Nie każdy pracownik jest zatrudniony na pełny etat. Zdarza się, że umowa przewiduje 4/5 etatu. Czym różni się niepełny wymiar czasu pracy od pełnego etatu? Czy wpływa on na liczbę dni urlopowych, które przysługują pracownikowi? Kiedy warto pracować w niepełnym wymiarze godzin i dla kogo takie rozwiązanie jest najlepsze? Wszystkiego dowiesz się z poniższego artykułu.

Ile godzin ma etat, a ile 4/5?

Podpisując umowę o pracę, przeważnie mamy do czynienia z pełnym wymiarem czasu pracy. Ile godzin ma etat? Pełen etat to 8 godzin pracy dziennie, co przekłada się na 40 godzin tygodniowo. Jak wyliczyć wymiar czasu pracy? W zależności od liczby dni roboczych w miesiącu, etat może mieć od nawet tylko 152 godzin w lutym, aż po 184 godziny chociażby w marcu. Nie każdy miesiąc zakłada tyle samo godzin pracy, nawet jeśli zawierasz umowę na pełny etat. Ile godzin będziesz pracować, zależy w głównej mierze od tego, jak rozkładają się weekendy w poszczególnych miesiącach kalendarzowych, ile dodatkowych dni wolnych od pracy wypada oraz ile dni ma miesiąc. 

Niepełny etat wygląda inaczej. Liczba godzin do przepracowania jest prosta do policzenia. Wystarczy pomnożyć wymiar etatu - w tym przypadku 4/5 - razy liczbę godzin, którą zawiera pełen etat. W ten sposób otrzymujemy czas pracy w niepełnym wymiarze godzin. By policzyć, jaki czas pracy będzie Cię obowiązywał, możesz także wykorzystać kalkulator wymiaru etatu. Narzędzie to pozwala na szybkie wyliczenie liczby godzin. 

Poniżej możesz zobaczyć przykłady, ile godzin będzie wynosić Twoja praca. Niepełny etat - w tym przypadku 4/5 - prezentuje się następująco:

  • w przypadku 160 godzin na pełnym etacie, 4/5 etatu to 128 godzin,
  • 184 godziny pełnego etatu przekłada się na 147 godzin 12 minut niepełnego etatu,
  • 168 godzin pełnego etatu to 134 godziny 24 minut w wymiarze 4/5 etatu.

Nie musisz martwić się dokładnym wyliczaniem czasu pracy. Odpowiada za to Twoja firma, która prowadzi rejestr czasu pracy pracowników. Jest to szczególnie przydatne w przypadku zawodowych kierowców, których czas pracy jest trudny do określenia. 

Zatrudnienie na 4/5 etatu – zalety i wady rozwiązania

Wady i zalety ma każda praca. Niepełny etat charakteryzuje się krótszym czasem pracy. Pracownik, który pracuje w niepełnym wymiarze godzin, nie musi pracować przez 6,4 godziny każdego dnia przez 5 dni w tygodniu. Może on pracować po 8 godzin dziennie, przy czym tych dni pracujących będzie wtedy po prostu mniej. O tym, jak konkretnie będzie wyglądał cały miesiąc pracy pracownika informuje umowa o pracę.

Praca w niepełnym wymiarze ma także inne warunki. Nakłada ona na pracodawcę i pracownika pewne obowiązki. Osoba, która jest zatrudniana na 4/5 etatu, musi wykonać badania lekarskie oraz szkolenie BHP przed przystąpieniem do pracy. Odprowadzane są także składki ZUS oraz podatek dochodowy. Można powiedzieć, że w tych kwestiach umowa na niepełny etat ma takie same warunki, jak przy pełnym etacie. 

Kolejną zaletą pracy w niepełnym wymiarze godzin jest naliczanie stażu pracy. Niezależnie od wymiaru etatu, staż pracy naliczany jest tak samo, jak w przypadku zatrudnienia na pełny etat.

Wadą takie rozwiązania może być naliczanie nadgodzin. Są one liczone po przepracowaniu pełnego etatu. Warto więc wiedzieć, ile wynosi pełny etat. Nadgodziny są liczone dopiero po 8 godzinach pracy w ciągu jednej doby. Oznacza to, że pracownik, który pracuje przez np. 6,4 godziny dziennie (jak może być w przypadku 4/5 etatu), przez pierwsze 1,6 godziny "nadgodzin" nie dostanie za nie dodatkowego wynagrodzenia. Inaczej wygląda sprawa w przypadku, gdy pracownik pracuje 8 godzin, ale nie we wszystkie dni robocze. Wtedy każda minuta ponad to jest uznawana za nadgodziny. Warto pamiętać o tym przy pospisywaniu umowy o pracę. Powinna ona zawierać informacje na temat sposobu liczenia nadgodzin, a także wszelkich innych związanych z nimi kwestii. 

Jaką wypłatę otrzymasz przy 4/5 etatu? Wynagrodzenie oczywiście będzie mniejsze niż w przypadku pracy na pełen etat. Ustala się proporcjonalnie do pełnego etatu. Oznacza to, że stawka za godzinę pracy będzie taka sama w przypadku obu pracowników, ale pensja będzie niższa w przypadku zatrudnionego w niepełnym wymiarze godzin. Wynika to z mniejszej liczby przepracowanych godzin. Również wynagrodzenie minimalne ustalane jest proporcjonalnie do wymiaru etatu. Należy pamiętać, że zmniejszenie wymiaru pracy powinno każdorazowo wiązać się z aneksem do umowy, który zawiera nowe warunki zatrudnienia. 

Kiedy warto pracować w niepełnym etacie?

Choć nikt nie chciałby zarabiać mniej, praca w niepełnym etacie ma swoich zwolenników. Sprawdzi się ona idealnie w przypadku studentów, którzy nie mogą sobie pozwolić na pracę przez 8 godzin dziennie. Pracując na część etatu zyskują oni korzyści wynikające z umowy o pracę, takie jak m.in. przysługujący wymiar urlopu, odprowadzanie składki ZUS, możliwość chorobowego. Dzięki pracy w niepełnym wymiarze godzin mogą oni łączyć zdobywanie doświadczenia na rynku pracy z nauką.

Praca na 4/5 etatu jest dobrym rozwiązaniem także dla mam, które nie mogą sobie pozwolić na wysłanie pociechy do żłobka. Dzięki temu mogą one łączyć pracę zawodową z opieką nad dzieckiem. Często także żłobki pracują w określonych godzinach i pełny etat mógłby utrudniać odprowadzanie pociechy do placówki. Dlatego też praca w niepełnym wymiarze godzin stanowi dla matek ułatwienie. 

Jak niepełny etat wpływa na urlop?

Niepełny wymiar pracy wpływa na liczbę dni urlopowych przysługujących pracownikowi. Ile dni urlopu przysługuje pracownikowi przy 4/5 etatu? Podczas pracy na pełen etat wymiar urlopu wynosi kolejno: 

  • 20 dni w przypadku stażu pracy krótszego niż 10 lat,
  • 26 dni w przypadku stażu pracy dłuższego niż 10 lat. 

Wymiar urlopu jest zależny od wymiaru etatu. W przypadku 4/5 etatu będzie, wymiar urlopu będzie wynosił kolejno:

  • 16 dni w przypadku stażu pracy krótszego niż 10 lat,
  • 20,8 dnia, co przekłada się na 21 dni wolnych w przypadku stażu pracy dłuższego niż 10 lat.

W przypadku nowych pracowników, musimy wiedzieć także, jak wyliczyć pierwszy urlop pracownika. W zależności od dnia rozpoczęcia pracy, będzie on wynosił mniej lub więcej dni. Dodatkowo niepełny wymiar czasu pracy zmniejsza tę liczbę. Przykładem może być zatrudnienie pracownika 1 lipca. Wtedy w pierwszym roku pracy przepracuje on 6 miesięcy, czyli połowę roku. Oznacza to, że wymiar urlopu także będzie wynosił połowę normalnego wymiaru. W przypadku 4/5 etatu u pracownika, którego staż pracy wynosi mniej niż 10 lat, pierwszy urlop będzie obejmował 8 dni. 

Warto pamiętać, że jeden dzień urlopowy obejmuje 8 godzin pracy. Jeśli dzienny czas pracy obejmuje mniej niż 8 godzin, przyznawany jest urlop godzinowy. W przypadku pracownika, który pracuje dziennie 7 godzin, po wzięciu przez niego urlopu nie ubędzie mu 1 dnia urlopowego. Wymiar urlopu zostanie pomniejszony tylko o 7 godzin, które obejmuje dzień pracy.

Praca na 4/5 etatu ma swoje wady i zalety. Obejmuje mniej godzin pracy, co wiąże się z niższą wypłatą oraz mniejszym wymiarem urlopu. Jednakże staż pracy jest naliczany tak samo, jak w przypadku pełnego etatu. Odprowadzane są także składki i podatek dochodowy.