Umowa zlecenie dla studenta – co powinno się w niej znaleźć?

Według badania biura pośrednictwa pracy Job Square w 2017 r. 55% studentów w Polsce było zatrudnionych na umowę-zlecenie. Aż 88% ankietowanych deklarowało chęć podjęcia pracy dla zarobków, a 54% – dla doświadczenia. W przypadku 65% studentów jest to praca stała, a tylko 35% pracuje dorywczo. Jest to bardzo duża część studentów, którzy podejmują pracę w trakcie trwania nauki. Większość z nich jest zatrudniana na umowę-zlecenie, ponieważ pracodawcy przez zatrudnienie studenta mogą zmniejszyć koszty pracy o składki świadczeń zdrowotnych ZUS. Od 2016 roku umowy zlecenia muszą być obowiązkowo oskładkowane, jeżeli zatrudniony nie przekracza minimalnego wynagrodzenia. Umowa zlecenie w przypadku zatrudnienia studenta nie podlega oskładkowaniu, mimo iż nie osiąga on minimalnego wynagrodzenia z innych tytułów i umów. Poza profitami dla przedsiębiorców i studentów umowa zlecenie narzuca też pewne zobowiązania (źródło: http://studentwpracy.pl/assets/jobsquare_badanie_2016.pdf). Z kim i na jakich warunkach pracodawcy mogą związać się przez umowę zlecenie?

Umowa zlecenie dla studenta i nie tylko

Umowa zlecenie jest regulowana przez Kodeks Cywilny. Zobowiązuje ona zatrudnionego do wykonania określonych czynności wobec pracodawcy za wskazane zapisami wynagrodzenie. Osoba zatrudniona w ramach umowy może wykonać pracę bezpłatnie, jeśli określają to odpowiednie zapisy przed podjęciem czynności wobec pracodawcy. Umowa zlecenie może być zawierana z uczniami szkół ponadpodstawowych (od 1 września 2018 roku wyłącznie z osobami od 15. roku życia), gimnazjalnych i średnich oraz ze studentami uczelni wyższych. W przypadku studentów, którzy przekroczyli 26. rok życia, pracodawca nie może skorzystać ze zwolnienia ze składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne. Ograniczenia wieku studenta nie mają znaczenia, gdy student/uczeń został wcześniej zatrudniony u pracodawcy w formie umowy o pracę. W tym wypadku umowa zlecenie podlega obowiązkowo składkom ZUS, mimo że zatrudniony nie ukończył 26. roku życia. Plusem braku składek społecznych i zdrowotnych dla studentów jest wyższe wynagrodzenie netto, natomiast minusem jest brak możliwości korzystania ze świadczeń w przypadku macierzyństwa czy choroby (źródło: https://poradnikprzedsiebiorcy.pl/-koszty-zwiazane-z-zatrudnieniem-ucznia-lub-studenta-na-umowe zlecenie).

Umowa zlecenia ze studentem – co powinna zwierać?

Student/uczeń zwany w umowie zleceniu zleceniobiorcą musi mieć jasno określone zadania do wykonania, ale nie mogą one przybrać formy podległości służbowej wobec pracodawcy. Zleceniobiorca zobowiązuje się do wykonania określonych usług w ramach umowy. Należy zatem wyraźnie wskazać czynności, które wykonać ma zatrudniona osoba. Nie można przyjąć ogólnego zapisu głoszącego, że zleceniobiorca wykonuje ogólnie polecenia pracodawcy. Umowa musi także wskazywać miejsce i czas wykonywania usługi na rzecz pracodawcy. Umowa zlecenie nie może tworzyć związku charakterystycznego dla umowy o pracę. Przełożony nie może jednostronnie, poza umową, wyznaczać miejsca i czasu wykonywania obowiązków. Umowa powinna przewidywać sposób naliczania godzin pracy oraz stawkę godzinową i częstotliwość wypłat, jeśli umowa zawarta jest na dłuższy okres niż jeden miesiąc. W przypadku świadczenia usług trwających kilka miesięcy płatności za wykonane czynności powinny odbywać się przynajmniej raz w miesiącu (źródło: https://www.rp.pl/Kadry/304119989-Jak-zawrzec-umowe zlecenia-ze-studentem.html).

Zatrudnienie studenta na umowę zlecenie, a wynagrodzenie

Umowa jasno powinna określać stawkę godzinową za wykonaną pracę przez zleceniobiorcę, jeśli strony nie umówiły się na bezpłatną formę usługi. W rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 11 września 2018 roku określona jest minimalna stawka godzinowa, która wynosi 14,70 zł. Rozporządzenie weszło w życie dniem 1 stycznia 2019 roku. Należy jednak pamiętać, że minimalna stawka godzinowa może ulec zmianie na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów w następnym roku kalendarzowym. W przypadku roku 2018 minimalna stawka godzinowa wynosiła 13,70 zł. Wynagrodzenie studenta jest przeliczane w oparciu o prosty wzór, czyli iloczyn przepracowanych godzin w ramach umowy i minimalnej stawki godzinowej lub kwoty wyższej ustalonej z pracodawcą. Wynagrodzenie może zostać ujęte także całościowo, czyli wskazuje jedną kwotę za wykonaną pracę, ale na umowie należy podać liczbę przepracowanych godzin. Kwota podzielona przez liczbę godzin nie może być niższa niż stawka godzinowa wyznaczona w rozporządzeniu Rady Ministrów (źródło: http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20180001794/O/D20181794.pdf).

Umowa zlecenie dla studenta – podatek dochodowy i obowiązkowy ZUS

Pracodawca zwierający umowę zlecenie ze studentem jest płatnikiem podatku dochodowego. Zleceniodawca jest zobowiązany do naliczenia, pobrania i odprowadzenia zaliczki na podatek dochodowy od wypłaconego wynagrodzenia do urzędu skarbowego. Opodatkowanie takie może przybrać formę ryczałtu (20% uzyskanego przychodu) lub rozliczenia na zasadach ogólnych (18% uzyskanego przychodu). Podatek jest pobierany od przychodu, którego nie pomniejsza się o koszty jego uzyskania.

Pracodawca jest zobligowany do obowiązkowego odprowadzenia składek ZUS, gdy student jest zatrudniony w oparciu o umowę o pracę, przekroczył 26. rok życia lub przedwcześnie zakończył edukację. Częstym powodem obowiązkowych składek zdrowotnych jest skreślenie zleceniobiorcy z listy studentów, mimo że zatrudniony nie ukończył 26. roku życia. Zawierając umowę zlecenie ze studentem, pracodawca powinien w ramach zapisów zobligować pracownika do niezwłocznego poinformowania o zmianie statusu. Czy wobec tego pracodawca powinien zabezpieczyć się okresem wypowiedzenia w umowie zleceniu? Nie ma takiej potrzeby, ponieważ według Kodeksu Cywilnego umowę można wypowiedzieć w każdej chwili ze skutkiem natychmiastowym. Umowa może, ale nie musi, zawierać okres wypowiedzenia (np. dwutygodniowe), po którego upływie dojdzie do jej zakończenia (źródło: https://poradnikprzedsiebiorcy.pl/-zatrudnienie-studenta-na-umowe zlecenie#2-Zatrudnienie-studenta-a-prawa--ktore-mu-przysluguja).

Umowa zlecenie ze studentem niesie wiele korzyści dla zleceniodawcy i zleceniobiorcy. Należy jednak pamiętać, że jest ona ściśle regulowana przez Kodeks Cywilny i rozporządzenia Rady Ministrów. Przepisy ściśle regulują stawkę godzinową, wykonywane czynności w ramach umowy i zwolnienia ze składek.