Niektórzy lubią wskakiwać na głęboką wodę i mierzą na tyle wysoko, że żadnej pracy się nie boją. Nawet jeśli mają dopiero kilkanaście lat, uczęszczają jeszcze do szkoły średniej, a na prawdziwą pracę będą mieć jeszcze sporo czasu. Polskie prawo przewiduje jednak możliwość przyjęcia do pracy osobę niepełnoletnią. Na jakich zasadach? Jakie obowiązki, ale i prawa ma taki pracownika? 

Kim jest pracownik młodociany? 


Status pracownika młodocianego określa kodeks pracy, czyli najważniejszy akt prawny regulujący stosunek umowny pomiędzy pracownikiem a pracodawcą. W myśl artykułu 190, pracownikiem młodocianym nazywamy osobę, która ukończyła 16. rok życia, ale nie osiągnęła jeszcze pełnoletniości, czyli 18. roku życia. Zgodnie z prawem pracownik taki powinien być traktowany na równi z innymi zatrudnionymi, co przejawia się w tym, że ma niemal takie same prawa, jak i obowiązki. Pracowników młodocianych zatrudnia się najczęściej, aby nauczyli się zawodu. Bardzo często zatrudnienie jest rezultatem umów o współpracy podpisanych pomiędzy szkołą młodocianego a danym przedsiębiorstwem. 



Pracownik młodociany - charakterystyka


Pracownik, który nie osiągnął jeszcze dorosłości jest pod kilkoma względami chroniony prawnie i posiada dodatkowe przywileje. Jednym z nich jest urlop pracownika młodocianego. Urlop młodocianego pracownika zależny jest od stażu pracy. Zatrudniony uzyskuje 12 dni roboczych urlopy już z upływem 6 miesięcy od rozpoczęcia pierwszej pracy. Po roku młodociany uzyskuje prawo do 26 dni roboczych urlopu. Przy czym, w roku kalendarzowym, w którym pracownik młodociany kończy 18. rok życia, nabywa prawo do urlopu w wymiarze 20 dni roboczych, jeśli prawo do urlopu uzyskał przed ukończeniem osiemnastki.

Pracownik młodociany a osoba dorosła


Okres ten różni się jednak od tego, który obowiązuje pracowników pełnoletnich. Przypomnijmy, że urlop wypoczynkowy dorosłego pracownika zatrudnionego na umowie o pracę wynosi 20 (staż pracy poniżej 10 lat) lub 26 dni (staż powyżej 10 lat). Na staż pracy składa się nie tylko zatrudnienie w danej firmie, ale także okres edukacji. Zgodnie z kodeksem do okresu pracy, od którego zależy wymiar urlopu wlicza się z tytułu ukończenia: zasadniczej lub innej zasadniczej lub innej równorzędnej szkoły zawodowej - przewidziany programem nauczania czas trwania nauki, nie więcej jednak niż 3 lata; średniej szkoły zawodowej - przewidziany programem nauczania czas trwania nauki, nie więcej jednak niż 5 lat; średniej szkoły zawodowej dla absolwentów zasadniczych (równorzędnych) szkół zawodowych - 5 lat; średniej szkoły ogólnokształcącej - 4 lata; szkoły policealnej - 6 lat; a także szkoły wyższej - 8 lat

Pracownik młodociany urlop a ferie 


Przepisy wskazują na to, że pracownikowi młodocianemu, który uczęszcza do szkoły, pracodawca ma obowiązek udzielić urlopu na czas ferii zimowych. Co jednak w przypadku, gdy pracownikowi nie przysługuje jeszcze urlop? Wówczas może on wnioskować o tzw. urlop zaliczkowy, czyli należny w przyszłości, który może wykorzystać już teraz. Pracownik młodociany, aby otrzymać urlop, musi złożyć na ręce pracodawcy odpowiednie pismo. Oprócz urlopu wypoczynkowego młodociany może wnioskować o urlop bezpłatny i to już w pierwszym roku pracy. Jak się okazuje, oba urlopy mogą mieć łącznie aż 38 dni, co już samo w sobie jest sytuacją o wiele lepszą od tej, jaką mają zwykli pracownicy. Z reguły urlop w czasie ferii powinien być wykorzystany w całości.

Na jakich zasadach przysługuje urlop wypoczynkowy młodocianych?


Młodociany nabywa prawo do kolejnych urlopów z dniem 1 stycznia każdego następnego roku kalendarzowego. Jak wygląda urlop pracownika młodocianego w ostatnim roku nauki? Jeśli zatrudniony kończy naukę zawodu uzyskuje urlop w wymiarze proporcjonalnym do okresu przepracowanego u pracodawcy w roku ustania zatrudnienia. Wyjątek stanowi sytuacja, gdy pracownik wykorzystał urlop wcześniej.

Czy urlop młodociany jest wliczany do stażu pracy?


Na długość stażu pracy, jak już wspomniano, wpływa nie tylko okres zatrudnienia, ale i edukacji. Czy jednak urlop młodocianego zaliczany jest do stażu? Okazuje się, że tak. Określa to w szczegółach artykuł 154 kodeksu pracy. Widzimy więc, że praca rozpoczęta w młodym wieku może procentować w kolejnych latach, a warunki zatrudnienia i urlopowania pracowników młodocianych są o wiele korzystniejsze niż te, które dotyczą pracowników dorosłych.