Drugi próg podatkowy – zmiany i wpływ na Twoje finanse w 2025 roku

W Polsce system podatkowy jest progresywny, co oznacza, że wysokość podatku rośnie wraz z dochodami. Kluczowym elementem niezbędnym do obliczenia podatku należnego w rozliczeniu rocznym PIT są progi podatkowe, które wyznaczają granice dochodów, od których zależy stawka podatkowa. 

Najważniejsze informacje związane z tematem

1. W Polsce obowiązują dwa progi podatkowe: pierwszy to 12% od dochodów do 120 000 zł, a drugi to 32% od dochodów powyżej tej kwoty.

2. Progi podatkowe dotyczą osób fizycznych rozliczających się według skali podatkowej, w tym pracowników i osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą.

3. Można uniknąć przekroczenia drugiego progu podatkowego dzięki ulgom podatkowym, np. wspólnemu rozliczeniu małżonków, uldze na dzieci czy uldze dla seniorów.

4. W 2025 roku progi podatkowe, stawki podatku oraz kwota zmniejszająca podatek pozostaną bez zmian, choć rząd zapowiada możliwość podwyższenia kwoty wolnej w niedalekiej przyszłości.

Na czym polega pierwszy i drugi próg podatkowy?

Polski system podatkowy opiera się na dwóch progach podatkowych, z których pierwszy obejmuje osoby osiągające roczne dochody do 120 000 zł, a drugi próg obowiązuje podatników, których dochody przekraczają ten limit. Do wspomnianego limitu wliczają się zarobki ze wszystkich źródeł dochodu, czyli kwoty netto, otrzymywanej po odjęciu składek na ubezpieczenia zdrowotne i społeczne oraz kosztów uzyskania przychodu.

W tym miejscu warto przypomnieć, że oprócz pierwszego i drugiego progu podatkowego obowiązuje też kwota wolna od podatku, która obecnie wynosi 30 000 zł rocznie, a także danina solidarnościowa, wynosząca 4% od dochodów powyżej 1 000 000 zł rocznie, którą traktuje się nieoficjalnie jako trzeci próg podatkowy. Wróćmy jednak do pierwszego i drugiego progu podatkowego.

Progi podatkowe są obliczane na podstawie art. 26. ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. Ich wartość podaje się jako stawki procentowe.

Przekroczenie pierwszego progu podatkowego oznacza, że podatnik wchodzi na wyższą stawkę podatkową i tym samym od każdej złotówki przekraczającej 120 000 zł dochodu płaci podatek dochodowy po wyższych stawkach.

Ile wynosi pierwszy, a ile wynosi drugi próg podatkowy?

Od 1 lipca 2022 roku obowiązują następujące progi podatkowe:

• I próg podatkowy, czyli 12%, przy rocznych dochodach do 120 000 zł, z uwzględnieniem kwoty zmniejszającej podatek dochodowy,

• II próg podatkowy, czyli 32%, w przypadku kwoty dochodu przekraczającego 120 000 zł rocznie.

Z powyższego jasno wynika, że skala podatkowa jest progresywna, co oznacza, że wraz ze wzrostem wysokości podstawy opodatkowania wysokość stawki podatku rośnie. Taka konstrukcja ma na celu zapewnienie sprawiedliwości podatkowej, w ramach której osoby o wyższych dochodach płacą proporcjonalnie wyższy podatek. 

Kogo dotyczą progi podatkowe?

Progi podatkowe dotyczą osób fizycznych, którzy rozliczają się z fiskusem na zasadach ogólnych, czyli w skali podatkowej. Na takich zasadach mogą się rozliczać:

• pracownicy zatrudnieni na umowie o pracę,

• pracownicy zatrudnieni na umowie zlecenie,

• osoby prowadzące działalność gospodarczą, którzy wybrali rozliczenie według skali podatkowej,

• osoby fizyczne uzyskujące dochody z tytułu umowy o dzieło, zysków giełdowych czy sprzedaży, które wybrały rozliczenie według skali podatkowej.

Jak ominąć drugi próg podatkowy?

Nie zawsze dochód przekraczający 120 000 zł będzie oznaczał przekroczenie drugiego progu podatkowego. Możliwe jest bowiem skorzystanie z szeregu ulg i preferencji podatkowych, które pozwalają obniżyć wysokość podatku.

Pierwszym sposobem na obniżenie zobowiązania podatkowego jest wspólne rozliczenie małżonków. Ma jednak ono sens tylko wtedy, gdy jeden z małżonków:

• uzyskuje dochody nieprzekraczające 120 000 zł rocznie,

lub

• nie uzyskuje żadnych dochodów w ciągu roku.

Dzieje się tak, ponieważ wspólne rozliczenie małżonków polega na zsumowaniu dochodów obu stron i podzielenie ich po równo. To sprawia, że jeśli jeden z małżonków osiągnie przykładowo 150 000 zł dochodu rocznie, a drugi - 50 000 zł dochodu, to dla każdego z nich podstawa opodatkowania wyniesie 100 000 zł, a więc będzie ich dotyczył pierwszy próg podatkowy.

Kolejnym sposobem na to, jak ominąć drugi próg podatkowy, jest wypełnienie deklaracji PIT-0 i skorzystanie z ulgi na dzieci. Wspomniana ulga podatkowa jest przewidziana dla rodziców czwórki lub większej liczby dzieci.

Na podobnej zasadzie działa ulga dla seniora, z której mogą skorzystać osoby starsze, które:

• osiągnęły wiek emerytalny,

• uzyskały prawo do emerytury,

• pozostają aktywne zawodowo i nie pobierają świadczeń emerytalnych.

Ulga podatkowa dla seniorów dotyczy zarówno dochodów z tytułu pracy na etacie jak prowadzenia działalności gospodarczej rozliczanej na zasadach ogólnych.

Podczas obliczania podatku dochodowego warto też dowiedzieć się, czy w danym przypadku nie ma możliwości skorzystania z jeszcze innych ulg podatkowych, takich jak choćby ulga dla młodych.

Zmiany w progach podatkowych i ich wpływ na przedsiębiorców

Zmiany w progach podatkowych, jakie miały miejsce w Polsce w ostatnich latach, znacząco wpłynęły na funkcjonowanie przedsiębiorców, szczególnie w kontekście zatrudnienia pracowników. Obniżenie stawki podatku z 17% do 12% w pierwszym progu podatkowym z pewnością było korzystne dla większości osób zatrudnionych na umowy o pracę oraz prowadzących jednoosobowe działalności gospodarcze. Zmiana ta oznaczała mniejsze obciążenia podatkowe dla osób o średnich dochodach, co mogło przełożyć się na wzrost motywacji do pracy oraz większą konsumpcję.

Z drugiej strony, należy zauważyć, że przedsiębiorcy, którzy zatrudniają pracowników o wyższych dochodach, muszą brać pod uwagę znacząco wyższe obciążenia podatkowe dla osób przekraczających próg 120 000 zł rocznie. Wysoka stawka podatkowa w drugim progu, wynosząca 32%, może być istotnym czynnikiem, który wpłynie na decyzje związane z polityką wynagrodzeń. Warto rozważyć w tym kontekście optymalizację wynagrodzeń poprzez różne formy gratyfikacji, takie jak premie, programy motywacyjne czy benefity pozapłacowe, które mogą zmniejszyć wysokość opodatkowanego dochodu, a jednocześnie pozwalają na zachowanie atrakcyjności wynagrodzenia dla pracownika.

Stawka podatku w 2025 roku

W 2025 roku podatkowe progi pozostaną bez zmian. Na obecnym poziomie pozostanie też kwota wolna od podatku. Choć rząd zapowiada podwyższenie kwoty wolnej od podatku nawet do 60 000 zł, to minister finansów Andrzej Domański już zapowiedział, że nie nastąpi to w przyszłym roku.

Naturalnie należy spodziewać się, że w najbliższych latach mogą pojawić się kolejne zmiany, które mogą obejmować zarówno kwoty progów podatkowych, kwotę zmniejszającą podatek, jak i wysokość stawek podatkowych. Przedsiębiorcy powinni być przygotowani na te zmiany i rozważać długofalowe strategie, które pozwolą na elastyczne dostosowanie się do nowych warunków. Jakie warto wziąć pod uwagę?

1. Optymalizacja wynagrodzeń i dostosowanie polityki benefitów

• Pracodawcy mogą rozważyć przekształcenie części wynagrodzenia pracowników w inne formy benefitów, które nie będą obciążone podatkiem dochodowym, takie jak benefity pracownicze (np. karty sportowe, bilety do kina, do teatru czy do muzeum, kartę PZU Zdrowie). Jeśli zmiany w kwocie wolnej od podatku lub stawkach podatkowych zostaną wprowadzone, możliwe będzie zoptymalizowanie wynagrodzenia na rzecz bardziej efektywnych form świadczeń pozapłacowych.
• Pracodawcy mogą stworzyć systemy motywacyjne, które pozwolą na wykorzystanie ulgi podatkowej, np. poprzez oferowanie premii lub nagród, które mogą być lepiej opodatkowane w świetle nowych przepisów.

2. Planowanie podatkowe z uwzględnieniem zmian

• Pracodawcy powinni inwestować w monitoring zmian legislacyjnych i podatkowych, aby na bieżąco dostosowywać swoje strategie do aktualnych przepisów. Regularne konsultacje z doradcą podatkowym pozwolą lepiej przygotować firmę na nadchodzące zmiany w systemie podatkowym.

• W zależności od przyszłych zmian w wysokości kwoty wolnej od podatku i progów podatkowych, przedsiębiorcy mogą rozważyć zmianę formy zatrudnienia (np. umowa o dzieło, umowa zlecenia) lub utworzenie funduszy emerytalnych i innych form oszczędnościowych, które mogą być korzystniejsze z punktu widzenia przyszłych przepisów podatkowych.

3. Wdrażanie elastycznych modeli pracy

• Pracodawcy mogą promować elastyczność w organizacji pracy, co może zwiększyć atrakcyjność oferty zatrudnienia i przyczynić się do poprawy efektywności pracowników. Takie rozwiązania mogą także stanowić dodatkowy element benefitów, w przypadku gdy zmiany podatkowe mogą wpłynąć na preferencje pracowników.
• W dłuższej perspektywie czasowej mogą pojawić się zmiany w zakresie ulg podatkowych dla firm oferujących zdalną pracę. Pracodawcy mogą rozważyć rozwój takiej formy zatrudnienia, aby zoptymalizować koszty działalności.

4. Edukacja podatkowa pracowników

• Pracodawcy mogą wprowadzić programy edukacyjne dotyczące zarządzania podatkami, które pomogą pracownikom lepiej zrozumieć nadchodzące zmiany i dostosować się do nowych warunków. Dodatkowo, wprowadzenie szkoleń z zakresu finansów osobistych może pozytywnie wpłynąć na lojalność i satysfakcję pracowników.

Pierwszy i drugi próg podatkowy — podsumowanie

Progi podatkowe w Polsce są istotnym elementem systemu podatkowego, który bezpośrednio wpływa na wysokość zobowiązań podatkowych zarówno przedsiębiorców, jak i pracowników. Zarówno w tym, jak i w kolejnym roku podatkowym drugi próg podatkowy w Polsce nadal będzie dotyczył osób, których roczne dochody przekraczają 120 000 zł, a od nadwyżki zapłacą oni podatek w wysokości 32%.