Urlopy 2024 - sprawdź nasz przewodnik po urlopach pracowniczych!

Urlopy stanowią nieodłączną część życia zawodowego, pozwalając pracownikom na regenerację, rozwój osobisty i spędzanie czasu z bliskimi. Staranne zarządzanie urlopami pracowniczymi pozwala stworzyć przyjazne środowisko pracy, z uwzględnieniem potrzeb pracowników, a jednocześnie bez ryzyka dezorganizacji pracy w firmie. Co pracodawcy powinni wiedzieć o urlopach pracowniczych w nadchodzącym roku?

Urlopy pracownicze w 2024 roku

Urlop jest czasem wolnym dla pracownika, w trakcie którego zwalnia się go z wykonywania obowiązku pracy na rzecz pracodawcy. Najczęściej w kontekście urlopów mówi się o urlopie wypoczynkowym, ale Kodeks pracy przewiduje szereg urlopów, z których pracownicy mogą skorzystać, oczywiście po spełnieniu określonych przez prawo warunków.

I tak, w Kodeksie pracy mamy cały szereg rozwiązań dla rodziców lub opiekunów dzieci, w tym urlop macierzyński, ojcowski, rodzicielski, a także wychowawczy. Pracownicy będący rodzicami lub opiekunami mogą też skorzystać z wolnego z tytułu opieki nad dzieckiem. Przepisy prawa pracy przewidują także prawo do dodatkowych urlopów dla pozostałych pracowników, w tym prawo do urlopu okolicznościowego, opiekuńczego, szkoleniowego, na poszukiwanie pracy, bezpłatnego, na żądanie i od niedawna - z tytułu siły wyższej. Pracownicy mogą też wykorzystać dodatkowe dni wolne na akcje ratunkowe, jeśli należą do OSP, dni wolne dla krwiodawców oraz z dni wolnego na wezwanie przez uprawniony do tego urząd.

Skorzystanie z niektórych z urlopów zmniejsza wymiar urlopu wypoczynkowego, jak dzieje się to na przykład w razie skorzystania z urlopu na żądanie, a niektóre z nich są od niego niezależne, jak choćby urlop z powodu siły wyższej. Część z urlopów jest płatnych, jak przysługujące w 2024 r. dwa dni z tytułu opieki nad dzieckiem, a część jest bezpłatnych, jak 5 dni wolnych od pracy z tytułu urlopu opiekuńczego.

Jeśli chodzi o urlop wypoczynkowy, to niezmiennie jego wymiar jest naliczany odpowiednio do stażu pracy. Tym samym osoby ze stażem pracy przekraczającym 10 lat (do którego wliczają się wszystkie okresy zatrudnienia, a także nauka w szkołach średnich i wyższych) mają prawo do 26 dni urlopu w ciągu roku, a pracownicy z mniejszym stażem mają do dyspozycji 20 dni wolnego. Niewykorzystany w danym roku urlop wypoczynkowy pracodawca musi udzielić pracownikowi najpóźniej do 20 września następnego roku kalendarzowego.

To, co wprowadziły ostatnie nowelizacje Kodeksu pracy w 2023 roku w kontekście urlopów, to wspomniany wyżej urlop z powodu siły wyższej, a także przepis, że w przypadku święta, będącego dla pracowników dniem wolnym, przypadającego w sobotę, pracownikowi przysługuje wolny dzień w innym terminie. Taka sytuacja będzie miała miejsce już na początku 2024 roku, a konkretnie 6 stycznia, czyli w Święto Trzech Króli, co oznacza, że pracodawca będzie miał obowiązek udzielić pracownikom dnia wolnego w innym terminie.

Możliwe zmiany w Kodeksie pracy na 2024

Kilka lat temu pojawiły się pomysły skrócenia czasu pracy do 35 godzin, wydłużenia czasu pracy dla palaczy czy też zrównania długości urlopów dla wszystkich pracowników niezależnie od stażu pracy. Nie weszły one jednak w życie. Jakich zmian mogą się spodziewać pracodawcy i pracownicy w nadchodzącym roku, wraz ze zmianą obozu władzy?

Z całą pewnością powróci temat skrócenia tygodnia pracy, gdyż jest to światowy trend. Wiele wskazuje także na to, że rząd będzie rozważał zwiększenie wymiaru urlopu wypoczynkowego, nawet do 35 dni. Można się też spodziewać bardzo ważnej zmiany w Kodeksie pracy, mająca na celu dostosowanie polskiego prawa pracy do unijnych dyrektyw, wprowadzającej prawo do bycia offline.

Upowszechnienie się pracy w trybie home office, którą wzmocniło sformalizowanie pracy zdalnej w przepisach prawa pracy, sprawiło, że zatarły się granice między pracą a życiem prywatnym pracowników. W efekcie pracodawcy zaczęli oczekiwać od pracowników, że będą oni pozostawać w kontakcie, a nawet wykonywać określone czynności poza godzinami pracy, oczywiście najczęściej bez wynagrodzenia. Przepisy dotyczące prawa do bycia offline mają taki proceder ukrócić i umożliwić pracownikom rozdzielenie pracy od życia prywatnego.

Oczywiście powyższe zmiany to na razie zapowiedzi, to w jakim kształcie pojawią się w projektach ustaw i w jakiej formie, o ile w ogóle, zostaną przyjęte dowiemy się w kolejnych miesiącach.

Kalendarz urlopów 2024

W 2024 roku na 365 dni będzie przysługiwać pracownikom 115 dni wolnych, z czego 12 będą dniami ustawowo wolnymi od pracy. Oznacza to, że dni pracujących będzie 251. Dodatkowo pracownicy będą mogli skorzystać z 26 lub 20 dni urlopu wypoczynkowego, z 5 dni bezpłatnego urlopu opiekuńczego, z 2 dni lub 16 godzin urlopu z powodu siły wyższej, 2 dni płatnych z tytułu opieki nad dzieckiem i innych dni wolnych przysługujących wybranym grupom w określonych sytuacjach.

Dni ustawowo wolne od pracy w 2024 roku to:

• 1 stycznia – Nowy Rok,
• 6 stycznia – Święto Trzech Króli,
• 31 marca - Wielkanoc,
• 1 kwietnia - Poniedziałek Wielkanocny,
• 1 maja – Święto Pracy,
• 3 maja – Święto Konstytucji 3 Maja,
• 19 maja - Zesłanie Ducha Świętego (Zielone Świątki),
• 30 maja - Boże Ciało,
• 15 sierpnia – Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny,
• 1 listopada – Wszystkich Świętych,
• 11 listopada – Narodowe Święto Niepodległości,
• 25 grudnia – pierwszy dzień Bożego Narodzenia,
• 26 grudnia – drugi dzień Bożego Narodzenia.

Sprawne tworzenie planów urlopowych

Umożliwienie pracownikom planowania wakacji i urlopów w zgodzie z potrzebami ich życia prywatnego sprzyja lepszej harmonii między pracą a życiem osobistym, a to przynosi korzyści obu stronom. Dlatego warto rozważyć elastyczne podejście do urlopów, umożliwiając pracownikom wybór terminów odpoczynku, które najlepiej odpowiadają ich indywidualnym potrzebom. Dzięki temu, pracownicy mogą lepiej zregenerować siły i wrócić do pracy pełni energii. Ułatwiają to wprowadzenie elektronicznych wniosków urlopowych, które usprawniają planowanie urlopów i kontrolowanie limitów dla każdego typu dni wolnych, a także przyspieszają proces rozpatrywania wniosków urlopowych i powiadamiania o decyzji pracowników. W dodatku włączenie pracowników w planowanie urlopów może przynieść wiele korzyści, gdyż pozwala to na zminimalizowanie zakłóceń w pracy związanych z nieobecnościami i zwiększa poczucie odpowiedzialności za harmonogram pracy.