Czym jest podatek cukrowy?

W tym roku w naszym kraju pojawiło się kilka nowych podatków, w tym coraz popularniejsza opłata cukrowa. Daniny na rzecz państwa zwiększają naturalnie cenę wielu produktów spożywczych i nie tylko. W poniższym materiale skupimy się na tym, czym w istocie jest tzw. podatek cukrowy, jakich wytworów dotyczy i przede wszystkim ile wynosi jego stawka. Jest to o tyle ważne, ponieważ nową opłatę poczujemy na własnej skórze.

Mówi się, że jedynymi pewnymi rzeczami w naszym życiu są śmierć oraz podatki. Wiele w tym prawdy, ponieważ nikt z nas nie ucieknie przed zobowiązaniami finansowymi wobec państwa. Publiczny budżet z roku na rok jest zasilany coraz większą liczbą bezzwrotnych świadczeń, a obecnie wprowadza się ich o wiele więcej niż jeszcze kilka lat temu. Jedną z opłat, która spędza sen z powiek zarówno przedsiębiorcą, producentom, jak i klientom jest podatek od cukru.

Czym jest podatek cukrowy?

Podatek cukrowy co to - tego rodzaju pytanie jest niezwykle aktualne i pada z ust sporej grupy konsumentów. Podatek na cukier to po prostu opłata od napojów zawierających substancje o właściwościach słodzących oraz kofeinę lub taurynę. Dotyczy on produktów gotowych do spożycia, a więc dopuszczonych do ogólnej sprzedaży. Jego celem jest skłonienie wytwórców takich towarów do korzystania z o wiele zdrowszych produktów, zapewniających jak największą ilość korzyści dla naszych organizmów. Opłata ta dotyka więc wszelkiego typu soków, napojów gazowanych i nie tylko, słodzonych herbat i wielu innych tego rodzaju produktów dostępnych w każdym sklepie.

Podatek cukrowy od kiedy obowiązuje?

Podatek od cukru miał być wstępnie wprowadzony już w połowie ubiegłego roku, ale plany rządu pokrzyżowała pandemia koronawirusa. Uznano wówczas, że istnieją ważniejsze sprawy do załatwienia niż regulowanie opłaty cukrowej. Prezydent Andrzej Duda podpisał co prawda stosowny akt prawny już 25 sierpnia 2020 r., ale termin wejścia w życie nowych przepisów przypadł na dzień 1 stycznia 2021 r. Podatek cukrowy obowiązuje na podstawie ustawy z dnia 14 lutego 2020 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z promocją prozdrowotnych wyborów konsumentów. Zgodnie z tymi przepisami podatek cukrowy dotyczy nie tylko słodzonych wyrobów, ale także napojów alkoholowych w opakowaniach o objętości mniejszej niż 300 ml, czyli tradycyjnych “małpek”.

Jaka jest wysokość podatku cukrowego?

Wysokość opłaty cukrowej jest ściśle związana z ilością substancji słodzącej znajdującej się w danym produkcie spożywczym. Ustawodawca zakłada jednak, że na podatek będą składać się dwa elementy. Pierwsza jego część to wartość 50 gr na litr napoju z dodatkiem cukru lub substancji słodzącej, a drugą część w wysokości dodatkowych 10 gr będą musieli uiścić producenci, którzy w swoich wyrobach zawarli guaranę, kofeinę lub taurynę. Ponadto, obowiązuje także maksymalny limit 5 gramów na 100 ml produktu, a za każdy nadprogramowy gram cukru lub substancji słodzącej należy się opłata w wysokości 5 gr. W przypadku tzw. małpek przedsiębiorcy będą zmuszeni zapłacić 25 zł od jednego litra stuprocentowego alkoholu sprzedawanego w opakowaniach o objętości do 300 ml. Warto dodać, że opłata cukrowa ma stanowić 96,5% przychodu Narodowego Funduszu Zdrowia, a środki te będą przeznaczone na działania edukacyjne oraz profilaktyczne w społeczeństwie, a także na świadczenia zdrowotne w zakresie utrzymania i poprawy stanu zdrowia pacjentów z chorobami rozwiniętymi z powodu niewłaściwych wyborów oraz zachowań zdrowotnych, w tym głównie osób z cukrzycą, nadwagą czy otyłością.

Kogo dotyczy podatek cukrowy?

Świadczenie to dotyczy osób fizycznych, osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej, które są podmiotem sprzedającym napoje do punktu sprzedaży detalicznej albo prowadzą sprzedaż detaliczną napojów w przypadku: producenta, podmiotu nabywającego napoje w ramach wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów lub importera napoju. Ponadto, opłata cukrowa obowiązuje zamawiających, w przypadku, gdy skład napoju objętego opłatą stanowi element umowy zawartej przez producenta, a dotyczącej produkcji tego napoju dla zamawiającego.

Opłata cukrowa - jakich produktów nie dotyczy?

Istnieją oczywiście wyjątki, w których nie nalicza się podatku cukrowego. Mowa przede wszystkim o napojach, które są suplementami diety, wyrobami medycznymi, wyrobami akcyzowymi, żywnością specjalnego przeznaczenia medycznego, preparatami do początkowego i dalszego żywienia niemowląt wyrobami akcyzowymi, a także w których udział soku owocowego, warzywnego lub owocowo-warzywnego wynosi nie mniej niż 20% składu, a zawartość cukrów jest mniejsza lub równa 5 gramów na 100 ml napoju. Ponadto, zwolnienie dotyczy roztworów węglowodanowo - elektrolitowych, w których zawartość jest mniejsza lub równa 5 grama na 100 ml lub w których na pierwszym miejscu w wykazie składników znajduje się mleko lub jego przetworników taki jak np. maślanka czy kefir. Lista tego rodzaju produktów jest zamknięta, choć niewykluczone, że z biegiem czasu będzie nowelizowana.

Podatek cukrowy ustawa - kontrowersje

Tego rodzaju sposób opodatkowania produktów słodzonych od początku pojawienia się tego pomysłu wywoływał mieszane uczucia nie tylko w społeczeństwie, ale także w gronie ekspertów. Zwolennicy wprowadzenia tej opłaty wskazywali jednak na fakt, że podobny krok wykonało wiele innych europejskich państw, a większość krajów należących do Unii Europejskiej od lat lobbuje za wdrażaniem rozwiązań prawnych, które pozwolą zadbać o zdrowie obywateli. Zdaniem przeciwników podatek od cukru uderzy w szeroki sektor biznesu, w tym także w polskich producentów, nie mówiąc już o tym, jak bolesne finansowo będzie zderzenie się z tą opłatą przez samych konsumentów. Argumenty te jednak nie przyniosły żadnego efektu i podatek stał się faktem. Kolejne miesiące pozwolą ocenić, w jakim stopniu nasi rodacy wystraszyli się wysokich cen i zrezygnowali z zakupu słodkich produktów.