Zatrudnianie cudzoziemców w Polsce – poradnik

Trendy na rynku pracy zmieniają się w bardzo szybkim tempie. Dotyczy to także zatrudniania osób z innych krajów. Wiele zależy od aktualnych przepisów prawnych, a także sytuacji gospodarczej i politycznej na świecie. Czy polscy pracodawcy mogą zatrudnić każdego obcokrajowca i na jakich zasadach?

Zatrudnianie cudzoziemców w Polsce

Chcąc zatrudnić obcokrajowca na terenie naszego kraju należy liczyć się z pewnymi ograniczeniami prawnymi. Wszystko zależy od tego, z jakiego kraju pochodzi potencjalny pracownik. Najmniej problemów na gruncie formalnym sprawia zatrudnianie cudzoziemców z państw Unii Europejskiej, do której Polska należy od 1 maja 2004 roku. W pozostałych przypadkach mamy do czynienia z dużym rozróżnieniem i licznymi wyjątkami jeśli chodzi o uzyskanie zezwoleń na pracę w Polsce.

Jaka ustawa określa zatrudnianie cudzoziemców?

Zatrudnianie cudzoziemców w Polsce wiąże się z obowiązywaniem licznych przepisów prawnych oraz umów. Zarówno jeśli chodzi o system wewnętrzny, jak i porozumienia pomiędzy państwami. Co o zatrudnianiu cudzoziemców mówi ustawa? W tej materii obowiązuje wiele aktów prawnych, w tym ustawa o zatrudnianiu cudzoziemców, ustawa o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy oraz ustawa o skutkach powierzania wykonywania pracy cudzoziemcom przebywającym wbrew przepisom na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. W odniesieniu do pracowników z UE, państw należących do Europejskiego Obszaru Gospodarczego, Szwajcarii, a także krajów mogących korzystać ze swobody przepływu osób na podstawie umowy zawartej ze Wspólnotą Europejską i jej państwami członkowskimi stosunek pracy odbywa się w myśl takich reguł jak przy obywatelach naszego kraju. Wynika to między innymi z europejskich traktatów zawartych pomiędzy poszczególnymi podmiotami.

Zatrudnianie cudzoziemców z UE - na jakich zasadach?

Akty prawne wewnątrz wspólnoty europejskiej niwelują niemal wszelkie ograniczenia przy zatrudnieniu w naszym kraju obywateli państw członkowskich, a także znoszą dyskryminację w zakresie płacy, warunków czy miejsca pracy. Obcokrajowiec z terenu UE, co do zasady, musi być traktowany tak samo jak obywatel Polski. Nie potrzebuje także zgody na podjęcie pracy w naszym kraju.

Kiedy konieczne jest zezwolenie na pracę dla cudzoziemca?

Zatrudnianie cudzoziemców w Polsce bardzo często wiąże się z koniecznością uzyskania przez potencjalnego pracownika stosownego zezwolenia. Kiedy jest ono wymagane? Przede wszystkim w przypadku osób spoza Unii Europejskiej. Zezwolenie na pracę cudzoziemca wydaje wojewoda właściwy ze względu na siedzibę pracodawcy. Jest ono konieczne w szczególności, gdy cudzoziemiec wykonuje pracę w przedsiębiorstwie mającym siedzibę na terytorium Polski; wykonuje pracę w firmie zagranicznej i jest skierowany na teren RP w celu realizacji usługi eksportowej; a także jeśli jest zatrudniony u pracodawcy zagranicznego, który oddelegował go jednak do Polski na więcej niż 30 dni i realizuje on cele, które nie mają związku z usługami eksportowymi.

Zezwolenie na pracę cudzoziemca w praktyce

Zezwolenie, co określają szczegółowe przepisy, wydawane jest zazwyczaj w postępowaniu dwuetapowym. W pierwszej kolejności obcokrajowiec, który chce pracować w Polsce, musi zalegalizować swój pobyt na terenie Rzeczypospolitej Polskiej. Może to uczynić na przykład uzyskując wizę czy też zezwolenie na zamieszkanie, co jest jedną z mocnych podstaw, aby złożyć wniosek o zezwolenie na pracę. To także jasny sygnał dla pracodawcy, że cudzoziemiec poważnie podchodzi do kwestii zatrudnienia. Drugim krokiem jest złożenie wniosku o wydanie zezwolenia na wykonywanie zatrudnienia na terytorium naszego kraju.

Zatrudnianie cudzoziemców w Polsce a praca sezonowa?

Nie każdy obcokrajowiec chce wiązać się z naszym krajem na lata. Bywają tacy, którzy przyjeżdżają do Polski wyłącznie w sezonie, chcąc popracować przez zaledwie kilka miesięcy. Pozwalają na to przepisy prawa, a od początku 2018 roku cudzoziemcy spoza UE mogą dość łatwo uzyskać zezwolenie na pracę sezonową. W myśl tych norm, przez taki rodzaj zatrudnienia rozumiemy pracę przez okres nie dłuższy niż 9 miesięcy. Co ważne, praca sezonowa jest związana tylko z niektórymi branżami: rolnictwem, turystyką czy ogrodnictwem.

Zalety i wady zatrudniania cudzoziemców

Obcokrajowcy stanowią obecnie spory kapitał ludzki na polskim rynku pracy. Nie ma praktycznie branży, w której nie pracowaliby obywatele innych państw. Sporą zaletą takiego rozwiązania jest silna motywacja pracowników, którym zależy zarówno na zarobku, jak i zrobieniu na pracodawcy dobrego wrażenia. Do minusów należy z pewnością spora rotacja i migracja cudzoziemców. Bardzo często zdobywają oni doświadczenie w Polsce, ale po pewnym czasie zwalniają się i wyruszają dalej na Zachód. Jedno jest pewne. Rzeczpospolita Polska od lat coraz bardziej otwiera się na pracowników spoza kraju, co jest zauważalne w Europie i nie tylko.