Czym jest JPK i w jakim celu go wprowadzono?

Plik JPK to forma dokumentu księgowego. Wyróżnia się tu siedem struktur. Najważniejszą z nich jest JPK VAT, gdyż to jego generuje się każdego miesiąca. Jednolity Plik Kontrolny to wynikający z ewidencji VAT prowadzonej przez przedsiębiorcę zestaw informacji o zakupach i sprzedaży za dany okres. Przesyła się go elektronicznie w ustalonym formacie i układzie, jednak wymaga to autoryzacji za pomocą bezpłatnego profilu zaufanego. Co to jest JPK VAT? Jest to jedyna struktura, którą należy co miesiąc przesyłać bezpośrednio do Ministerstwa Finansów. Podatnik ma obowiązek generowania plików JPK pozostałych struktur i przechowywania ich, a na żądanie organu podatkowego, przekazania dokumentów księgowych i ksiąg drogą elektroniczną lub na informatycznych nośnikach danych. Wprowadzenie wysyłki drogą elektroniczną ułatwia przedsiębiorcom przekazywanie informacji. Dzięki temu systemowi urzędnicy skarbowi skutecznie lokalizują nieprawidłowe faktury, a kontrola skarbowa ulega znacznemu skróceniu. Odejście od papierowych wydruków i wysyłka elektroniczna ułatwia szybką analizę i kontrolę. Przedsiębiorstwo łatwiej przeprowadzi wewnętrzny audyt i wykryje nieprawidłowości. Zwiększa to bezpieczeństwo prawnopodatkowe firmy. Kontrole urzędu skarbowego będą mniej uciążliwe dla przedsiębiorstwa, gdyż nie odbędą się w jego siedzibie i nie zakłócą pracy firmy.


JPK – co zawiera?


JPK VAT składa się z siedmiu struktur logicznych ksiąg podatkowych oraz dowodów księgowych. Są to: księgi rachunkowe – JPK_KR, wyciąg bankowy – JPK_WB, magazyn – JPK_MAG, ewidencje zakupu i sprzedaży VAT – JPK_VAT, faktura VAT – JPK_FA, podatkowa księga przychodów i rozchodów (KpiR) – JPK_PKPIR i ewidencja przychodów (ryczałt) – JPK_EWP. Każda z nich składa się z nagłówka, w którym umieszcza się dane podmiotu, NIP, adres, daty utworzenia raportu, czas objęty raportowaniem, cel złożenia. Następnie jest sekcja merytoryczna, w której umieszczane są informacje dotyczące zdarzeń gospodarczych w zależności od struktury, której dotyczy. JPK_FA dotyczy wyłącznie faktur sprzedażowych. Struktura kończy się sekcją kontrolną. Tu umieszczane są sumy kontrolne wszystkich zawartych informacji, podliczane są raportowane wiersze, a także sumy kwot. Pliki JPK mają być przesyłane do ministerstwa drogą elektroniczną bez wezwania. Zobowiązane są do tego osoby prawne, jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej i osoby fizyczne, które prowadzą księgi podatkowe z zastosowaniem programów komputerowych. Termin wysyłki za okresy miesięczne przypada do 25 dnia następnego miesiąca.




Jednoosobowa działalność gospodarcza a jednolity plik kontrolny

Uproszczona księgowość nie wymaga sporządzania JPK_KR. Jednoosobowa działalność gospodarcza zobowiązuje do przesyłania JPK_VAT. Mikroprzedsiębiorca składa także JPK_MAG w przypadku prowadzenia magazynu przy pomocy programu komputerowego. Jeżeli nie używa on oprogramowania komputerowego, ten obowiązek go nie dotyczy. JPK mikroprzedsiębiorcy, który zatrudnia poniżej 10 pracowników, obejmuje ewidencje VAT, czyli plik JPK-VAT wysyłany co miesiąc, bez wezwania. Wszystkie pliki JPK na wezwanie organów podatkowych muszą zostać udostępnione do kontroli w formie elektronicznej.


Jak wysłać JPK?

Strukturę JPK_VAT w formie elektronicznej, należy wysłać do Ministerstwa Finansów. Stamtąd dane te zostają przekazane do właściwego urzędu skarbowego. Do tego celu służy specjalna platforma z e-podpisem uwierzytelniającym ich autentyczność oraz profil zaufany ePUAP. Po poprawnej wysyłce możliwe jest pobranie Urzędowego Potwierdzenia Odbioru. Jest to dowód, że przedsiębiorca faktycznie wysłał JPK. Na Portalu Podatkowym można zarejestrować się do konta podatnika z użyciem profilu zaufanego. Po uzyskaniu weryfikacji ePUAP daje bezpośredni kanał komunikacji elektronicznej i umożliwia składanie deklaracji i plików JPK. Mikroprzedsiębiorca korzystający z pomocy biura rachunkowego ma ułatwione zadanie – w tym przypadku wystarczy jeden e-podpis wystawiony na osobę odpowiedzialną za wysyłkę plików. Ministerstwo Finansów udostępniło dla jednoosobowej działalności gospodarczej darmowy program e-mikrofirma, w którym można prowadzić ewidencję VAT, a także tworzyć, podpisywać i wysyłać plik JPK_VAT. Dla firm korzystających z biur rachunkowych i programów księgowych dostępny jest program Klient JPK 2.0 do wysyłania JPK_VAT, przygotowany przez ministerstwo. Pliku tego nie można dostarczyć w postaci elektronicznego nośnika danych. JPK nie może zawierać błędów, a jeżeli taki się pojawi, konieczne jest jego naprawienie. Błąd może zostać zakwalifikowany jako przestępstwo skarbowe, skutkujące nałożeniem kary finansowej.


Nie wolno zapominać o terminie wysyłki pliku JPK_VAT. Jeżeli podatnik z ważnych przyczyn nie wywiąże się obowiązku, może wystąpić z wnioskiem o odroczenie terminu. Nieumotywowane spóźnienie wymaga wyrażenia czynnego żalu i złożenia jak najszybciej JPK_VAT.