Przedsiębiorca musi opłacać składki ZUS zarówno za siebie, jak i za swoich pracowników. Są one obowiązkowe. Pieniądze zostają rozdysponowane pomiędzy ubezpieczeniem emerytalnym, rentowym, chorobowym i wypadkowym. Oczywiście w obowiązującym nas systemie ubezpieczeń społecznych są one przekazywane na aktualnie wypłacane emerytury, renty i inne świadczenia. Istotne jest jednak to, że zadaniem płatnika jest samodzielne naliczenie i opłacenie składek na ZUS. Przedstawiamy, w jakiej wysokości są naliczane składki ZUS, kto ponosi odpowiedzialność za ich płacenie i co zrobić w sytuacji, kiedy podejrzewamy, że pracodawca nie odprowadza składek.

Ile wynoszą składki ZUS?

Wiele osób nie wie, kto tak naprawdę płaci za składki na ubezpieczenia społeczne i ile one wynoszą. Warto wiedzieć, że składki odprowadzane przez pracodawcę do ZUS stanowią wydatek zarówno jednej, jak i drugiej strony umowy o pracę lub innej umowy stanowiącej podstawę zatrudnienia. 

W przypadku umowy o pracę od wynagrodzenia brutto pracownika odliczane są następujące składki ZUS: 

  • na ubezpieczenie emerytalne – 19,52% podstawy, z czego 9,76% opłaca pracodawca, a pozostałe 9,76% opłaca pracownik,

  • na ubezpieczenia rentowe – 8% podstawy, z czego pracodawca opłaca 6,5%, a pracownik 1,5%,

  • na ubezpieczenie chorobowe – 2,45% podstawy, które w całości pokrywa pracownik,

  • na ubezpieczenie wypadkowe: - od 0,67% do 3,33%, przy czym jest to składka w całości finansowana przez pracodawcę.

Stopa procentowa składki na ubezpieczenia wypadkowe jest zróżnicowana i zależy od liczby osób ubezpieczonych oraz branży, w której działa firma. Jej wartość określa się na podstawie oddzielnych przepisów, które przede wszystkim biorą pod uwagę ewentualną wypadkowość w miejscu pracy.

Do ZUS odprowadzane są też składki na ubezpieczenie zdrowotne, przy czym jest to 9% podstawy, w całości finansowane przez pracownika.

Dodatkowo pracodawca finansuje składki na Fundusz Pracy (2,45%), Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych (0,1%) i składki na Fundusz Emerytur Pomostowych (1,5%).

Na szczególną uwagę zasługuje brak ozusowania dla umów-zlecenie w niektórych przypadkach. Dotyczy to osób, które posiadają status ucznia w szkole ponadpodstawowej lub są studentami, a którzy nie ukończyli 26 roku życia. Od ich wynagrodzenia nie są pobierane składki na ubezpieczenie społeczne. Do tego również mogą skorzystać z tej możliwości osoby, które u innego pracodawcy posiadają stosunek pracy i ich wynagrodzenie jest większe lub równe wynagrodzeniu minimalnemu. 

Jak sprawdzić czy pracodawca płaci ZUS?

Zaległości pracodawców w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych nie są rzadkością. Z tego tytułu wynikają największe trudności finansowe tej instytucji. W rzeczywistości warto skontrolować swojego pracodawcę i ustalić jego rzetelność w opłacaniu składek pracowników. Obecnie można tego dokonać na kilka sposobów, nawet bez wychodzenia z domu. Jest to bardzo łatwe, jednak może tego dokonać tylko dany pracownik. 

Sprawdzenia, czy pracodawca wywiązuje się z obowiązku opłacania składek, można dokonać poprzez: 

  • wizytę w oddziale Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, 

  • internet - za pomocą Platformy Usług Elektronicznych PUE, z pomocą własnego profilu zaufanego, 

  • złożenie wniosku o oficjalne udzielenie niniejszych informacji na druku ZUS US-7,

  • rozmowę telefoniczną z Centrum Obsługi Telefonicznej pod numerem: 22 560 16 00, przy czym trzeba pamiętać, że konieczne jest potwierdzenie swojej tożsamości. 

Oczywiście przed podjęciem powyższych kroków można też udać się do działu kadr w swojej firmie, gdyż dział kadr na wniosek pracownika powinien wydrukować dowód rozliczania się pracodawcy z ZUS.

Z powyższego wynika, że możliwości sprawdzenia pracodawcy jest sporo. Szczególnie istotne jest to, że pracownik, który dowie się o nieopłacaniu przez pracodawcę składek ZUS, może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia. Niepłacenie składek to ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracodawcy wobec pracownika. Zostało to potwierdzone przez Sąd Najwyższy wyrokiem z dnia 18 marca 2014 roku, o następującej sygn. akt: II PK 176/13. Wbrew pozorom rozwiązanie stosunku bez wypowiedzenia posiada ściśle określony katalog przyczyn, dlatego osoby, które chcą zakończyć natychmiastowo współpracę z danym pracodawcą, podejrzewają nierzetelność względem płacenia składek na ubezpieczenia społeczne, mogą to zweryfikować.  Pracownik w takiej sytuacji ,może też zgłosić sprawę do Państwowej Inspekcji Pracy. 


Skuteczna ewidencja czasu pracy w Twojej firmie z inEwi!

Monitoruj czas pracowników, godziny nadliczbowe i inne dzięki narzędziu do ewidencji czasu pracy online!

Pracodawca nie opłaca ZUS'u – kiedy zaczyna się kara?

Nieopłacone składki ZUS pracownika już następnego dnia po terminie płatności skutkują negatywnymi konsekwencjami. Od tego momentu są naliczane odsetki za zwłokę. Stawka odsetek od 9 października 2014 roku wynosi 8% w skali roku. Zakład Ubezpieczeń Społecznych posiada możliwość nałożenia na dłużnika dodatkowej opłaty, która może stanowić nawet równowartość nieopłaconych składek. 

Pracodawca nie opłaca ZUS'u - co mu grozi?

Konsekwencje braku wpłat składek ZUS są bardzo szybko dostrzegalne przez przedsiębiorcę. W pierwszej kolejności dostaje upomnienie, które wskazuje dodatkowy termin na uiszczenie należnych składek. Brak odpowiedniej reakcji sprawia, że rozpoczynają się działania egzekucyjne Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Wówczas dział egzekucji dąży do wyegzekwowania kwot. W zależności od finansowej sytuacji jest wiele możliwości. W pierwszej kolejności dochodzi do blokady środków na rachunku bankowym, jeżeli nie jest to wystarczające, to są podejmowane dalsze działania, zgodne z ustawą. ZUS brak składek konsekwencje są zatem po stronie pracodawcy. Może się także starać o odroczenie terminu płacenia składek lub wnioskować o zwolnienie ze składek ZUS.

Jeśli środki zaradcze podjęte przez ZUS nie przyniosą rezultatu, Zakład Ubezpieczeń Społecznych występuje z wnioskiem o wpisanie dłużnika na listę Rejestru Dłużników Niewypłacalnych. Co więcej, ZUS może złożyć do prokuratury zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa, gdyż pracodawca, który nie dopełnia obowiązku opłacania składek ZUS za pracownika, narusza prawa pracownicze. W efekcie zaniechanie opłacania składek ZUS może doprowadzić do kary grzywny, kary ograniczenia wolności, a nawet pozbawienia wolności do lat dwóch.

Dodatkową konsekwencją zaległości w opłacaniu składek w ZUS jest fakt, że przedsiębiorca, który posiada nawet jednodniowe opóźnienie w opłacaniu składek na ubezpieczenie chorobowe musi mieć na uwadze, że jego ubezpieczenie chorobowe ustanie już pierwszego dnia miesiąca, za który powstały zaległości. W rezultacie, w przypadku choroby lub wypadku traci możliwość pobierania zasiłku chorobowego i w trudnej sytuacji życiowej może pozostać bez środków do życia. 

Kara za brak składki ZUS jest w szczególności odczuwalna przez przedsiębiorcę, który unika lub nie może opłacać za siebie składek. Emerytura przedsiębiorców jest naliczana na postawie składek, które rzeczywiście zostały wpłacone o organu. Równolegle sytuacja podobnie kształtuje się w przypadku renty. Choć wiele osób nie jest do końca tego świadomych. to wieloletnie zaległości znacząco rzutują na wysokość świadczeń emerytalnych pobieranych z ZUS.

Pracodawca nie płaci składek ZUS - konsekwencje dla pracownika

Czy pracownik ponosi konsekwencje za nieopłacanie składek ZUS przez pracodawcę? Warto zaznaczyć, że pracownik nie ponosi żadnych konsekwencji wynikających z faktu, że pracodawca nie opłacał za niego składek. Windykacją tych należności zajmuje się wyłącznie Zakład Ubezpieczeń Społecznych. To oni są zobligowani o pobrania tych składek. Pracownik nadal posiada możliwość korzystania z należnych świadczeń, zupełnie jak osoba, za którą są opłacane składki. Dobra informacja jest także taka, że wysokość emerytury jest określana na podstawie zadeklarowanych składek, czyli regularność ich opłacania przez pracodawcę nie ma żadnego znaczenia. Aktualnie obowiązujące przepisy nie obciążają dodatkowo pracownika za nierzetelność wpłat pracodawcy. 

W rzeczywistości weryfikowanie opłacania składek przez ZUS jest tylko elementem pozwalającym określić wypłacalność, terminowość i rzetelność pracodawcy. Niewpłacanie przez niego środków jest wyłącznym działaniem na jego szkodę, ponieważ nie wywołuje to żadnych konsekwencji dla pracownika. Nieopłacone składki, są egzekwowane wyłącznie z pracodawcy, co wiąże się z powstawaniem dodatkowych zobowiązań. W przypadku pracownika uwzględniane są wyłącznie składki należne, czyli te, które są zadeklarowane i powinny zostać zapłacone, zatem zatrudnienie u pracodawcy, który zaniechał płacenia, nie będzie rzutowało na ewentualną wysokość świadczeń. 


Zobacz również:

Składki ZUS dla początkujących przedsiębiorców

Zatrudnienie emeryta lub rencisty, a składki ZUS

Brak opłaconych składek ZUS – kto za to odpowiada?