Umowa b2b – na czym polega i kto może ją zawrzeć?

Współpraca na podstawie umowy B2B jest coraz częściej rozwiązaniem stosowanym jako niepracownicza forma zatrudnienia i stanowi alternatywę dla stosunku pracy w oparciu o umowę o pracę, jak i dla umów cywilnoprawnych. Jak w praktyce wygląda współpraca na podstawie umowy B2B?

Umowa B2B – definicja

Co to jest umowa B2B (business to business)? Jest to najprościej mówiąc umowa zawierana między dwoma podmiotami gospodarczymi. Współpraca odbywa się na równych zasadach, przy czym znaczenia nie ma wielkość przedsiębiorstw, dlatego stroną umowy może być także jednoosobowa działalność gospodarcza.

Wraz z rosnącą popularnością idei samozatrudnienia zanotowano wzrost zainteresowania tego typu rozwiązaniem. To alternatywa dla tradycyjnych form zatrudnienia, w skład których wchodzą umowa o pracę oraz umowy cywilnoprawne, czyli o dzieło oraz umowa zlecenia. Warto pamiętać, że umowa B2B w każdym przypadku wymaga prowadzenia własnej działalności gospodarczej. Osoby chcące ją podpisać muszą więc najpierw założyć własną firmę. Według polskiego prawa może to zrobić każda osoba fizyczna, która ukończyła 18 lat i jest obywatelem jednego z państw należących do Unii Europejskiej.

Warto dowiedzieć się, czym różni się umowa B2B a umowa o pracę. Przede wszystkim w przypadku umowy B2B firma nie ma prawa wymagać od samozatrudnionego, z którym współpracuje, wykonywania obowiązków służbowych w określonym miejscu i czasie. Kontrakt B2B jest umową partnerską, dlatego nie obowiązują tu relacje pracodawca-pracownik. Opisywany typ umowy nie podlega przepisom Kodeksu pracy, tylko jest regulowany przepisami Kodeksu cywilnego. Niesie to ze sobą istotne konsekwencje, które trzeba mieć na uwadze przed jego podpisaniem. Należy do nich m.in. brak uprawnień pracowniczych, takich jak płatny urlop wypoczynkowy czy naliczanie stażu pracy. Osoba zawierająca umowę B2B zobowiązana jest dopełniać wszystkich formalności samodzielnie. Musi mieć więc rozeznanie w kwestiach dotyczących księgowości, odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne oraz w innych rozliczeniach. Przejście z umowy o pracę na B2B jest możliwe, lecz należy pamiętać, że współpraca na podstawie samozatrudnienia nie może nosić znamion stosunku pracy.

Umowa B2B – przepisy

Co należy wiedzieć o umowie B2B od strony formalnej? Prawodawcy zakładają, że strony umowy B2B jako przedsiębiorcy są podmiotami profesjonalnymi, a co za tym idzie nie potrzebują ochrony prawnej, tak jak choćby pracownicy czy konsumenci. Dlatego przepisy prawa zasadniczo nie ingerują w sposób zawierania takich umów i dają przedsiębiorcom w tym zakresie dużo swobody. Dlatego nie istnieje jeden sztywny wzór umowy B2B, choć naturalnie powinna ona zawierać pewne określone elementy. Należą do nich dane stron umowy, data podpisania, czas obowiązywania umowy i wynagrodzenie. Najlepiej sporządzić umowę, w której umieszczone będą też kwestie dotyczące wypowiedzenia, zakres odpowiedzialności poszczególnych stron oraz uregulowania dotyczące np. zakazu konkurencji. Należy bezwzględnie pamiętać, że postanowienia zawarte w umowie nie mogą nosić znamion stosunku pracy, bowiem w przeciwnym razie będzie ona traktowana jako umowa o pracę i zostanie w pełni oskładkowana. Koszty umowy B2B wiążą się dla zatrudniającego jedynie z jej przygotowaniem.

Dobrze sporządzona umowa B2B określa też zasady dotyczące jej wcześniejszego rozwiązania. Może to nastąpić w trybie natychmiastowym (z zawinionych przyczyn stron zobowiązania) lub za wypowiedzeniem (gdy nie ma żadnego zawinienia, lecz strony nie chcą kontynuować współpracy). Okres wypowiedzenia może być w przypadku tej umowy dowolny i wynosić kilka dni, tygodni, miesięcy, a nawet lat. Należy jednak pamiętać, że możliwość wcześniejszego wypowiedzenia umowy nie jest obowiązkowym elementem zobowiązania. Warto jednak zawrzeć informacje na ten temat, ponieważ dzięki temu można uniknąć konsekwencji nagłej utraty kontrahenta, nierzadko jedynego. Chcąc zrezygnować z kontynuowania pracy dobrze jest sięgnąć po gotowy wzór wypowiedzenia umowy B2B.

Zapisy regulujące kwestie urlopów oraz premii mogą, ale nie muszą pojawiać się w umowie B2B. Choć teoretycznie osobom pracującym na tej formie zatrudnienia nie przysługują płatne urlopy wypoczynkowe, dozwolona jest pełna dowolność w zależności od woli obu stron. Firma może więc wprowadzić zarówno bezpłatne, jak i płatne urlopy. Także kwestia wystąpienia premii i jej ewentualne terminy ustalane są pomiędzy kontrahentami. Swoboda panuje również w zakresie zagadnienia związanego z płatnymi dniami wolnymi od pracy. W teorii zatrudniony nie ma do nich prawa, jeśli choruje lub przebywa na urlopie, lecz podmiot zatrudniający ma możliwość skorzystania z wprowadzenia płatnych dni wolnych.

Umowa B2B – kto może ją zawrzeć?

Jak już wspomniano wcześniej, do podpisania umowy B2B konieczne jest prowadzenie działalności gospodarczej, może ona być jednoosobowa. Podpisanie umowy nie wiąże się z pracą na rzecz danej firmy, a jedynie ze świadczeniem dla niej konkretnych usług. Na samozatrudnienie decydują się najczęściej specjaliści z sektora IT, lekarze, tłumacze, marketerzy, pracownicy branży kreatywnej i przedstawiciele wielu innych zawodów, w których dużą zaletą jest elastyczny czas pracy (tzw. elastyczny grafik pracy) i brak sztywnych reguł, gdzie ważna jest odpowiednia rejestracja czasu pracy. Przejście na kontrakt B2B może okazać się opłacalnym rozwiązaniem dla osób, które zarabiały dobrze na umowie o pracę, bowiem opcja ta będzie wiązała się z jeszcze wyższymi zarobkami na rękę. Jeśli jedną ze stron umowy jest spółka, należy dodatkowo sprawdzić, czy osoba podpisująca umowę jest uprawniona do reprezentowania spółki.

Specjalista na samozatrudnieniu chcący nawiązać współpracę z wybraną firmą, przed podpisaniem umowy B2B, może wziąć udział w normalnym procesie rekrutacyjnym, tak samo jak w przypadku umowy o pracę. W aplikacji może w takim wypadku umieścić informację o prowadzeniu własnej działalności gospodarczej, która będzie sygnałem dla firmy, że kandydat może podpisać ten typ umowy jako freelancer. Dobrym pomysłem jest też stworzenie własnej strony internetowej i promowanie własnej marki osobistej. Z kolei firmy chętne do współpracy z osobami pozostającymi na samozatrudnieniu mogą umieszczać stosowne informacje w ogłoszeniach o pracę, a także aktywnie szukać freelancerów w internecie, między innymi na LinkedIn.

Umowa B2B – jak obliczyć wynagrodzenie?

Osoba zatrudniona na umowę B2B jest zobowiązana sama opłacać składki i podatki, a otrzymywane wynagrodzenie za pracę to zawsze kwota netto. Choć wiąże się to z otrzymywaniem większej ilości pieniędzy na rękę, nie wszystkie pozostaną do dyspozycji zatrudnionego. Część z nich należy wpłacić do ZUS-u i urzędu skarbowego. Każda osoba jest więc zobowiązana do samodzielnego ustalenia, jaka kwota zostanie jej po rozliczeniu. Znaczenie ma także to, jaką stawkę podatkową i jaką jej formę wybierze przy zakładaniu działalności gospodarczej. Należy też wziąć pod uwagę wykorzystane przywileje podatkowe dla przedsiębiorców, w tym możliwość wliczania różnych wydatków w koszty uzyskania przychodu. Obliczenie ostatecznego wynagrodzenia może więc wydawać się czasochłonne, lecz na szczęście nie trzeba tego robić w pełni samodzielnie. Z pomocą przyjdzie jeden z dostępnych w Internecie kalkulatorów umowy B2B. Z reguły pensja osoby zatrudnionej na umowę B2B jest wyższa średnio o kilkaset lub nawet o kilka tysięcy złotych niż w przypadku osób zatrudnionych na umowę o pracę. Warto pamiętać, że w przypadku niewywiązania się osoby zatrudniającej z wypłacenia pensji, zatrudniony może wystosować odpowiednie żądanie. Powinien zwrócić uwagę na to, by w umowie znalazły się stosowne zapisy wskazujące na sposób zapłaty wynagrodzenia, termin jego przekazania oraz wysokość wypłaty. Zakładając działalność gospodarczą warto zainteresować się ulgami takimi jak Ulga na start, Mały ZUS plus i inne. Dzięki nim ostateczna wysokość wynagrodzenia może okazać się zdecydowanie wyższa niż w przypadku osób, które nie korzystają z tych opcji.

Zalety umowy B2B

Z punktu widzenia przedsiębiorców, którzy rezygnują z pracowniczych form zatrudniania pracownika na rzecz współpracy z osobami pozostającymi na samozatrudnieniu, kontrakty B2B niosą trzy podstawowe korzyści. Po pierwsze w ten sposób można ograniczyć koszty działalności, redukując koszt zatrudnienia pracowników i rozliczać się precyzyjnie za wykonywane przez drugi podmiot zlecenia. Po drugie w tym wypadku przedsiębiorcy nie interesują kwestie socjalne i zdrowotne, nie musi więc przejmować się zwolnieniami lekarskimi, urlopami i innymi powodami czasowej niezdolności pracownika do pracy. Odchodzą obowiązki wiążące się z planowaniem harmonogramu pracy, układaniem planów urlopowych, rozliczaniem nadgodzin, szukaniem zastępstw za pracowników czasowo niezdolnych do pracy, a także ewidencja czasu pracy etc. Po trzecie przedsiębiorcy nie są zobowiązani do organizowania stanowisk pracy, w tym zapewniania miejsca i narzędzi do wykonywania pracy określonego rodzaju. To również pozwala ograniczyć koszty prowadzenia działalności. Dla osoby występującej w charakterze wykonawcy umowy B2B jest to szansa na wyższe wynagrodzenie, możliwość rozliczania kosztów niezbędnych do świadczenia usług, elastyczność w zakresie czasu i warunków pracy oraz możliwość podejmowania współpracy z wieloma firmami.

Wady umowy B2B

Oczywiście kontrakty B2B mają też pewne niedostatki. Firmy korzystające z usług freelancerów nie mogą być pewne utrzymania stabilnej i długoterminowej współpracy. Umowy o pracę są w tym zakresie większą gwarancją dostępu do stałej, wykwalifikowanej, gotowej do pracy kadry. Ponadto kontrola nad sposobem wykonywania pracy jest ograniczona, trzeba też wypracować odpowiednie sposoby komunikacji. Freelancerzy z kolei nie mogą być pewni stałego dochodu, gdyż zleceń na wykonywanie usług może być raz więcej, a raz mniej. W dodatku współpraca pomiędzy stronami może zakończyć się w każdej chwili. Osoby te nie mogą liczyć na przywileje pracownicze, które powstają na podstawie stosunku pracy, w tym prawo do urlopu wypoczynkowego i innych dni wolnych. Samozatrudnienie wymaga też podejmowania się dodatkowych obowiązków, takich jak samodzielne organizowanie czasu pracy, prowadzenie księgowości czy wystawianie faktur. Nie można się więc skupić wyłącznie na pracy związanej ze swoimi kompetencjami.