Dyrektywa platformowa 2025 - jak regulacje wpłyną na przedsiębiorców?

W ostatnich latach praca platformowa zyskała na znaczeniu, zwłaszcza dzięki dynamicznemu rozwojowi cyfrowych platform internetowych. Jednak z jej popularnością pojawiły się także wyzwania związane z określeniem statusu zatrudnienia osób świadczących pracę za pośrednictwem tych platform. Aby sprostać rosnącym wymaganiom, Unia Europejska przyjęła tzw. dyrektywę platformową, której celem jest poprawa warunków pracy w tym sektorze. W niniejszym artykule przyjrzymy się, jak nowe przepisy wpłyną na przedsiębiorców, co muszą zrobić, aby dostosować się do tych zmian i jakie korzyści oraz wyzwania mogą wyniknąć z implementacji dyrektywy platformowej.

Najważniejsze kwestie związane z tematem:

• Pracownicy platformowi będą traktowani jak pracownicy etatowi, co zapewnia im prawa pracownicze.

• Platformy muszą ujawniać, jak algorytmy zarządzają pracownikami i umożliwić kwestionowanie decyzji.

• Pracodawcy muszą dostosować procesy pracy do nowych regulacji, co wiąże się z kosztami i obowiązkami administracyjnymi.

• Trzeba znaleźć balans między ochroną pracowników a elastycznością pracy platformowej.

• Państwa mają dwa lata na implementację dyrektywy.

• Zmiany wpłyną na sektory zależne od umów cywilnoprawnych, takie jak transport czy usługi kurierskie.

Czym jest praca platformowa i dlaczego zmiany są konieczne?

Praca platformowa odnosi się do świadczenia usług za pośrednictwem platform cyfrowych, takich jak aplikacje mobilne i strony internetowe, które łączą pracowników z firmami lub konsumentami w celu wykonania określonych zadań. W UE ponad 28 milionów osób wykonuje pracę za pośrednictwem platform, a szacuje się, że liczba ta może wzrosnąć do 43 milionów do 2025 roku.

Choć praca na platformach daje elastyczność zarówno pracownikom, jak i przedsiębiorcom, wiąże się również z trudnościami związanymi z niejasnym statusem zatrudnienia. Często osoby pracujące za pośrednictwem platform są traktowane jako samozatrudnione, mimo że w rzeczywistości mogą spełniać cechy typowego pracownika etatowego, np. podlegając ścisłej kontroli ze strony platformy. W związku z tym, konieczne stało się wprowadzenie regulacji, które określą, kiedy dany pracownik platformowy ma prawo do praw pracowniczych, takich jak wynagrodzenie za urlop czy świadczenia chorobowe.

Dyrektywa platformowa nowa regulacja

Dyrektywa platformowa, przyjęta przez Radę UE 14 października 2024 r., wprowadza nowe regulacje dotyczące pracy świadczonej za pośrednictwem platform cyfrowych. Jej celem jest poprawa warunków pracy osób wykonujących zadania za pośrednictwem platform internetowych, w tym precyzyjne określenie statusu zatrudnienia pracowników platformowych oraz ustanowienie zasad dotyczących stosowania systemów algorytmicznych w miejscu pracy. Państwa członkowskie mają dwa lata na dostosowanie krajowego prawa do nowych przepisów.

Główne zmiany wprowadzone przez dyrektywę platformową

Domniemanie stosunku pracy

Jednym z kluczowych elementów nowej dyrektywy platformowej jest wprowadzenie domniemania stosunku pracy dla osób świadczących usługi za pośrednictwem platform. Oznacza to, że w przypadku spełnienia określonych warunków, takich jak rejestracja czasu pracy czy kontrola nad metodami wykonywania zadań, platformy cyfrowe będą zobowiązane do traktowania swoich pracowników platformowych na równi z pracownikami etatowymi. Takie rozwiązanie ma na celu ochronę osób pracujących w modelu gig economy, dając im dostęp do świadczeń chorobowych, urlopowych i innych praw przysługujących pracownikom.

Regulacja pracy za pośrednictwem platform

Zgodnie z nowymi przepisami, platformy cyfrowe będą zobowiązane do przestrzegania przejrzystych zasad zatrudnienia, szczególnie w odniesieniu do stosowania automatycznego systemu podejmowania decyzji. Systemy te, które często są wykorzystywane do zarządzania pracownikami platformowymi, muszą być kontrolowane przez wykwalifikowany personel, a pracownicy będą mieli możliwość kwestionowania decyzji podejmowanych przez algorytmy. To ważny krok w kierunku zapewnienia większej przejrzystości i ochrony dla osób świadczących pracę platformową.

Ujednolicenie statusu zatrudnienia

Nowa dyrektywa platformowa ma również na celu ustalenie jednolitych zasad oskładkowania umów cywilnoprawnych, które obecnie różnią się w zależności od kraju. Wprowadzenie statusu samozatrudnionych na poziomie europejskim pomoże zminimalizować niepewność wśród osób świadczących usługi za pośrednictwem platform, zapewniając im lepszą ochronę socjalną i eliminując luki prawne.

Wyzwania i korzyści dla przedsiębiorców

Dostosowanie do nowych przepisów

Przedsiębiorcy, którzy świadczą usługi za pośrednictwem platform cyfrowych, będą musieli dostosować swoje działalności do nowych przepisów, co wiąże się z dodatkowymi obowiązkami administracyjnymi i możliwym wzrostem kosztów działalności. Będą musieli zapewnić przestrzeganie przepisów dotyczących pracy platformowej, takich jak kontrola stosowania algorytmów czy zapewnienie równych warunków pracy dla swoich pracowników.

Równowaga pomiędzy elastycznością a ochroną praw pracowników

Kluczowym wyzwaniem dla przedsiębiorców będzie znalezienie równowagi pomiędzy elastycznością pracy platformowej a ochroną praw pracowników. Praca na platformach cieszy się dużą popularnością dzięki swojej elastyczności, która pozwala pracownikom dostosować czas pracy do własnych potrzeb. Z kolei wprowadzenie nowych regulacji dotyczących domniemania stosunku pracy może zmniejszyć tę elastyczność, a przedsiębiorcy będą musieli odpowiednio dostosować formy zatrudnienia, aby nie utracić tego atutu.

Zwiększenie kosztów usług

Przedsiębiorcy działający w branży platform cyfrowych mogą również napotkać wyzwania związane z koniecznością podniesienia cen swoich usług, aby pokryć dodatkowe koszty związane z implementacją nowych przepisów. Dotyczy to zwłaszcza firm świadczących usługi w branżach takich jak dostawy jedzenia, transport osób czy usługi sprzątania, które opierają się na umowach cywilnoprawnych i elastycznych formach zatrudnienia.

Jak wdrożyć zmiany w swojej firmie?

Przedsiębiorcy, którzy działają w obszarze pracy platformowej, powinni już teraz rozpocząć przygotowania do wdrożenia dyrektywy platformowej. Oto kilka kroków, które mogą podjąć:

1. Analiza statusu zatrudnienia pracowników platformowych - przedsiębiorcy powinni przeanalizować, czy ich pracownicy rzeczywiście spełniają kryteria zatrudnienia na podstawie domniemania stosunku pracy. W razie potrzeby warto skonsultować się z prawnikiem, aby dostosować formy zatrudnienia do nowych przepisów.

2. Przegląd procedur administracyjnych - firmy muszą dostosować swoje procedury zarządzania pracownikami platformowymi, w tym m.in. osoba odpowiedzialna za nadzór nad systemami algorytmicznymi oraz monitorowanie przestrzegania nowych zasad.

3. Zwiększenie przejrzystości wynagrodzeń i warunków pracy - przedsiębiorcy powinni zapewnić pełną przejrzystość warunków zatrudnienia, wynagrodzeń i świadczeń dla pracowników platformowych, aby uniknąć potencjalnych roszczeń i skarg.

4. Szkolenia dla pracowników i liderów zespołów - wdrażanie nowych przepisów wiąże się z koniecznością szkoleń, aby zarówno pracownicy, jak i menedżerowie platform cyfrowych byli świadomi swoich praw i obowiązków.

Podsumowanie

Dyrektywa platformowa to ważna zmiana w przepisach, która ma na celu poprawę warunków pracy osób zatrudnionych w sektorze platform cyfrowych. Choć wprowadzenie nowych regulacji wiąże się z pewnymi wyzwaniami dla przedsiębiorców, takich jak dostosowanie form zatrudnienia czy zmiana procedur administracyjnych, to także przynosi korzyści. Przedsiębiorcy, którzy odpowiednio przygotują się do wdrożenia dyrektywy, będą mogli zyskać lojalność swoich pracowników oraz zapewnić lepsze warunki współpracy w modelu gig economy.