury, spisaną umowę trzeba będzie także przedstawić wydziałowi komunikacji oraz urzędowi skarbowemu. O spisanie umowy zadbać powinni szczególnie przedsiębiorcy, dla których będzie ona jednocześnie dowodem zakupu i dowodem księgowym.

Wobec braku wskazania formy umowy, prawodawca nie przedstawił również uniwersalnego wzoru umowy kupna-sprzedaży samochodu. Dostępnych jest wiele szablonów takiej umowy. Dokument powinien z pewnością zawierać takie informacje, jak: 

• data oraz miejsce zawarcia umowy; 

• oznaczenie stron umowy (sprzedającego i kupującego, w tym imiona i nazwiska, adresy, nr dowodów tożsamości, PESEL lub NIP); 

• opis przedmiotu transakcji (możliwie najbardziej precyzyjny, uwzględniający m.in. markę samochodu, rok produkcji, numery nadwozia, numery silnika, numer rejestracyjny, numer karty pojazdu, aktualny przebieg, kolor); 

• cena sprzedaży, najlepiej wyrażoną w formie liczbowej i słownej;

• sposób zapłaty;

• oświadczenie kupującego, dotyczące znajomości stanu technicznego pojazdu; 

• oświadczenie sprzedającego, że samochód jest jego własnością, nie posiada wad prawnych, nie jest przedmiotem żadnego zabezpieczenia i nie tyczy się wobec niego żadne postępowanie, a także że do przedmiotu umowy nie mają prawa żadne osoby trzecie;

• data przekazania samochodu, gdyż czynność ta może, ale nie musi nastąpić w dniu zawarcia umowy; 

• wskazanie strony ponoszącej koszty zawarcia umowy, w tym podatek od czynności cywilnoprawnych (PCC); 

• podpisy strony sprzedającej i kupującej.

W umowie kupna-sprzedaży samochodu mogą znaleźć się też inne informacje istotne z punktu widzenia stron, np. zobowiązanie sprzedającego do przekazania dowodu rejestracyjnego kupującemu, karty pojazdu czy dowodu zawarcia obowiązkowego ubezpieczenia OC razem z potwierdzeniem zapłaty. Można w niej też zawrzeć informacje o dodatkowym wyposażeniu, które podnosi wartość pojazdu czy też zapisy o ewentualnych ubytkach. Jeżeli transakcji podlega samochód sprowadzony z zagranicy, warto pamiętać o potwierdzeniu dokonania wszelkich niezbędnych opłat (w tym opłaty recyklingowej, opłat celnych czy akcyzy).

Ponadto gotowa umowa kupna-sprzedaży pojazdu powinna być przygotowana w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach (lub więcej, jeśli istnieje więcej stron umowy), o czym warto wspomnieć w dokumencie. Warto też umieścić w niej zapis, że w sprawach nieuregulowanych umową będą mieć zastosowanie przepisy Kodeksu cywilnego.

Jak przeprowadzić udaną transakcję zakupu lub sprzedaży pojazdu?

Sprzedający pojazd powinien przygotować wszystkie dokumenty dotyczące samochodu, a kupujący powinien zweryfikować, czy wszystkie dane się zgadzają. Do najważniejszych dokumentów należy oczywiście dowód rejestracyjny oraz karta pojazdu.

Następnie kupujący powinien zapoznać się ze stanem technicznym samochodu, a sprzedający powinien poinformować potencjalnego nabywcę o istotnych wadach pojazdu. Dzięki temu w razie sprzedaży pojazdu sprzedawca będzie zwolniony od odpowiedzialności za te wady z tytułu rękojmi. Nabywca może z kolei ocenić, czy cena jest adekwatna do stanu interesującego go samochodu.

Trzeci etap to staranne sporządzenie umowy kupna-sprzedaży samochodu, która zabezpieczy interesy obu stron. Dokument przygotowany na piśmie, który będzie zawierał wszystkie wskazane przez nas elementy, będzie podstawą do udowodnienia swoich racji w razie ewentualnego sporu. Warto pamiętać, że powinno być tyle kopii umowy kupna-sprzedaży pojazdu ile jest stron umowy.

Na koniec, w ciągu 14 dni od sprzedaży pojazdu sprzedający powinien poinformować ubezpieczyciela o zmianie właściciela pojazdu.

Jakich błędów unikać przy zawieraniu umowy kupna-sprzedaży samochodu?

Sprzedający pojazd powinien zadbać, aby nie zatajać żadnych informacji dotyczących aspektów prawnych i fizycznych dotyczących przedmiotu sprzedaży. Po pierwsze zatajenie istotnych informacji jest niezgodne z prawem, a po drugie rodzi odpowiedzialność z tytułu rękojmi. Należy też unikać zaniżania w umowie kupna-sprzedaży pojazdu ceny samochodu. Może o to prosić kupujący, który chce obniżyć kwotę podatku od czynności cywilnoprawnych, ale takie działanie jest przestępstwem karno-skarbowym. Sprzedawca nie powinien też dopuścić do sytuacji, kiedy wraz z wydaniem samochodu nie przekazuje nabywcy dokumentów pojazdu. Kupujący odbierając samochód lub inny pojazd, powinien otrzymać wraz z nim dowód rejestracyjny, kartę pojazdu, dowody opłat (jeśli samochód został sprowadzony z zagranicy) oraz polisę OC.

Nabywca powinien zadbać o zapłacenie takiej kwoty, jaka jest ustalona w umowie kupna-sprzedaży samochodu. Umieszczenie zaniżonej ceny pojazdu w umowie, pomijając to, że jest przestępstwem skarbowym, może sprawić trudności przy odzyskaniu całej zapłaconej kwoty w przypadku sporu ze sprzedawcą. Błędem, którego należy unikać jest pominięcie sprawdzenia dokumentów oraz stanu technicznego pojazdu. Nie można też zgadzać się na odbiór pojazdu bez kompletu dokumentów.

Skrupulatne podejście do kupna-sprzedaży pojazdu oraz sporządzenia dokumentów sprawi, że obie strony będą zadowolone z transakcji i zminimalizują ryzyko wystąpienia ewentualnych sporów.