Certyfikat rezydencji podatkowej – co to?

Certyfikat rezydencji podatkowej dla osób fizycznych oraz prawnych to jeden z najważniejszych elementów określających finansowe powiązania danego podmiotu z konkretnym krajem. Dokument ten pokazuje bowiem, w jakim państwie osoba czy też firma jest zobligowana uiszczać zobowiązania podatkowe. Co wpływa na to, jaką mamy rezydencję podatkową? Czy można ją zmienić, a jeśli tak to w jakich sytuacjach?

Płacenie podatków to obowiązek każdego obywatela danego kraju. W każdym państwie funkcjonują nieco inne przepisy oraz zasady dotyczące opodatkowania, dlatego należy podchodzić do tej kwestii indywidualnie, właśnie w zależności od rezydencji podatkowej. W poniższym tekście rozwiewamy wszelkie wątpliwości dotyczące tego tematu.

Certyfikat rezydencji podatkowej a prawo

Określenie certyfikat rezydencji znajdziemy w licznych polskich ustawach, w tym przede wszystkim w ustawie o podatku dochodowych od osób fizycznych (PIT) oraz ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych (CIT). Jest to jedno z kluczowych pojęć w zakresie nie tylko prawa krajowe, ale i międzynarodowego. Kraj rezydencji podatkowej ma bowiem nie tyle wymiar symboliczny, ale przede wszystkim praktyczny. Szczególnie w obecnych czasach, gdy przemieszczanie się po całym świecie nie stanowi już żadnego problemu, a praca za granicą nie wiąże się już z takimi ograniczeniami, jak jeszcze jakiś czas temu.

Czym jest certyfikat rezydencji podatkowej?

Certyfikat rezydencji jest to najprościej rzecz ujmując zaświadczenie o miejscu siedziby podatnika (w przypadku osób prawnych, w tym na przykład spółek prawa handlowego) albo miejscu zamieszkania podatnika (w sytuacji, gdy mówimy o osobach fizycznych) dla celów podatkowych. Uprawnionym do jego wydania jest właściwy organ krajowej administracji podatkowej państwa, w którym podatnik zamieszkuje lub ma siedzibę. Jednym z najważniejszych celów takiego zaświadczenia jest walka z nieuczciwymi praktykami i nadużywaniem przepisów w zakresie unikania podwójnego opodatkowania.

Rezydencja podatkowa co to i jak otrzymać

Przepisy polskiego prawa wskazują, że osoby fizyczne zamieszkałe na terytorium Polski podlegają nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w swoim państwie. W praktyce oznacza to, że opodatkowana jest całość dochodów uzyskiwanych przez tych podatników z różnych źródeł. Nie jest więc ważne, skąd pochodzą pieniądze i czy dana osoba zarobiła je w naszym kraju, czy też poza jego granicami. Istotny jest stan posiadania i udokumentowany dochód, który należy w każdym przypadku, według ściśle określonych stawek, opodatkować. Warto w tym miejscu wyjaśnić, jak prawodawca rozumie fakt, iż dana osoba posiada miejsce zamieszkania w Polsce. Można tak mówić o kimś, kto przebywa na terenie RP dłużej niż 183 dni w roku podatkowym, a także posiada w Polsce centrum interesów osobistych lub też gospodarczych.

Certyfikat rezydencji - kto wydaje w Polsce?

Przede wszystkim warto podkreślić, że certyfikat dotyczący rezydencji podatkowej nadaje się zgodnie z aktualnym stanem faktycznym. Nie można więc zabezpieczyć się w ten sposób na przyszłość i na przykład wnioskować o rezydencję w kraju, w którym dopiero co przyjdzie nam mieszkać i pracować. W Polsce certyfikat jest przyznawany przez właściwy urząd skarbowy. Dzieje się to na umotywowany wniosek samego podatnika. Zgodnie z obowiązującą u nas ordynacją podatkową fiskus wydaje zaświadczenie o miejscu zamieszkania podatnika lub siedzibie dla celów podatkowych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Wnioskujący powinien między innymi wskazać, na jakiej podstawie ubiega się o rezydencję, a także na jak długo, choć to ostatnie nie jest obowiązkowe.

Jak uzyskać certyfikat rezydencji podatkowej?

Nie ma jednego właściwego wzoru wniosku o wydanie zaświadczenia dotyczącego rezydencji podatkowej. Polski ustawodawca nie wskazuje także, co dokładnie powinien taki dokument zawierać. Nie oznacza to jednak, że sformułowanie wniosku jest niemożliwe czy też utrudnione. Przyjmuje się, że podatnik powinien wskazać w piśmie wszelkie przesłanki, które potwierdzają, że jego życie zawodowe oraz osobiste skupia się w danym kraju. Nie do końca jednak wiadomo, jak należy rozumieć te pojęcia. Co do zasady, elementem koniecznym jest posiadanie stałej pracy i zamieszkanie na stałe w danym państwie wraz z najbliższą rodziną.

Co powinien zawierać certyfikat rezydencji podatkowej?

Certyfikat rezydencji w Polsce nie ma jasno określonej formy. Można więc uznać, że jest nim każdy dokument, który odpowiada standardowym kryteriom ustawowym. Mowa w szczególności o tym, że musi zawierać dane identyfikujące podmiot, datę wydania oraz ewentualnie okres, w jakim obowiązuje. Ponadto, kluczowym elementem jest samo zaświadczenie o miejscu siedziby dla celów podatkowych podmiotu w danym kraju, które jest wydane przez właściwy organ administracyjny. W tym obszarze uznaje się autorytet organu, a więc każdy wydany przez niego dokument traktować należy jako autentyczny i niosący ze sobą skutki prawne.

Oryginał czy kopia certyfikatu?

W 2019 roku znowelizowano przepisy w taki sposób, że od tego czasu podatnik może posługiwać się zarówno oryginałem, jak i kopią certyfikatu, ale tylko w ściśle określonych przez ustawodawcę sytuacjach. Lepiej więc nadal korzystać z oryginalnego dokumentu potwierdzającego rezydencję na terenie kraju. Czy certyfikat ma jakąkolwiek ważność, skoro nie zawsze jest zawierany na dany okres? Zgodnie z obowiązującymi normami, zaświadczenie rodzi skutki do chwili, gdy zmieni się stan faktyczny i przestanie być ono z nim zgodne. Większość certyfikatów posiada jednak termin ważności lub też organ skarbowy przyznaje go na konkretny rok podatkowy i po jego upłynięciu należy złożyć wniosek o przedłużenie okresu rezydencji. Podsumowując, bywają przypadki, gdy certyfikat rezydencji podatkowej może się przydać, w szczególności jeśli mowa o pracy w różnych częściach świata i konieczności dokonywania międzynarodowych rozliczeń.