Offshoring – co to za działanie i na czym polega?

Wprowadzenie firmy na arenę międzynarodową możliwe jest między innymi dzięki offshoringowi. To pojęcie słusznie kojarzy się z bardziej znajomo brzmiącym outsourcingiem. Na czym polega to rozwiązanie, jak wpływa na rozwój biznesu w aktualnych warunkach gospodarczych i kto najbardziej na nim skorzysta - na te wszystkie pytania odpowiadamy poniżej.

Offshoring – co to?

Najprościej można opisać offshoring jako przeniesienie części działalności za granicę, zazwyczaj w celu oszczędności. Przykładem może być produkowanie odzieży w krajach azjatyckich przez koncerny odzieżowe czy produkcja części dla firm motoryzacyjnych rozsiana po całym świecie - tam, gdzie można wykonać dany proces najtaniej. Offshoring pozwala przedsiębiorstwom zarówno kontrolować koszty i jakość produkcji/usług, jak i docierać z nimi do nowych rynków.

Teoretycznie z tego rozwiązania może skorzystać każde przedsiębiorstwo, jednak nie każde odniesie z tego tytułu wyraźne korzyści. Sytuacja ta będzie opłacalna wtedy, gdy przeniesienie dotyczyć będzie krajów o odmiennych statusach ekonomicznych. W praktyce więc offshoring staje się opłacalny głównie dla dużych koncernów i dla popularnych branż takich jak telekomunikacja, farmacja, usługi informatyczne czy motoryzacja. Pozostałe prawdopodobnie odniosą korzyści z outsourcingu.

Offshoring usług – na czym polega?

W odpowiedzi na rozwój nowych technologii, pojawianie się innowacyjnych rozwiązań organizacyjnych i narastającą globalizację, wiele przedsiębiorstw decyduje się nie tylko na offshoring produkcji, ale i na offshoring usług.  Wydzielają one niektóre procesy biznesowy - najczęściej związane z informatyką, księgowością czy badaniami, i przekazują ich wykonanie podmiotom w innych krajach.

Trzy główne obszary offshoringu usług to:

• BPO - dotyczący usług biznesowych, takich jak finanse, obsługa klienta, zakupy, księgowość, przetwarzanie danych; 
• ITO - dotyczący technologii informatycznych, np. tworzenia i rozwoju aplikacji, obsługi systemów informatycznych itp.;
• KPO - zadania związane z zaawansowanymi umiejętnościami technicznymi, analitycznymi lub decyzyjnymi. 

Offshoring usług pozwala przedsiębiorstwom skupiać na działaniach, które najbardziej przyczyniają się do wzrostu ich wartości. Przynosi on korzyści również dla kraju, w którym zlecane są takie usługi, ponieważ przyczynia się do powstawania nowych miejsc pracy i wzrostu PKB.

Istnieje również podział na offshoring BPO - wykoywanie zleceń dla zewnętrznych klientów przedsiębiorstwa, i SSC - świadczący usługi dla działów wewnętrznych firmy. Offshoring usług najczęściej zleca się tam, gdzie koszty pracy są niższe, ale nie jest to jedynym powodem. Innym jest chęć funkcjonowania w ramach korzystniejszego środowiska prawnego i obniżenia podatków. Czasem może to być lepsza dostępność oczekiwanego kapitału intelektualnego - w taki sposób wiele firm ze Stanów Zjednoczonych czy Europy Zachodniej decyduje się na offshoring usług IT w Polsce, ponieważ nasi specjaliści są wysoko oceniani na świecie.

Offshoring – proces – czym się różni od innych rozwiązań?

Pojęcie offshoringu często jest stosowane zamiennie z outsourcingiem, należy jednak je rozróżnić. Outsourcing zawiera się w zakresie definicyjnym pojęcia offshoring, który obejmuje działania pod swoją własnością: wewnętrzny sourcing, za granicą - insourcing, jak również poza firmą - outsourcing. Outsourcing realizowany w kraju nosi nazwę onshore, poza nim - offshore. Z pojęciami tymi kojarzona jest również kooperacja, do której dochodzi jeśli to przedsiębiorstwo zlecające realizuje współpracę. Jeśli jednak współpracę organizuje w całości zewnętrzny wykonawca, mówimy właśnie o outsourcingu.

Jako główną różnicę między outsourcingiem i offshoringiem można wskazać poziom kontroli nad tym, kogo wybiera się do współpracy i jak tą współpracą się zarządza - w tym kontekście to offshoring rozumiany jako przeniesienie produkcji do innego kraju daje większe możliwości nadzoru. Outsourcing oznacza częściowe przekazanie niektórych aspektów działalności w ręce innego podmiotu. Jeśli dojdzie do jakichś problemów, to offshoring daje większy komfort, ponieważ pozwala wdrożyć działania naprawcze bezpośrednio, nie przez pośredników. 

Offshoring w Polsce – jak odnosi się do niego prawo?

Ponad połowa centrów usług offshoringowych znajduje się w Europie, z czego w samej Europie Środkowej jest ich ponad 1000, a w Polsce - około 500. Międzynarodowe analizy gospodarcze wskazują Polskę jako jedną z "dojrzałych lokalizacji dla offshoringu", plasując ją tym samym obok państw takich jak Chiny, Filipiny, Indie i Brazylia. Największe centra usług offshoringowych znajdują się w Warszawie, Wrocławiu, Krakowie, Trójmieście, Łodzi, Poznaniu i aglomeracji śląskiej. Świadczą usługi związane przede wszystkim z finansami i księgowością oraz IT. Czy atrakcyjność offshoringu w Polsce wynika z sytuacji prawnej? Pewien wgląd w to zagadnienie może dać ranking atrakcyjności dla usług offshoringowych, tworzony przez firmę doradczą A.T. Kearney. Według opracowanego przez nią globalnego wskaźnika lokalizacji usług, Polska znajdowała się na 24 miejscu na 50 ocenianych krajów. Wyższe miejsca osiągnęła m.in. Estonia, Łotwa Litwa, czy Bułgaria. W stosunku do poprzednich lat widać też tendencję spadkową - Polska zajmowała coraz niższe miejsca. Jest to związane m.in.  z korzystnymi rozwiązaniami prawnymi, wspierającymi biznes, wprowadzanymi przez wymienione kraje sąsiedzkie i mniej korzystnymi zmianami, jakie nastąpiły w prawie polskim, które najlepiej widoczne są w momencie przeprowadzenia rozliczeń międzyokresowych. Liczby pokazują wyraźnie, gdzie najbardziej opłaca się inwestować pod względem finansowym. Na szczęście jednak Polska nadal pozostaje atrakcyjna pod względem kapitału intelektualnego - wykwalifikowani pracownicy są jedną z naszych najmocniejszych stron.

Offshoring - definicja opłacalności. Jakie czynniki mogą wpłynąć na decyzję o rozpoczęciu offshoringu?

Aby zdecydować o opłacalności offshoringu, należy rozważyć kilka kwestii, m.in. rozpoznać wszystkie koszty pośrednie i bezpośrednie takiego rozwiązania, zastanowić się, czy przez przeniesienie działań za granicę nie dojdzie do obniżenia jakości, czy przez różnice standardów nie ucierpi bezpieczeństwo, z którym często wiąże się ryzyko wizerunkowe - tu można przywołać przykłady przedsiębiorstw odzieżowych, których wizerunek stracił po ujawnieniu fatalnych warunków pracy w fabrykach odzieży w Azji, zatrudnianych na odpowiednik naszej umowy o dzieło, za głodowe stawki i w lokalach grożących zawaleniem.

Przeniesienie działalności do odległego kraju rodzi też ryzyko związane z barierami językowymi i zwyczajowymi, a także z kwestią tak prozaiczną, jak choćby zmiana strefy czasowej, wpływająca na utrudnienia w komunikacji i synchronizacji pewnych działań (tutaj pomóc może dobry system rejestracji czasu pracy oraz bardzo staranne ułożenie grafiku prac, pozwalające na sprawne przekazywanie obowiązków ze strefy na strefę). Zawsze istnieje też ryzyko związane z możliwością kradzieży własności intelektualnej, dlatego należy dobrze zabezpieczyć te kwestie pod względem prawnym. Ostateczna ocena opłacalności offshoringu powinna być zatem poprzedzona starannym researchem.